جاهای دیدنی كردستان از زیبایی خاصی برخوردارند و به دلیل تاریخ و قدمت طولانی كه دارند از جاذبه های دیدنی مشهور ایران به حساب می آیند. در این مطلب می خواهیم شما را با ۲۰ جای دیدنی كردستان در تابستان آشنا سازیم .كردستان به دلیل موقعیت جغرافیایی خاصی كه دارد دارای جاذبه های گردشگری ، تاریخی و فرهنگی بسیاری است كه در مناطق مختلف در این استان پراكنده شده اند .استان كردستان، استانی سرسبز و خرم با وسعتی معادل ۲۸ هزار و ۲۰۳ كیلومتر مربع است كه در غرب ایران و در مجاورت بخش شرقی كشور عراق قرار دارد.این استان كه در دامنه‌ها و دشت‌های پراكنده سلسله جبال زاگرس میانی قرار گرفته است، از شمال به استان‌های آذربایجان غربی و زنجان، از شرق به همدان و زنجان، از جنوب به استان كرمانشاه و از غرب به كشور عراق محدود است.شهر سنندج مركز استان كردستان در فاصله ۵۱۲ كیلومتری جنوب غرب تهران قرار گرفته و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۴۸۰ متر است. سنندج در سال ۱۰۴۶ هجری قمری در زمان حكومت سلسله صفویه و در دوران شاه صفی و توسط سلمان خان اردلان ساخته شده است.
بازار سنندج
شهر سنندج دارای دو بازار بزرگ و عمده به نام‌های بازار قدیمی و بازار سرتپوله است. بازار قدیمی دارای پلان مستطیل شكل بوده و پلان بازار سرتپوله به شكل یك مستطیل بزرگ است.بازار قدیمی با الهام از بازار پیرامون میدان نقش جهان اصفهان ساخته شده است. در وسط این بازار سراهای مختلفی قرار داشته كه متاسفانه بر اثر خیابان كشی در اوایل حكومت پهلوی از بین رفته و به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده است.از چهار دروازه قدیمی بازار سنندج اكنون سه دروازه مدخل ورودی قدیمی باقی مانده است. تاریخ ساخت بازار سنندج به زمان سلیمان خان اردلان برمی‌گردد.وی در سال ۱۰۴۶ هجری قمری به عنوان والی كردستان از طرف شاهان صفوی منصوب و سنندج به عنوان مركز ایالت كردستان انتخاب شد.
خانه آصف وزیری
خانه آصف وزیری یكی از عمارت‌های زیبای سنندج و جاهای دیدنی كردستان می‌باشد كه در مركز این شهر در خیابان امام واقع شده است. وسعت این بنا ۴۵۰۰ مترمربع می‌باشد و توسط آصف اعظم (میرزا علی‌نقی خان لشكرنویس) در دوره صفویه ساخته شده و در اواخر دوره صفویه، قاجاریه و پهلوی اول قسمت‌هایی به آن اضافه شده است.سردرِ ورودی بنا با نمای آجری كه به شكل نیم هشتی است، بر اساس سبك باروك ایرانی ساخته شده است. تالار تشریفات، ایوان ستون‌دار و اُرُسی پركار آن از بخش‌های بسیار زیبای بنا محسوب می‌شود. عمارت دارای یك رشته قنات است كه در حال حاضر آب آب‌نمای مقابل تالار را تأمین می‌نماید. بنا شامل تزئینات معماری همانند گچبری، آینه‌كاری، و تزئینات چوبی است. در ضلع جنوب غربی عمارت، حمام خصوصی با سبك و اسلوب معماری حمام‌های ایرانی ساخته شده و دارای نقش‌های آهكبُری می‌باشد. این بنا از سال ۱۳۷۷ تا سال ۱۳۸۱ مرمت شد.
