جورقان از قراء قدیمه است ابومسلم عبدالرحمن بن عمر احمد بن احمد جورقانی منسوب به آنجاست.
شهر جورقان با جمعیتی بالغ بر ۱۰۹۷۱ نفر در سرشماری سال ۱۳۸۵ و با وسعت محدوده ۲۷۹ هكتاری در ۵ كیلومتری شهر همدان از سمت شمال و در مبداء ورودی این شهر واقع شده و تاسیس شهرداری ۱۳۷۸ می باشد.
تاریخ شهر جورقان (گوروان)به روایت مردم محلی آن:
مردم محلی وجه تسمیه گوروان بر گرفته از(گورآهوان) و قبل از تشكیل اش می دانند و چون قبل از تشكیل گوروان كل منطقه تالاب بزرگ وپر آّبی بوده است كه از نشانه های می توان قرق نزدیك شهر وشاه قرق كه در پشت زندان الوند كنونی قرار دارد اشاره كرد و دارای سه منطقه قشلاقی سر سبز و بكر به نام های گمار قشلاقی ،سولیجه وقزلجه بوده است شاهان و درباریان برای شكار گور به ایجا می آمدند وتعداد زیادی گور شكار می كردند به همین این منطقه به گوروان (به معنی محلی كه دارای تعداد زیادی آهو در آن روان هستند) یا گورآهوان (به معنی محل شكار اهو شهرت داشته است) از دیگر وجه تسمیه هایی كه مردم به آن ااشاره می كنند نام كردی آو روان است (یعنی منطقه ای كه آب در آن همواره روان بوده است )كه این نام توسط طایفه كردی كه از شهر بابل و شمال عراق به منطقه سنگلان تپه كوچ و ساكن شدن آنها كنار رودخانه پر آب قره چای گرفته شده است به مرور زمان به گوروان تغییرشكل یافته است و برخی دیگر بر این باورند كه نام گوروان بر گرفته از كلمه گاوداران است و در زمان حكومت كریم خان زند تعدادی از درباریان به همراه قاسم خان به منطقه گوروان آمده و پس از شكار ومراجعت به جنوب كشور خبر حاصل خیزی این منطقه را به اطلاع مردم شیراز رسانده و آنها با تعداد زیادی گاو به این منطقه مهاجرت كرده اند به دلیل در چرا بودن گاوهای زیاد در آن به گاوروان شهرت داشته است و به مرور زمان به نام گوروان تغییر یافته است و آخرین نام های آن جوزقان كه از كلمه جوزرقان(به معنی منطقه ای كه محصول جو آن مانند زر زرد می باشد) ونام جورقان فعلی است كه مردم ریشه آنرا بر گرفته از كشیدن جور خون نفراتی از اربابان كه در گیری با مردم روستا با سر نپذیرفتن حق اربابی و ظلم می دانند.
شهر جورقان كنونی از اتصال سه روستا بنام های مویینه،سنگلان،پری جان و طایفه ای به نام گمار كه از شیراز و شمال مسجد سلیمان به این منطقه كوچ كرده اند تشكیل شده است و منطقه دیگری به نام تپه پیس ها كه در جنب قنات كریز و فرودگاه قرار دارد محل نگهداری افرادی بوده كه به بیماری جزام مبتلا بوده اند.
به گفته محلی ها روستای مویینه كه در كنار رودخانه قرار داشته بر اثر سیل ویران شده و امتداد سد خاكی كنونی محل قرار داشته است و مردم پس ویرانی روستا درزمینهای بالاتر از رود قره چای و منطقه شهری فعلی ساكن شده اند و مردم روستای پری جان نیز پس از تخریب روستایشان در منطقه جورقان كنونی ساكن شده اند.
جورقان دارای سه قنات به نام های خلفه كریز،كله بر(یعنی قناتی كه شدت آب آن به قدری بوده كه كله یك گاو را با خود می برده)و قنات پری جان و۸ آسیاب كه ۵ عدد از آنها توسط قنات ها كار می كرده اند و چرخ اسیاب ۳تای دیگر نیز بوسیله آب قره چای می چرخیده و آثار اندكی نیز از آنها باقی مانده است .
از آثار تاریخی شهر جورقان می توان به پل تاریخی اوچ گز كه تنها یك دهنه از ان سالم باقی مانده و ۳ كوره تولید آجردستی قدیمی با سوخت گیاهی كارمی كرده اند و ۹ دودكش اجری قدیمی به ارتفاع ۶۰متر اشاره كرد.
لازم بذكر است مهمترین اشتغال مردم این شهر تولید آجر فشاری بوده كه بیش از ۸۰ فقره كوره آجر پزی به شكل هوفمن فعالیت داشته كه در سال ۱۳۷۵ كلیه فعالیتها تعطیل و بیش از ۵۰۰۰ نفر بطور مستقیم بیكار شدند كه این امر سهم بسزایی در ایجاد بیكاری و عد م درآمد مناسب شهروندان داشته و متاسفانه تا كنون علی رغم تلاشها و برنامه های مختلف دولت هیچ گونه جایگزینی مناسب كه دربر گیرنده توان مردم باشد جهت رفع بیكاری دراین منطقه به لحاظ ساختار اجتماعی شهر و رضایت شهروندان حاصل نگردیده است.
مردم شهید پرور و متدین جورقان وفاداری خود را با تقدیم ۴۲ شهید و كمكهای مردمی به جبهه های حق علیه باطل در دوران ۸ سال دفاع مقدس وفاداری خودرا به نظام مقدس جمهوری اسلامی ثبات كرده اند.
