شهرستان جیرفت یكی از شهرستان های استان كرمان است كه از شمال به كرمان، از خاور به بم، از جنوب به كهنوج و از باختر به بافت محدود می‌شود. به عقیده مورخین و جهانگردان شهر قدیمی جیرفت در اثر سیل نابود شده است. خرابه های شهرقدیمی جیرفت را كه به عهد دقیانوس نسبت داده اند، در یك كیلومتری جیرفت فعلی (سبزواران) قرار داشته و از این خرابه ها سكه و آثار عتیقه بسیار به دست آمده است.
جیرفت از دو كلمه ‹‹جیر›› به معنی پست و پایین و ‹‹افت›› به معنی افتاده تشكیل شده كه به طور كلی به معنای ‹‹جلگه پست آبرفتی›› می باشد. این سرزمین دیرپای كهن به علت درختان سر به فلك كشیده و انواع محصولات گرمسیری و سردسیری به ‹‹هند كوچك›› معروف شده است. نام جیرفت در سال ۳۵ هـ . ق برای اولین بار به دلیل تصرف آن توسط مجاشع بن مسعود در تاریخ ثبت و از آن به بعد نیز از آن شهر نام برده شده است. ابن حوقل درقرن چهارم هجری از جیرفت به نام شهری بزرگ كه سه فرسخ درازای آن بوده و یكی از مراكز مهم خراسان و سیستان محسوب می شده و محصولات نواحی گرمسیری و سردسیری در آن به عمل می آمده یاد كرده است. بنا به گفته مقدسی جیرفت از استخر بزرگ تر بوده و خانه های آن را از خشت با پایه های سنگی بنا كرده بودند. به استناد گفته یاقوت حموی، جیرفت ‹‹جرودس›› نام داشته است.
جیرفت قبل از حمله مغول یكی از شهرهای آباد و ثروتمند جهان اسلام بود. شاه راهی كه از خلیج فارس و بندر هرمز عبور می كرد و راهی كه از هندوستان و از طریق جالق امتداد می یافت درجیرفت به هم متصل می شد. كالاهای تجارتی كه از هندوستان به ایران صادر می شد از جیرفت به سایر شهرهای ایران توزیع می گردید. ماركوپولو تاجر و سیاح ونیزی از این شهر به نام ‹‹كامادای›› یاد كرده است. ظاهرا در زمان عبور وی این شهر به كلی ویران شده بود.
مركز شهرستان جیرفت از نظر جغرافیایی در ۵۷ درجه و ۴۴ دقیقه‌ی درازای خاوری و ۲۸ درجه و ۴۰ دقیقه‌ی پهنای شمالی و ارتفاع ۶۸۵ متری از سطح دریا قرار دارد.منطقه جیرفت دارای آب و هوای گرم و مرطوب و در نواحی كوهستانی جبال بارز و ساردوییه هوا معتدل و سرد است.
كشاورزی و باغ‌داری در دره ها و زمین های پست این شهرستان رواج داشته و آب كشاورزی آن از رودخانه و چاه های ژرف تامین می شود. محصولات كشاورزی و باغ‌داری این شهرستان گندم، جو، عدس، ماش، لوبیا، صیفی جات، پنبه، تره بار، قیسی، زردآلو، گردو، هلو، انگور و انجیر می باشند. از محصولات كشاورزی مناطق گرمسیری می توان انواع مركبات، خرما، گز، كهور، كنار(سدر)، جگ و اسكمبیل را نام برد. دام‌داری به علت وجود طوایف كوچ نشین از مشاغل اصلی مردم این منطقه به شمار می‌آید. مهم‌ترین صنایع دستی كنونی شهرستان جیرفت قالی و گلیم بافی است كه بیش‌تر در میان ایلات و عشایر رواج دارد. بهترین نوع قالی جبال بارز قالی‌های امگز و گاوكان هستند كه طرحی مخصوص دارند و بیش تر در اندازه های ۲×۳ بافته می‌شوند. هم‌چنین قالی های اسفندقه و سارودوییه در نوع خود از لحاظ طرح و نقش معروفند و مخصوصا قالی اسفندقه در اندازه های مختلف شهرت خاصی دارد. بافت گلیم هایی با طرح معروف ابرو باد و شمل عنابی در سال‌های گذشته رواج بیش تری داشت اما اكنون كم‌تر بافته می‌شود در صورتی‌كه صادرات گلیم می تواند نقش مهمی در كسب درآمد تولیدكنندگان آن داشته باشد.