غار تاریخی كرفتو
غار باستانی كرفتو كه در حدود هفتاد كیلومتری شهر دیواندره قرار گرفته است، مجموعه ایست زیبا از تلاش انسان های باستان و طبیعت. غار كرفتو طولانی ترین غار تاریخی ایران است كه در ادوار مختلف محل سكونت مردمان بسیاری بوده است. این اثر ملی، یكی از مهمترین جاذبه های گردشگری كردستان است كه هر ساله پذیرای تعدا زیادی گردشگر از سر تا سر كشور می باشد.
روستای پالنگان
روستای پالنگان از روستاهای دهستان ژاورود از توابع شهرستان كامیاران در استان كردستان است و در ۴۷ كیلومتری شمال‌غرب این شهر و در دره تنگیور قرار دارد.روستا در دامنه كوه و در ۲ طرف دره قرار گرفته و خانه‌های آن با سنگ و عموما به حالت پلكانی ساخته شده و پشت بام منزل پایین حیاط منزل بالا است.این روستا علاوه بر داشتن معماری زیبا، دارای چشمه‌ها، آبشارها و طبیعتی سرشار از زیبایی منحصر به فرد در استان كردستان است و در كنار رودخانه‌ای قرار گرفته كه به رودخانه سیروان می پیوندد.رودخانه خروشان تنگیور كه از میان آبادی می‌گذرد آن را به دو قسمت تقسیم كرده است و خانه های روستا با سنگ و بیشترشان به صورت خشكه چینی ساخته شده است.
آبشار گویله
آبشار گویله یكی از جاهای دیدنی كردستان است كه در شهرستان مریوان و در مسیر جاده مریوان- سقز واقع شده است. این آبشار زیبا در فصل بهار از مكان‌های دیدنی و زیبای منطقه محسوب می‌شود.آبشار گویله مریوان در ۲۰ كیلومتری شهرستان مریوان در نزدیكی روستای گویله قرار دارد . این آبشار از میان جنگلهای پرپوشش منطقه مرزی كردستان در محور سقز – مریوان عبور می كند و ارتفاع آن به بیش از ۵۰ متر می رسد. اگر از جاده ی سقز – مریوان عبور كنید، این آبشار در فاصله یك كیلومتری شما قرار دارد و از كنار جاده قابل مشاهده است.یكی از چشم اندازهای زیبای مسیر سقز مریوان پس از كوهستان عمدتا سفید پوش چهل چشمه، آبشار زیبای گویله است كه از میان پیچ وتاب های جاده جنگلی و قدیمی سقز- مریوان سر بر می آورد و به عمق دره می ریزد.
اورامانات
روستای اورامان مركز دهستان اورامانات است و در جنوب غربی شهر سروآباد قرار دارد . خانه های روستای اورامان به طور كلی از سنگ و اغلب به صورت خشكه چین (بدون استفاده از ملات) و به شیوه پلكانی ساخته شده است . این روستا در بین اهالی روستاهای منطقه به شهر اورامان معروف است و یكی از جذاب ترین جاهای دیدنی كردستان است و به اعتقاد آنان این روستا زمانی شهری بزرگ بوده و مركزیتی خاص داشته است و به همین دلیل از آن به عنوان تخت یا مركز (حكومت) ناحیه اورامان یاد می كنند . وضعیت خاص روستا از نظر معماری و همچنین مراسم خاص (مراسم سالانه پیرشالیار) و وجود مقبره و مسجد پیر شالیار و به ویژه جمعیت و تعداد سكنه قابل توجه آن نشانگر اهمیت آن در گذشته است .
شهر بانه
مطمئنا نام بانه به گوشتان خورده است. مخصوصا اگر اهل خرید كردن هستید. شهرت عمده این شهر مرزی به خاطر مراكز خرید آن می باشد و هر ساله سفرهای داخلی بسیار زیادی به این منظور به بانه انجام می شود. بنابراین اگر قصد خرید در این شهر را دارید، بهتر است در روزهای غیر تعطیل به آن سفر كنید.
