موزه ایرانك تهران

موزه ایرانك تهران ، موزه ای خاص و هیجان انگیز ویژه بزرگسالان و كودكان است. این مكان تنها برای بازدید از وسایل قدیمی دایر نشده است؛ هدف موزه ایجاد محیطی با اتفاقات جدید برای كودكان امروز و كودكان دیروز است. این مجموعه می‌خواهد توسط روایت‌ها، داستان‌‌ها، نمایش‌ها و بازی‌ها، فضایی برای كودكی‌كردن و كودك‌بودن را فراهم سازد تا افراد بیشتر در ارتباط باهم قرار گیرند و تجربه‌های مشترك جدیدی را باهم رقم بزنند. همچنین شناخت شخصیت‌های برجسته و زنده‌نگه‌داشتن یادشان، در مقابل تلاش‌های بسیاری كه برای بالا‌بردن سطح ادبیات و فرهنگ كودك و پرورش این نسل آینده‌ساز انجام داده‌اند، از دیگر اهدافی است كه این موزه دنبال می‌كند.
در این جست‌وجوها به مستنداتی رسیدند و كتا‌ب‌های ارزشمندی جمع شد. در این پژوهش محققان متوجه شدند چیزهایی كه مربوط به زندگی كودكان بوده است، خیلی راحت در حال از بین رفتنند؛ بنابراین تصمیم بر این شد كه با هشدارها و اطلاع‌رسانی‌ مردم را متوجه كنیم كه باید مواظب یادگارها و یادمان‌های دوران كودكی‌مان باشیم و با هر اسباب‌كشی یا جابه‌جایی آن‌ها را دور نریزیم.

برای تمام مدتی كه در موزه كودكی ایرانك هستید، مربیان مجموعه برای شما و فرزندانتان برنامه‌ریزی دارند و با نظمی دقیق، روایت‌ها و داستان‌های شیرین ادبیات كهن ایران زمین را بازگو می‌كنند.
آن‌ها وقتی كنار یكدیگر قرار می‌گیرند، یك ظرفیت اطلاعاتی به حساب می‌آیند و حیف است در تاریخ گم بشوند و از بین بروند. این كار مجموعه باعث شد خانواده‌ها متوجه بشوند كه بسیاری از وسایل باارزش دوران كودكی‌شان وجود دارد كه برای خیلی از افراد ارزشمند هستند و علاوه‌بر خودشان، آن‌ها نیز از تجدید خاطره با این وسایل لذت می‌برند.

دفترهای مشق‌ چهارهزارساله!

در نقطه ابتدایی، با مولاژ یا همان ماكت لوح‌های مشق، كه از روی نسخه اصلی آن‌ها ساخته شده‌اند و هم‌اكنون در موزه ایران باستان نگهداری می‌شوند، مواجه می‌شوید. این لوح‌ها دفتر‌های مشق كودكان در حدود ۴۰۰۰ سال پیش‌اند كه با خط فارسی باستان یا همان خط میخی روی آن‌ها جملاتی نظیر «مرد دانا»، «تو مرد دانا» و «مرد دانای كوچك» نوشته شده‌اند. این لوح‌ها نمونه‌ای از نوشتار نوآموزان آن دوره به ‌شمار می‌روند.

در ادامه با سنگ‌نگاره‌هایی با تصاویر كودكان، وسایل بازی كودكان نظیر سوت‌سوتك‌ها، جغجغه‌ها، پیكرك‌های حیوانات مختلف كه برای بازی كودكان ساخته شده‌اند و قبرهای كشف‌شده كودكان با قدمتی ۳۰۰۰ساله آشنا می‌شوید. وسایلی برای نگهداری نوزادان و كودكان آن زمان، همچون شیرمكی با قدمت بسیار زیاد، نمونه‌هایی‌اند كه نحوه زندگی كودكان سرزمینمان در گذشته را نشان می‌دهند.

