غار كلماكره ، این غار در بخش مركزی شهرستان پلدختر ، در استان لرستان ، واقع شده و یكی از شش گنجینه بزرگ كشف شده در جهان است. برای دسترسی به غار از مسیر پلدختر و از طریق جاده شوسهای كه در حاشیه شمالی رودخانه كشكان است، پس از طی ۱۲ كیلومتر دهكده قشلاقی به نام دره باغ قرار دارد. از این روستا تا دهانه غار مسیری كوهستانی است كه باید پیاده طی شود و تا حدودی خطرناك است. كوه آهكی ملِّه كه غار باستانی كلماكره در سطح رو به آفتاب آن قرار گرفته است، از غرب شهرستان پلدختر آغاز شده و با انحرافی اندك از شرق به جانب شمال شرقی كشیده شده است. غار كلماكره در سمت شرقی یكی از آخرین درههای صخرهای كوه در ارتفاع ۵۵۰ متری از سطح دشت واقع شده است. دهانه غار به سمت غرب باز شده و به سوی شرق ادامه مییابد. دهانههای تقریباً دوقلوی غار در پناه پوز صخرهای شیبدار با دیدی كاملاً كور قرار گرفته است به همین دلیل مأمن بسیار مناسبی در شرایط اضطراری جهت مخفی شدن میباشد. واژه كلماكره از سه كلمه كل، ما و كره تشكیل شده است. «كل» در گویش مردم لرستان نوعی حیوان كوهی با شاخهای كمانی رو به بالا و جنس نر بز كوهی است. كلمه «ما» با توجه به گویش محلی به صورت پسوند «مان» به معنای مكان، محل استقرار و مأوا به كار میرود. كلمه «كره» به درختی اتلاق میشود كه مشابه درخت انجیر است و از نظر ظاهری تفاوتی با آن ندارد فقط میوه آن نامرغوب و غیرخوراكی است كه در بدو ورود به غار، این درخت رؤیت میشود. این غار به صورت تصادفی در جریان تعقیب یك بزكوهی توسط یك شكارچی در سال ۱۳۶۸ خورشیدی كشف میشود. دهانه غار حدود ۳۰ متر پایینتر از قله كوه است و پیشانی غار ۱/۵ متر جلوتر از پایین دهانه بوده و این یكی از ویژگیهایی است كه سبب پنهان ماندن غار از دید رهگذران، شكارچیان و چوپانان بوده است. طول دهانه غار حدود ۲۰ متر و ارتفاع آن بین ۱ تا ۷ متر است. بررسیهای انجام شده نشان میدهد كه دستیابی به غار كلماكره از دیرباز مشكل بوده و هیچ راه سهلی ندارد به جز فرود از این ارتفاع و گذشته از راه باریك بُزرو به طول ۱۰ متر به سمت ورودی دهانه غار. نور طبیعی تا عمق ۱۰ متری دهانه در این تالار رفت و آمد را ممكن میسازد ولی از آن پس تاریكی مطلق بوده و بدون استفاده از نور مصنوعی، امكان پیشروی وجود ندارد. چند چاله كوچك و بزرگ و مملو از آب در تالارهای دوم، سوم و چهارم غار دیده میشود. به نظر میرسد بعضی استالاگمیتهای موجود در غار در نتیجه دخالت انسان و به صورت مصنوعی در آن ایجاد شده است.
از زمان كشف این غار تا كنون این غار مورد تعرض و غارت قرار گرفته است. بسیاری از پدیدههای توصیفناپذیر و طبیعی این مكان شگفتانگیز و آثار ۲۷۰۰ ساله آن به امید یافتن گنج توسط افراد سودجو منهدم شده است. اولین اشیای ضبط شده شامل ماسك طلایی از چهره انسان، ۳ عدد گوش كوچك حیوان از جنس نقره و ۳ عدد گوش بزرگ حیوان از جنس نقره، ۲ عدد میله فلزی منحنی به شكل داس، ۳ قطعه شمش نقره و … بوده است كه بسیاری از این آثار به صورت غیرقانونی فروخته شده و به خارج از كشور و موزههای اروپایی مانند لوور پاریس، موزه بریتانیا و موزه متروپولیتن نیویورك منتقل شدهاند. تعداد قابل توجهی از این اشیاء توسط یك تاجر عتیقه گرد آمد و در كتابی تحت عنوان «گنجینه كوهها و هنرهای ماد» در لندن به چاپ رسید. برخی از اشیای كشف شده نیز در اختیار سازمان میراث فرهنگی كشور قرار گرفتهاند و در موزه ایران باستان تهران و موزه قلعه فلكالافلاك در خرمآباد نگهداری میشوند.
كاسه نقره طلاكوب یكی از اشیای كشف شده از این غار است كه دارای كتیبه بسیار ظریف به خط میخی ایلامینو با عنوان «آمیریش شاه ساماتوره پسر طابالا» (لابامها) است. روی لبه بیرونی آن، ۴۹ قطعه نقش برگی شكل (همچون درخت سومر)، ۳۴ قطعه اسفنكس با روكش طلایی، ۴ ردیف مظاهر گل لوتوس شامل ۱۳۶ قطعه، یك ردیف میوه كاج شامل ۲۲ قطعه و كف ظرف یك رُزت ۱۸ پر با تكنیك والایی بكار رفته است كه این ظرف اوج هنر «ساماتیها» (حدود ۲۰۰ سال پیش از هخامنشیها) را در استفاده از ورقه طلا برای تزئین نشان میدهد.