دریاچه زریوار
نام زریوار یادگاری است از زبان پهلوی كه قبل از اسلام در منطقه متداول بوده و مردم به آن تكلم می‌كردند. زریوار یا زریبار به واژه «زَری» به معنی دریاچه، دریا و پسوند «وار» به معنی كنار می‌باشد كه روی هم رفته به معنی «دریاچه‌وار» یا «كنار دریا» است. این دریاچه در فاصله ۲ كیلومتری غرب شهر مریوان و در ارتفاع ۱۲۸۵ متری در عمیق‌ترین نقطه جلگه‌ای از سطح دریا قرار گرفته است.زریوار از زیباترین منابع طبیعی كردستان به‌شمار می‌رود. آب دریاچه از چشمه‌های جوشان كف آن تأمین می‌شود. عرض دریاچه حدود ۲ كیلومتر، طول آن ۵/۴ كیلومتر و مساحت آن ۷۲۰ هكتار است. عمق دریاچه هنگام بالا بودن سطح آب به‌طور متوسط ۴/۵ متر و در بعضی نقاط ۱۸ متر و در زمان پایین بودن سطح آب (در تابستان) به ۲/۵ متر می‌رسد.
مجموعه پارك تفریحی آبیدر
مجموعه پارك تفریحی آبیدردر غرب سنندج و در انتهای خیابان ابیدر بر دامنه كوه آبیدر قرار گرفته است . شهر سنندج از فراز این پارك چشم انداز بسیار زیبائی دارد . چندین باغ و چشمه طبیعی در این پارك وجود دارد . یكی از بزرگ ترین باغ های این مجموعه باغ امیریه می باشد كه بزرگ ترین سینمای رو باز (تابستانه) كشور در این باغ جای گرفته است . این مجموعه از قدیم الایام تفریحگاه مردم سنندج بوده و كوه آبیدر دارای محبوبیت خاصی میان مردم است .
چشمه بل یا رود كانی بل (كوتاه ترین رودخانه دنیا)
چشمه بل، یكی از جاذبه های حیرت انگیز ایران به حساب می آید كه در منطقه اورامانات كردستان واقع است. چشمه كانی بل كه حجم آب حیرت انگیزی دارد در نزدیكی روستای ناو و حجیج واقع است و به رودخانه سیروان می ریزد. این چشمه از ارتفاعات كوهستان تخت تغذیه می شود و بسیار پر خروش است. چشمه و رود بل با ۱۵ متر طول، به عنوان “كوتاه ترین رودخانه دنیا” شناخته شده است . این چشمه كه در محل و زبان كردی به نام كانی بل معروف است و احتمالا نام خود را از خدای آب بابلیان باستان كه بل نام داشت گرفته است، در دو كیلومتری هجیج و در فاصله كمی از رودخانه سیروان واقع شده و آب آن پس از خروج از دل كوه، تشكیل آبشاری پر خروش داده و به رودخانه میریزد.
روستای ژیوار
روستای ژیوار یكی از زیباترین و درعین حالت جالب ترین روستاهی ایران است كه در طرف شرق اورامان تخت و در كنار شمالی روستاهای بلبر و سلین قرار دارد این روستا در میان كو ه های كوهسالان و شاهو و درویان محصور شده و دارای دامنه های سرسبز و رنگین و مناظر طبیعی زیبا وجالبی است.
تفرجگاه نجنه علیا
روستای نجنه علیا یكی از روستاهای هدف گردشگری است كه در فاصله ۳۸ كیلومتری جاده بانه به سردشت در محیطی جنگلی و كوهستانی قرار گرفته است. اهمیت این روستا به جز محیط طبیعی، بكر و زیبای آن در فراوانی چشمه‌سارها، وجود قرآن قدیمی در مسجد تاریخی آن و مجتمع شیلات كوچكی در روستا است كه ماهی‌های آن طعم بسیار لذیذی داشته و در همان محل ارایه می‌شود. روستای دیدنی دی‍گ‍ر‌ی ن‍ی‍ز در شهرستان بانه می ت‍و‌ان‍د هدف مناسبی برای یك سفر باشد كه آن را نجنه می خ‍و‌ان‍ن‍د.
