جزیره خور موسی به معنای دریای داخل شده به خشكی است. در حقیقت محدوده‌ای نیمه بسته، كه با دریای آزاد ارتباط دارد. نام موسی هم از ناخدایی پرآوازه در گذشته در این منطقه گرفته شده است. خورموسی مثلثی شكل است و در انتهایی‌ترین نقطه در شمال غربی خلیج فارس قرار دارد و از شمال به بندر ماهشهر، سربندر و بندر امام خمینی می‌رسد.خور موسی شاخهٔ مثلث‌شكلی است در منتهی‌الیه شمال غربی خلیج فارس. رأس این مثلث راست‌گوشه در شمال است و قاعدهٔ آن بر خط ۳۰ درجه عرض شمال منطبق می‌شود.ژرفای خورموسی ۲۰ تا ۵۰ متر است كه در برخی نقاط به ۷۳ متر نیز می‌رسد. وجود چنین عمقی باعث شده تا كشتیهای ۷۰ هزار تنی نیز به سهولت در این آبراه رفت وآمد كنند.ژرفترین جای این خور خطی است كه از رأس به قاعده شكل مثلث كشیده می‌شود. زمین‌های پیرامون این خور گِل‌زار هستند و ارتفاع آنها از سطح دریا از ۲ تا ۴ متر است.
پهنای دهانه آن ۳۷ تا۴۰ كیلومتر و طول آن از دهانه تا بندر امام خمینی ۹۰ كیلومتر و تا ماهشهر ۱۲۰ كیلومتر است.خورهای كوچك دیگری از خور موسی منشعب می‌شوند كه بیشتر در كنارهٔ باختری آن قرار دارند و از جنوب به شمال عبارت‌اند از خور سِلِچ، خور مِلْح، خور قَناقه، خور مریموس و در شمال غربی خور دورق. بخش كه میان جزیرهٔ قبر ناخدا و كرانهٔ خاوری خشكی اصلی قرار دارد خور غَزْلان نام گرفته است .
كشتیهای نفتكش كه به طرف بندر امام خمینی در حركت هستند، می‌بایست از خور موسی عبور كنند. این آبراهه یكی از مهمترین آبراهه‌های طبیعی است و كشتیهای تا ۱۰۰ هزار تن برای ورود به بندر امام خمینی باید از این آبراهه بگذرند.در حدود ۶۰فروند شناوه (بویه) برای مشخص شدن گذرگاه كشتی‌ها از دهانه خور موسی تا بندر امام خمینی استقرار یافته‌است.بیش از ۱۸۱۶ نفر از مردم بومی خور موسی از ماهیگیری گذران زندگی می‌كنند.
خور موسی به جهت موقعیت راهبردی ویژه است و از نظر موقعیت جغرافیای طبیعی، ظرفیت‌های گردشگری بالایی دارد. عمق آبهای اطراف این كانال عریض و طویل بین ۲۰ تا ۵۰ متر است و در عمیق‌ترین نقطه به ۷۳ متر می‌رسد و همچنین پهنای دهانه آن بین ۳۷ تا ۴۰ متر است. عمق زیاد آب و قطر مناسب دهانه كانال خور، موقعیت مناسبی برای تردد كشتیهای مسیر بندر امام خمینی، ایجاد می‌كند.در دهانه خور سه جزیره به نام‌های «دارا»، «قبر ناخدا» و «بونه» وجود دارند. داخل خور جزیره‌های زیادی پوشیده از گل ولای و باتلاقی وجود دارند كه مسكونی نیستند و به برخی امكان تردد نیست.
اطراف جزیره‌ها منابع عظیم نفت نهفته است كه اكتشاف و استخراج نفت و تردد نفتكش‌ها در منطقه و نزدیكی به منطقه ویژه اقتصادی پالایشگاه بندر ماهشهر، در كنار شاه‌راه ارتباطی بندر امام خمینی بودن، اهمیت خور موسی را دوچندان می‌كند؛ گرچه فعالیت صنایع در این محدوده، آلودگی‌های محیطی فراوان ایجاد كرده است. در حال حاضر خور موسی یكی از آلوده‌ترین نقاط خلیج فارس است.
جانوران
گونه‌های متنوع جانوری در خور موسی زندگی می‌كنند كه به گردشگری در منطقه رونق بخشیده‌اند. دلفین‌های گوژپشت، فلامینگوها و پرستوهای دریایی از نمونه جانوران منطقه هستند. آبهای اطراف خور، محل تخم‌ریزی میگوها است. انواع غذاهای دریایی در این محدوده كه محصول تنوع آبزیان هستند، طبخ می‌شود.
بیشترین پراكنش ماهی حلوا سفید با نام محلی زبیدی در خلیج فارس، در منطقه خور موسی و جزیره قشم است. گیلان‌شاه خالدار از پرندگان این خور و نهنگ و دلفین و فریاله از آبزیان آن هستند. متأسفانه با ورود حجم زیادی از پساب‌های صنایع پتروشیمی بدون تصفیه شدن به خور موسی، زیست‌بوم‌ها و گونه‌های جانوری و همچنین گردشگری خور موسی در معرض نابودی است.
برای گشت‌وگذار در خور موسی و رفتن به جزیره‌های آن به بندر ماهشهر بروید و به كمك تورهای محلی یك روزه از بازدید و گردش در خور موسی لذت ببرید.
این منطقه تحت كنترل سازمان حفاظت محیط زیست است و به‌خصوص در ایام نوروز و تعطیلی‌ها، كشتیهای تفریحی خورپیما، گردشگران را به گردش و تفرج در منطقه می‌برد. بهترین زمان برای سفر به این خطه، اسفند ماه و زمان مهاجرت دسته‌های پرندگان مهاجر به خور موسی است.
بندر ماهشهر به لحاظ داشتن طبیعتی منحصر به فرد، قابلیت جذب گردشگر بسیار زیادی را دارد. بندر ماهشهر همچون شادگان از معدود شهرهای ایران است كه دارای خور می باشد و مهمترین آنها خور موسی نام دارد كه از نظر استراتژیك و اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. خور در فارسی به شاخه ای از دریا گفته می شود كه به خشكی داخل شده باشد و موسی ناخدای معروفی بوده كه این خور به نام او نامگذاری شده است.
خورموسی كه متصل به آبهای خلیج فارس است، حیات وحش دریایی بسیار زیبایی دارد. این خور زیستگاه دلفین های گوژپشت محسوب می شود. تماشای گروه دلفین های گوژپشت در خورموسی برای گردشگران بسیار جذاب است. همچنین خورموسی، محل زندگی بسیاری از پرندگان بومی و مهاجر محسوب می شود. هر سال از اسفند تا خرداد ماه حضور حجم انبوه پرندگان مهاجر و بومی در خورموسی قابل توجه است كه مناظر بسیار بدیعی را به وجود می آوردند. جزایر بسیار بكر و زیبای خورموسی تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارند. در این میان جزایر قمر، قبر ناخداد و حیات وحش منحصر به فرد این منطقه از مواردی هستند كه سفر به آنها می تواند برای گردشگران از جذابیت فوق العاده ای برخوردار باشد.