كودكان دوران قاجار و پهلوی

در ادامه بازدیدتان با روایت‌های كودك در متن‌های حماسی و اسطوره‌ای مانند نقش كودك در شاهنامه، متن‌هایی برجسته‌ مانند روایت موش‌ و گربه و دوره‌های میانی تاریخ آشنا می‌شوید. وسایل نگهداری كودكان در گهواره‌های آن دوران، اشیای‌ مربوط به زندگی كودكان، وسایل خواب، وسایل تغذیه و وسایل بهداشتی، كه از قدمت بالایی برخوردارند، به نمایش گذاشته شده‌اند. همچنین چگونگی زندگی و پوشاك كودكان در دوره‌های قاجاریه و پهلوی از بخش‌های دیگر این موزه به شمار می‌آیند.

مكتب‌خانه‌ها

جلوتر به بخش فرهنگ مكتب‌خانه‌ای می‌رسیم؛ جایی كه بخشی از فرهنگ اسلامی آموزش سواد پایه بود. مكتب‌خانه‌ها ابتدا درون مساجد بر پا می‌شدند تا علم قرایت كه ویژه خواندن قرآن بود، به كودكان آموزش داده شوند. رفته‌رفته و به‌همت بزرگان، دل‌سوزان و پیش‌گامان علم و سوادآموزی نظیر میرزا حسن تبریزی معروف به رشدیه، نظام آموزش نو پایه‌گذاری و روند نوگرایی در آموزش و پرورش پی‌ریزی شد.
در این قسمت، كتاب‌های تدریس‌شده چند۱۰۰ساله، بیش از ۳۵۰ دفتر مشق چند۱۰۰ساله، وسایل متنوع نوشتاری، وسایل مكتب‌خانه‌ها تا مدارس‌های اولیه و عكس‌های مدارس‌ آن دوره، به‌صورت زیبایی كنار هم نگهداری شده‌اند. در این قسمت، كلاس درس كوچكی كه تداعی‌گر كلاس‌های گذشته است، ساخته شده است.

بخش موزه مجازی ایرانك با این هدف راه اندازی شده است كه میان آنچه از میراث كودكی در سرزمین ما برجا مانده با جامعه فرهنگی و دوستداران دنیای كودكی پیوند برقرار شود. نمایش این آثار در دنیای مجازی به جامعه دوستدار كودكی كمك می كند كه ارزش منابع و اسناد یا پدیدارهای زیستی و فرهنگی این گروه سنی را دریابند و ازاین منابع و اسناد به درستی نگه داری كنند یا در اختیار سازمان های تخصصی مانند موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات كودكان بگذارند تا افزون بر مطالعات پژوهشی بر روی آن ها، ثبت و با روشی علمی در مكانی امن نگه داری شوند.

تجربه چندین ساله موسسه پژوهشى تاریخ ادبیات كودكان در گردآورى داده ها، اسناد و منابع موجود حكایت از گستردگى این كار در حوزه كودك و نوجوان دارد. زیرا زندگى كودكان خود شامل حوزه‌هایى مانند: بهداشت، آموزش ‌و ‌پرورش‌، حقوق،‌ كار،‌ هنر و فرهنگ‌، پوشاك‌، سرگرمى‌ها و بازى‌ها و ده‌ها مقوله دیگر مى‌شود. در هر یك از این مقوله‌ها صدها و گاه هزاران سند یافت مى‌شود كه پس از پردازش اطلاعاتى كاربرد پیدا مى‌كند. در پایگاه داده ها و موزه مجازی اطلاعات خام پس از پردازش و ویرایش به عنوان ركوردهاى اطلاعاتى ثبت و آماده استفاده كاربران مى‌شوند. برقرارى امكان دسترسى آسان و سریع به اطلاعات درست و كامل درباره فرهنگ كودكی ایران از گذشته تاكنون نه تنها تامین‌كننده نیازهاى اطلاعاتى پژوهشگران ایرانى است، بلكه به پژوهشگران دیگر كشورها نیز در این زمینه كمك خواهد كرد تا در پژوهش‌هاى تطبیقى، با رویكردى تاریخى و جهانى، با آگاهى از مستندات موجود و ارزیابى آن‌ها بتوانند پژوهش‌هاى خود را به سرانجام برسانند.

موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات كودكان در طول این سال ها با یاری دوستداران و پشتیبانان فرهنگ كودكی، شمار زیادی اسباب بازی، زیست افزارها و افزارهای آموزشی و فرهنگی كودكان را برای راه اندازی موزه فرهنگ كودكی گردآوری كرده است. با گذشت نزدیك به یك دهه تلاش و كوشش برای رسیدن به این هدف، موسسه از ابتدای سال ۱۳۸۹ طرح آماده سازی موزه مجازی را برای پیوند با جامعه دوستدار فرهنگ كودكی در دستور كار قرار داد تا شاید جامعه ایران گامی دیگر به راه اندازی موزه واقعی كودكان نزدیك تر شود. از این رو با تهیه شناسنامه كامل برای همه اشیاء و اسناد موزه ای آن ها را از راه دنیای مجازی در برابر دیدگان همگان نهاده است، با این امید كه ارزش آثار و اشیای مربوط به دنیای كودكی دانسته شود و آن ها كه می خواهند این آثار و منابع به درستی نگه داری شود، همراه ما شوند تا در پیوند با هم روزگاری در آینده بسیار نزدیك موزه واقعی كودكان در ایران زمین پایه گذاری شود.

پوشش موضوعی

تمامى منابع اطلاعاتى در دو بخش با دو دیدگاه “درباره كودك و نوجوان” و “براى كودك و نوجوان” براى گروه سنى پیش از تولد تا شانزده سالگی با پوشش موضوعی: تاریخ ادبیات كودكان و نوجوانان، ادبیات شفاهى (افسانه‌ها، متل‌ها، لالایی‌ها)، ادبیات نوشتاری، شخصیت‌شناسى ادبیات كودكان، ادبیات كودكان و نوجوانان جهان و در ایران، مراكز فرهنگى كودكان و حوزه‌هاى موضوعى وابسته همانند: آموزش و پرورش، بهداشت و پزشكی، بازى و بازیچه ها، حقوق كودك، چاپ و نشر، زندگینامه، مراكز اطلاع‌رسانى، مراكز آموزشى، كودك افزارها و… قابل بازیابی است.

پوشش زمانى

دوره تاریخى از دوره باستان تا سال ۱۳۵۷

زبان نوشتاری

زبان اصلی ایرانك فارسى است. بخشی از اطلاعات شامل: معرفى پایگاه داده ها و موزه مجازی به زبان انگلیسى نیز قابل بازیابى است كه به تدریج به دامنه این بخش نیز افزوده خواهد شد. افزون بر آن در ایرانك تمامی كلید واژه‌هاى موضوعى به دو زبان فارسی و انگلیسی است.

پایگاه داده ها

هسته اصلی اطلاعات این پایگاه بر پایه اطلاعات گردآوری شده برای كتاب های مرجع “تاریخ ادبیات كودكان ایران” شكل گرفته است. در ٢١ آبان ۱۳۸۵ این پایگاه با بیش از ١٣هزار ركورد اطلاعاتی آغاز به كار كرد. پس از ۵ سال، ویرایش جدید این پایگاه با تغییر كامل بستر نرم افزاری و برنامه نویسی، رفع كاستی های نسخه نخست و افزودن بر شمار گونه های اطلاعاتی در دسترس پژوهشگران و علاقه مندان فرهنگ و ادبیات كودكان ایران قرار دارد. ساختار پایگاه داده ها فرهنگ و ادبیات كودكان ایران به گونه‌اى طراحى و برنامه‌ریزى شده است كه جستجوگران با مراجعه مستقیم بتوانند، اطلاعات توصیفى، چكیده مطالب و تصاویر مورد نیاز خود را دریافت كنند. در برخى موارد رونوشت كاملى از اسناد نیز در دسترس آن ها قرار خواهد گرفت.