آبشارهای چهل چشمه
آبشارهای كوه چهل چشمه مریوان در استان كردستان واقع است. كوه چهل چشمه با ارتفاع ۲۱۳۷ متر از سطح آبهای آزاد به عنوان مرتفع ترین كوه استان كردستان شناخته می شود . این كوه در ۵۳ كیلومتری جنوب شرقی شهرستان سقز قرار گرفته است و در سمت جنوب شرقی آن شهرستان دیواندره و در جنوب غربی چهل چشمه شهرستان مریوان قرار دارد.
دشت بیلو
دشت بیلو در ۱۵ كیلومتری شهرمریوان قرار دارد. این دشت با پوشش گیاهی مناسب و چشمه‌های آب و همچنین جنگلهای اطراف آن پذیرایی تعداد زیادی از اهالی شهر و روستاهای اطراف می‌باشد.«بیلو» یكی از روستاهای مرزی شهرستان مریوان است كه هر ساله در فصل بهار به دلیل داشتن شرایط آب و هوای مناسب و گونه‌های مختلف گیاهی میزبان لك لك‌ها است. این نوع پرنده تا اواخر تابستان در این منطقه حضور دارد. حضور لك لك‌ها در «بیلو» باعث شده تا این روستا میزبان گردشگران زیادی باشد.
عمارت مشیر دیوان
عمارت مشیر دیوان در محله قدیمی سرتپوله در خیابان شهدا شهر سنندج قرار دارد و از بناهای مشهور دوره قاجاریه است. این عمارت متعلق به میرزا یوسف مشیر دیوان بوده و چون جلسات مهم ایالتی یا استانی در این منزل تشكیل می‌شده است بر روی سردرِ عمارت جان پناه و محل‌های نگهبانی ایجاد شده تا خانه از گزند مهاجمان در امان باشد.
دریاچه پشت سد قشلاق
در فاصله ۱۰ كیلومتری شمال سنندج در مسیر جاده ی سقز بر روی رودخانه قشلاق سد مخزنی قشلاق احداث شده است. دریاچه پشت سد قشلاق ۱۱ كیلومتر طول دارد و وسعتی معادل ۹۳۴ هكتار را در بر می گیرد این دریاچه محل مناسبی برای ورزش‌های آبی است و جزو جاذبه‌های طبیعی سنندج به شمار می رود.
موزه سنندج
موزه سنندج در قسمت بیرونی یكی از بناهای دوره قاجاریه دایر شده است . این بنا به منزل (سالار سعید) معروف است و مقارن با سلطنت ناصرالدین شاه قاجار در حدود ۱۵۰ سال پیش توسط یكی از علمای بنام اهل سنت (ملا لطف الله شیخ الا سلام) قاضی ا لقضا ت)منطقه كردستان در دو قسمت حیاط و ساختمان بیرونی و حیاط و ساختمان اندرونی بنا شد .
منطقه حفاظت شده كوسالان و شاهو
منطقه حفاظت شده كوسالان و شاهو در استان كردستان واقع است. این كوه در بخش شمالی هورامان در موازات شاهو و دالانی است ارتفاع كو سالان در حدود ارتفاع دالانی می باشد در حقیقت این سه كوه مثلثی را تشكیل می دهند كه كوسالان ضلع شمالی ، شاهو ضلع جنوبی و دالانی ضلع جنوب غربی آن را می سازد.
روستای دولاب
روستای دولاب در ۴۰ كیلومتری جنوب شهر سنندج در دامنه كوه معروف «اوالان» ما بین شهر سنندج و كامیاران، از توابع بخش موچش، منطقه ی اورامان ژاورود شرقی واقع شده است. قدمت روستای دولاب به بیش از۹۰۰ سال پیش می رسد. از بزرگان روایت شده؛ اوّلین كسی كه روستای دولاب را بنیاد نهاده، فردی به نام «اسفندیار» كه مقبره ی آن مرحوم در قبرستان سیّد اسحاق در روبروی روستا واقع شده است.
