شهر پره سر یكی از شهرهای زیبای استان گیلان است كه این شهر دارای فرهنگ باستانی می‌باشد ساكنان این منطقه به صورت بومی تالشان هستند كه با گذشت زمان گیلكان از شرق به این مكان مهاجرت كرده‌اند و تركان از غرب یعنی آذربایجان آمده‌اند، كردهای این شهر كه دارای جمعیت اندكی هستند در زمان رضا شاه به این منطقه كوچانده شده‌اند؛ پس در نتیجه این شهر دارای فرهنگهای مختلفی است در واقع دارای یك فرهنگ مشترك از همه اقوام ساكن شمال غرب فلات ایران است.
نام این شهر از دو قسمت (پره=محل ماهیگیری) و (سر=پسوند مكان) تشكیل شده است نام قدیمی این منطقه (تالش دولاب) بوده است كه یكی از قسمت‌های خمسه تالش بوده است كه با تجمع مردم وكوچ اقوام دیگر به كلی تغییر پیدا كرده و به پره سر تبدیل شده است.نیروگاه سیكل تركیبی پره سر در روستای نوكنده این بخش واقع شده‌است.نیروگاه كوچك برق آبی نیروگاه ارده نیز در روستای ارده این بخش قرار دارد.
اقلیم
این شهر شامل جلگه و كوهستان است. هوای جلگه در تابستان گرم و مرطوب و در زمستان ملایم و هوای كوهستان در تابستان معتدل و در زمستان سرد است. آستارا با بارش میانگین سالانه در حدود ۱۲۰ روز در سال از نقاط پربارش كشور محسوب می‌شود.
آب و هوای آستارا معتدل و مرطوب و میزان بارندگی سالانه به طور متوسط ۱۵۰۰ میلی‌متر است. رطوبت نسبی در این منطقه بین ۷۵ تا ۸۵ درصد متغیر است. حداكثر بارندگی سالیانه در ایستگاه آستارا ۲/ ۷۸۰ میلی‌متر و دامنه تغییرات بارندگی سالیانه در محدوده مورد نظر بین ۲۰۰۰ میلی‌متر در مناطق ساحلی تا ۷۰۰ میلی‌متر در ارتفاعات نوسان دارد.
متوسط درجه حرارت معادل ۱۷٫۳ درجه سانتی گراد و معدل حداكثر دما ۲۶٫۱ درجه و معدل حداقل دما ۶٫۲ درجه سانتی گراد بوده‌است متوسط روزهای یخبندان در سواحل خزر طی یك دوره ۲۰ ساله، ۱۱ روز در سال برآورد گردیده‌است. با توجه به موقعیت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا و نزدیكی به اقلیم كوهستان، آب و هوای مرطوب و معتدل، اندكی خنك تر از مناطق پست جلگه‌ای دیگر استان می‌باشد.
جغرافیا
جغرافیای پره سر دلیل پوشش گیاهی غنی گیلان ممتاز بودن اقلیم آن است. ناحیه رویشی هیركانی مانند یك نوار سبز، حاشیه جنوبی دریای خزر و نیمرخ شمالی رشته كوه البرز را پوشانده‌است. این ناحیه رویشی به خاطر حاصلخیزی خاك، تغییرات دما و بارندگی‌های متعدد، حاوی گونه‌های گیاهی زیادی است. جنگل‌های این ناحیه به صورت نسلی دست‌نخورده و سالم، كمربندی از درختان خزان‌كننده دوران سوم زمین‌شناسی را تشكیل می‌دهند. این جنگل‌ها كه از آن به نام‌های جنگل‌های مرطوب و یا خزری یاد می‌شود ارزش‌های زیست‌محیطی و اقتصادی زیادی دارند و در زمره میراث طبیعی جهانی محسوب می‌شوند.
مهمترین كوههای این بخش عبارت اند از: سیاه كوه، آق مسجد، رَزَن، مَرزون سَر، چله، اَریوْدار یا وزمستون. رودهای شفارود و دیناچال در آن جریان دارد. كش رود/ كیش رود از كوههای مغرب شهر سرچشمه می‌گیرد و در پنج كیلومتری شمال غربی آن به دریای خزر می‌ریزد.