موزه مجازی

موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات كودكان در طول این سال ها با یاری دوستداران و پشتیبانان فرهنگ كودكی، شمار زیادی اسباب بازی، زیست افزارها و افزارهای آموزشی و فرهنگی كودكان را برای راه اندازی موزه فرهنگ كودكی گردآوری كرده است. با گذشت نزدیك به یك دهه تلاش و كوشش برای رسیدن به این هدف، موسسه از ابتدای سال ۱۳۸۹ طرح آماده سازی موزه مجازی را برای پیوند با جامعه دوستدار فرهنگ كودكی در دستور كار قرار داد تا شاید جامعه ایران گامی دیگر به راه اندازی موزه واقعی كودكان نزدیك تر شود. از این رو با تهیه شناسنامه كامل برای همه اشیاء و اسناد موزه ای آن ها را از راه دنیای مجازی در برابر دیدگان همگان نهاده است، با این امید كه ارزش آثار و اشیای مربوط به دنیای كودكی دانسته شود و آن ها كه می خواهند این آثار و منابع به درستی نگه داری شود، همراه ما شوند تا در پیوند با هم روزگاری در آینده بسیار نزدیك موزه واقعی كودكان در ایران زمین پایه گذاری شود.

بخش های اصلی موزه مجازی

اسباب بازی ها در برگیرنده:
اسباب بازی حمل و نقل
اسباب بازی جنگی
اسباب بازی فكری آموزشی سرگرمی مهارتی
اسباب بازی خانه عروسكی
اسباب بازی دیداری
اسباب بازی آوایی
اسباب بازی سنتی
اسباب بازی مردم ساخت
اسباب بازی ملل
اسباب بازی های دیگر،
عروسك ها دربرگیرنده:
عروسك ملل
عروسك نمایشی
عروسك جانوری
عروسك مردم ساخت
تندیس
آموزش و پرورش دربرگیرنده:
نوشت افزار
افزار دانش آموز
افزار آموزشگاهی
افزار آموزشی و كمك آموزشی
مهر و نشان
كاردستی و كارورزی
پوشاك در برگیرنده:
زیورافزار
تن پوش
سرپوش
پاپوش
نمایشی
افزارها در برگیرنده:
كودك افزار
بازی افزار
سازها

راهنمای موزه كودكی ایرانك

موزه كودكی ایرانك شامل پنج بخش است كه مربوط به زندگی كودكان از گذشته تاكنون است:

آموزش‌وپرورش
پوشاك
افزار زندگی
اسباب‌بازی
عروسك‌ها
ایرانك بر پایه فلسفه موزه‌های مدرن كه روایتی – تعاملی است، طراحی‌شده است.

در این‌گونه از موزه‌ها، این شئ نیست كه به نمایش درمی‌آید، بلكه روایت اشیاء یا پدیدارها و بازنمایی آن‌ها است كه همه آنچه در یك موزه هست، به هم پیوند می‌دهد. هم‌چنین این موزه برای كودكان، تعاملی است، یعنی كودكان و گاهی خانواده‌ها یا بزرگ‌ترها با روایت‌ها درگیر می‌شوند و در بده بستان كنش و واكنش، دست می‌زنند، احساس و فكر می‌كنند، می‌آموزند و بهره می‌برند.
ازجمله فعالیت‌هایی كه در این موزه صورت می‌گیرد، عبارت‌اند از:

قصه‌گویی
نمایش سایه
نمایش خلاق با مشاركت بچه‌ها
بازسازی نخستین پویانمایی
نمایش عروسكی

آدرس :
مسیر۱: بلوار میرداماد، نرسیده به میدان مادر،انتهای خیابان شهید بهزاد حصاری (رازان جنوبی)، سالن گنجینه اسناد ملی
مسیر۲: بزرگراه حقانی (شرق به غرب)، نبش خیابان كوشا، روبروی ورزشگاه شهید كشوری، ساختمان آرشیو ملی، سالن گنجینه اسناد ملی

با مراجعه به سایت iranak.ir می توانید همچون رفتن به موزه از تمام اشیا و اسباب بازی ها و داستان های اسباب بازیها و هزاران اطلاعات دیگر كه برای كودكان مفید است را به صورت مجازی دیدن كنید .