قیز كورپوسی (پل دختر) میانه در دامنه شرقی قافلانكوه و در فاصله ۲۰ كیلومتری شهر میانه واقع شده است .این پل تاریخی بر روی رودخانه قزل اوزون ساخته شده و دارای سه دهانه بزرگ و محكم با پاینه‌های استوار آجری است كه بر روی آب برهای سنگی قرار گرفته‌است. در داخل پایه‌ها، اتاقهای كوچكی با زیبایی و ظرافت بنا گردیده است كه كنجكاوی هر بیننده را بر می‌انگیزد. بر اساس مشاهدات سیاحان و شخصیتهای سیاسی و فرهنگی، در طی زمانهای مختلف از این اثر دیدن نموده‌اند، نوشته‌هایی به خط نسخ و نستعلیق و كوفی بر قسمت‌هایی از این پل وجود داشته كه تاریخ تعمیر و نوسازی آن را نشان می‌داده‌است اما اثری كه تاریخ احداث آ ن را نشان بدهد هنوز شناسایی نشده‌است.
وجه تسمیه پل دختر
علاوه بر پل دختر میانه، در نقاط مختلف ایران پل های متعددی با عنوان پلدختر معروف هستند كه گروهی از باستان شناسان این وجه تسمیه را بر گرفته از الهه آناهیتا، فرشته آب در ایران باستان می‌دانند و حتی معتقدند در گذشته تندیسی از این ایزد بانو در طرفی از پل ها قرار داده می شد تا به یمن قداست این الهه، آب رودخانه طغیان نكند و سبب انهدام پل نگردد.
همچنین عده‌ای عقیده بر این دارند كه چون سازنده آن دختری از شاهزادگان بوده به آن علت اسم دختر بر آن نهاده شده است كه هر كدام بحث و داستان شیرین بخود دارد.
تاریخچه بنا
در بین راه زنجان میانه، جائی كه رودخانه قزل اوزن به دامنه شرقی قافلانكوه می رسد، پل محكم و زیبائی احداث شده كه به پل دختر معروف است. تاریخ بنای اولیه پل معلوم نیست و بخشی از كتیبه ای كه حاكی از تاریخ بنای اولیه و بانی آن بوده، از بین رفته است. عده ای از باستانشناسان پایه های پل را متعلق به عهد ساسانی یا قبل از آن می دانند. باتوجه به معماری پل و ویژگیهای آن می توان تاریخ ساختمان اصلی آن را متعلق به قرن هشتم هجری دانست. طبق مفاد كتیبه مرمری كه به سرقت رفته است این پل در سال ۹۳۳ هجری توسط شاه بیگم بنت محمد بیگ موصللو تعمیر گردیده است.
پل مزبور بوسیله آغامحمدخان قاجارتعمیر شد. لیكن در سال ۱۳۱۳ هجری طاق آن شكسته و تخریب شده و در همان سال توسط اداره كل باستانشناسی با كمك اداره فرهنگ میانه و اداره راه مرمت گردید.در روز ۲۵ آذر ۱۳۲۵ قوای دموكرات هنگام عقب نشینی از برابر نیروهای دولتی برای جلوگیری از پیشرفت ارتش ایران طاق چشمه وسط را با دینامیت منفجر كردند كه فعلا به همان صورت باقی است. مرمت پایه های پل كه به هنگام انفجار با دینامیت به شدت آسیب دیده و شكافهای طولی و عرضی فراوانی در آن ایجاد شده بود در سال ۱۳۷۶ آغاز و در آبانماه سال ۱۳۷۷ باتمام رسید و در حال حاضر شرایط فیزیكی پل بترتیبی است كه نگرانی از آسیب جدی آتی آن كاملا از بین رفته است.
معماری بنا
پل دختر دارای سه چشمه بزرگ و پایه های سنگی عریضی است كه دهانه وسطی نسبت به دهانه های طرفین بزرگتر و دارای طاقی بلندتر است. به همین سبب گذرگاه پل از وسط دارای شیب ملایم به دو طرف كناره پل است.
آب برهای طرفین چشمه وسط به شكل مثلث و از سنگ ساخته شده و در بالای آن طاقنماهای كم عمقی به چشم می خورد كه دهلیزها در میان آن جای گرفته اند. بر روی پایه وسطی پل كتیبه ای آجری به شكل مربع به ضلع ۲ متر به خط نسخ موجود است كه قسمتی از خطوط آن محو شده و از بین رفته است و در سمت چپ كتیبه ای دیگر از سنگ مرمر حاكی از بازسازی پل بوده است كه از بین رفته است.
نظر برخی كارشناسان و سیاحان در مورد پل دختر میانه
مادام دیولافوآ باستانشناس فرانسوی، كه از سال ۱۸۸۱ میلادی نقاط مختلف ایران را مورد بازدید قرار داده، در سفرنامه خود از معماری قوی این بنا تمجید كرده و نوع معماری آنرا منطبق با معماری اواسط قرن ۱۲ میلادی دانسته است(قرن ششم هجری قمری).
پروفسور پوپ در مورد پل میانه گفته: شاید زیبا ترین پل موجود در ایران همان باشد كه بر روی رودخانه قزل اوزن در جنوب میانه بسته اند. نسبت پل به بستر رودخانه چنان با شكوه است كه از نظر زیبایی منظره بدیع آن با معماری سنتی ایران برابری می كند. فضای طاقها از سطح معمول آب كمی بالاتر قرار دارد و اگر چه رفته رفته جمع و جورتر می شوند ولی روزنه های جبرانی برای موارد ضروری پیش بینی شده است. این ها با مساحت آجری در سطح پائین تری از سطح قوس قرار دارند. پایه های پل را با روكاری های زیبائی كه شباهت به سبك گوتیك دارد استحكام بخشیده اند گل بندیل ها بارها مرمت شده و شكافهای كهنه حاكی از این است كه پل بارها از زلزله صدمه دیده است.
دكتر فوریه طبیب مخصوص ناصرالدین شاه ضمن توضیح مطالبی درباره میانه در كتاب سه سال در دربار ایران، درباره پل دختر چنین آورده است: پلی كه از روی آن گذشتیم عجیب است كه بسیار خوب مانده است. این پل خرپشته مانند، از آجرهای محكم ساخته شده و سه دهانه مختلف العرض دارد. دهانه وسطی بلندتر است و كتیبه آن این است در عهد شاه صفی به سال ۱۰۴۲ هجری در دو سال تمام شد.