پوشش گیاهی این منطقه به سه بخش ساحلی، جلگه‌ای و كوهستانی تقسیم می‌شود. سه رود مهم بخش پره سر شامل رودهای ناو، لمیر و شفارود می‌باشند. درختان بومی منطقه شامل بلوط، شمشاد، راش خزری، انجیلی، ممرز، بلوط، تنگرس (بادام وحشی)، زربین و سرو می‌باشد. انواع دیگری از گیاهان یك ساله و فصلی هم در مناطق جلگه‌ای و ساحلی رشد و نمو می‌كنند.
پوشش گیاهی پره سر مشتمل است بر درختان توسكا، اوجا، افرا، مَمرز، شمشاد، گردو، نمدار، راش، درختان پهن برگ نواحی كوهستانی و جنگلی، و گیاهان دارویی نظیر گل گاوزبان، بارهنگ، ثعلب، گل خطمی، پونه، كاسنی، وَن، غاز ایاقی و مازو
اقتصاد
اهالی پره سر عمدتاً به كشاورزی، باغداری، دامداری و پرورش زنبور عسل اشتغال دارند. محصول عمدة آن برنج و دیگر محصولات مهم آن گندم، جو، نباتات علوفه‌ای و میوه‌هایی مانند ازگیل و گلابی و سیب است. صادرات این بخش برنج، میوه، عسل، ماهی، صنایع دستی چوبی، گلیم و جاجیم است. ایجاد كارخانه و كارگاههای چوب بری و نجّاری و تولید فراورده‌های چوبی زمینة اشتغال روستاییان بخش پره سر و نقاط دیگر را فراهم آورده و از مهاجرت آنان به شهر كاسته است. آب كشاورزی از طریق رودخانه و آب آشامیدنی از چاههای عمیق و نیمه عمیق از طریق لوله كشی تأمین می‌شود.
محصولات این منطقه به دلیل قرارگیری در مجاورت دریاچه كاسپین و همچنین جلگه حاصلخیز آن و جاری بودن رودهای دائمی بسیار متنوع است. این محصولات شامل: شالیكاری (برنج)، گندم، مركبات، كیوی، آلوچه، ماهیگری و شیلات، پرورش ماهیان سردآبی، گیاهان داروئی، گیاهان روغنی و….
تاریخچه
تاریخ پره سر بالطبع وطن مادری ایران بسیار غنی و پربار است. در میان درختان جنگلی و كنارهٔ شمال شرقی شفارود با مناظر زیبا و رویایی جاده‌ای به سمت جنوب غربی راه می‌گشاید كه با پشت سر گذاشتن روستاهای مسیر خود چون: دُوران، سیاب، گیلیار، سفیه چوان، اَچِل، بن آوی و طی مسافتی حدود ۳۳ كیلومتر به روستای ییلاقی وسكه و روستای مجاور آن مینه رو، منتهی می‌گردد.
در سالهای اخیر در آن آبادی‌ها گورستان‌های باستانی مهمی شناسایی شده. در كاوش‌های باستان شناسی در این منطقه گورهای مختلفی كشف و لایه برداری شده و علاوه بر اسكلت‌های موجود در گورها، اشیایی همچون ظروف سفالی، مهره‌های تزئینی، النگو، ادوات آهنی، خنجر، سر پیكان، تبر و شمشیر كه كاملاً اكسیده شده بودند و به دست آمده، بعضی از اسكلت‌ها نیز به دلیل رطوبت شدید متلاشی و امكان جمع‌آوری آن‌ها برای مطالعات بعدی وجود نداشت. قدمت این گورستان‌ها به دوران اشكانی می‌رسد. از آثار ثبت شده ملی پره سر می‌توان به محوطه وسك و محوطه مزگت اشاره كرد.
این منطقه از نظر فسیل شناسی هم بسیار غنی است زیرا عموماً در مناطق كوهستانی سنگها به صورت رسوبی می‌باشند.
مكانهای دیدنی
سلطان برزكوه
آبشار ویسادار
ییلاقات پره سر
پارك جنگلی دكتر درستكار
سواحل دریا
بقعة سلطان برزكوه
مقبرة سید نجم الدین
