آبشار بانویزه ایلام در تنگ بانویزه واقع است. تنگ بانویزه در فاصله ۱۰۰ متری جنوب روستای بانویزه قرار گرفته است. طول تنگ در حدود ۶۰۰ متر و در ارتفاع ۶۱۴ متری از سطح دریا واقع شده است. طول دیواره های تنگ در حدود ۶۰ متر است كه در اثر جریانات فرسایشی رودخانه ای گوگردی ایجاد شده است. تنگه ها و شیارهای فرسایشی از منابع عمده و ژئوتوریسمی در استان ایلام محسوب می شوند. داخل آن روخانه ای جاری است كه حداكثر آب آن در زمستان و بهار و حداقل آن در تابستان است. این تنگه ها بیشتر در سازند آسماری دوره الیگو میوسن تشكیل شده اند.
تنگ بانویزه
علت اصلی پیدایش آنها فعالیتهای تكتونیكی، فرسایش و عمل انحلال است. جنس سنگهای مسیر تنگه از آهك با تركیبات كربنات كلسیم است. این سنگ ها به سازند آهكی آسماری تعلق دارند. عملكرد پدیده فرسایش به ویژه انحلال، وضعیت توپوگرافی خاص. اختلاف ارتفاع و شیب تند بخش های بالا و پایین دست در كنار سایر عوامل طبیعی از جمله بارش و پوشش گیاهی متنوع دست به دست هم داده اند تا این اثر طبیعی شكل گیرد. فعالیتهای هیدرولوژی و ژئوهیدرولوژی و عملكرد آبهای سطحی و زیرزمینی در قالب انحلال این درز و شكاف را عمق بخشیده اند. طی سالیان طولانی آنرا به شكل یك اثر كم نظیر طبیعی درآورده اند.
تنگ بانویزه اثر طبیعی زیبایی است كه به علت ویژگیهای خود به غنای طبیعت گردی و ژئو توریسم استان ایلام افزوده است. علاوه بر ویژگیهای ذاتی زمین شناسی و هندسی ارتفاعات مشرف بر آن، وجود قسمت های كوهپایه ای و دامنه ای، توپوگرافی شیب های تند و ملایم مناطق اطراف. وضعیت دیدنی صخره ها، وجود چشمه ها و… باعث شده اند تا چشم اندازی بدیع و چشم نواز در این خطه از ایران شكل گیرد.
روستای بانویزه
بان ویزه، روستایی از توابع بخش چوار شهرستان ایلام در استان ایلام است. این روستا در دهستان اركوازی قرار داشته و براساس سرشماری سال ۱۳۸۵جمعیت آن ۲۰۱ نفر (۴۹خانوار) بوده است. دسترسی به تنگ بانویزه از طریق جاده ارتباطی شهرستان ایلام به مهران، جاده فرعی روستای بانویزه میسر است.در این منطقه گودال ها و شكاف هایی وجود دارد كه در زمستان و فصول سرد باد گرم و در تابستان و هنگام گرما باد خنك از آنها خارج می گردد. از آنجا كه همواره دمای سطح و عمق زمین با یكدیگر متفاوت است. در زمستان كه سطح زمین توسط عوامل جوی سریعا سرد می گردد. عمق زمین از این رخداد مصون است و دمای آن متفاوت با سطح زمین است و در تابستان نیز این موضوع برعكس خواهد بود.
این گودال ها و شكاف ها با توجه به ارتباطی كه از یك سو با لایه های زیرین زمین و از سوی دیگر، با سوراخ های دیگر برای ورود هوا دارند. دمای عمق را به بیرون انتقال می دهند و به صورت تفاوت دمایی نه چندان زیاد خود را نشان می دهند. این پدیده بیشتر در نقاطی از كره زمین كه شكستگی های سطحی در لایه های رسوبی به اعماق زمین متصل هستند پدیدار می گردد و از رخدادهای جالب علم زمین شناسی است.
