موزه عروسكهای ملل یك موزه غیر دولتی است كه تعدادی از هنرمندان كشورمان آرشیو وسیعی از عروسك كشورها و فرهنگهای مختلف جهان را در كنار هم جمع آوری كرده اند .رفتن به این موزه برای كلیه كودكان و بزرگسالان آزاد است و محیطی بسیار جذاب و آموزنده ای دارد .بخصوص كه راهنمایان موزه , تاریخچه و توضیح كاملی از هر كدام از عروسكها را به شما می گویند و شما را داخل موزه تنها نمی گذارند .
عروسكها فقط به‌عنوان اسباب‌بازی شناخته نمی‌شوند، بلكه آن‌ها امكان انتقال فرهنگهای ما از گذشته به آینده را دارند. عروسكها وسیله‌ای قدرتمند هستند كه می‌توانند آداب‌ورسوم و فرهنگ هر كشوری را به نقاط دور جهان برده و جوامع مختلف را با آن آشنا كنند. آن‌ها همچنین با داستان‌ها، روایت‌ها، افسانه‌ها و قصه‌های شیرینی كه همراه دارند، می‌توانند سفیران فرهنگی نیز به‌شمار آیند.
موزه عروسكهای ملل در سال ۱۳۹۳ با تلاش‌های دو كلكسیونر به‌نام‌های علی گلشن و مسعود ناصری‌دریایی با حمایت فریده ناصری‌دریایی و جمع‌آوری چندین‌وچند ساله تك‌تك عروسكها از سرتاسر جهان احداث شد.و همزمان با روز جهانی صلح آغازبه كار كرد. مجموعه موزه شامل ۵۴۰ عروسك فرهنگی از ۵۳ كشور دنیا می‌شود.
همچنین این موزه دو سال پی‌درپی از طرف شورای بین‌المللی موزه‌ها، به‌عنوان موزه برتر از گروه خصوصی با شاخصه‌های پژوهش، آموزش، بازدید و كودك‌ونوجوان نشان «ایكوم» را دریافت كرد. این موزه به دو بخش تقسیم می‌شود. بخش اول این موزه مربوط به عروسكهای ملل مختلف جهان است كه مجموعه‌ای بیش از ۲۰۰۰ نوع عروسك از ۸۰ كشور جهان با نوع پوشش، فرهنگ‌ها و آداب‌ورسوم مختلف‌شان را نشان می‌دهد. هریك از عروسكها با پیشینه، روایت‌ها و افسانه‌های شیرینی كه دارند، كنار هم گردآوری شده‌اند.
بخش دوم این موزه مجسمه‌هایی هم‌اندازه پیكر اصلی از زنان مناطق مختلف ایران با صورت‌هایی ترسیم شده از اهالی خود منطقه دارد. در این بخش با نحوه زندگی، آداب‌ورسوم، عروسكهای قومی‌وقبیله‌ای و با عقیده‌ها، قصه‌ها، افسانه‌ها، پوشاك خاص و زیبای هر منطقه و نقاشی‌هایی كه روی دست، پا و گردن خود می‌كشند، آشنا می‌شوید
این موزه دارای بیش از ۲۰۰۰ قطعه عروسك از نوع عروسك های فرهنگی ملل از ۸۰ كشور جهان است كه به تفكیك قاره در بخش های مختلف موزه به نمایش گذاشته شده اند. در موزه عروسك های ملل می توانید با آیین، آداب و رسوم، هنر، پوشاك، موسیقی، صنایع دستی و میراث طبیعی ایران و جهان آشنا شوید. رفتن به این موزه برای كلیه كودكان و بزرگسالان آزاد است و محیطی جذاب و آموزنده دارد. . همچنین موزه عروسك های ملل قصد ترویج و اشاعه فرهنگ ایران از دوره عیلامی تا قاجار را با نمایش پوشاك مردان و زنان آن دوره‌ها و مجسمه‌هایی از زنان با پوشش‌هایی زیبا، سنتی و اصیل دارد.
موزه عروسك های ملل موزه‌ای خصوصی با مجوز رسمی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به‌شمار می‌آید كه بعد از دو بار جا‌به‌جایی با حمایت و پشتیبانی «موسسه فرهنگی خانه دوستان آشنا»، «برنامه كمك‌های كوچك تسهیلات محیط زیست جهانی» و «گروه حامیان موزه عروسكهای ملل» ابتدای خیابان سعدی شمالی، در ساختمانی با قدمت بیش‌از ۸۰ سال واقع شده است،كه آرشیو وسیعی از عروسك كشورها و فرهنگهای مختلف جهان را شامل می شد، سپس بخش عروسكهای فرهنگ ایران نیز به این مجموعه افزوده شد.
لازم به ذكر است كه این موزه با برگزاری كارگاه های آموزشی، برپایی نمایشگاه های ادواری و ارائه خدمات موزه سیار، امكان آشنایی هر چه بیشتر با فرهنگ و عروسك های جهان را برای علاقمندان فراهم می كند.كارگاه‌های آموزشی متنوعی ازجمله اجرای موسیقی‌های زنده محلی، كارگاه‌های ساخت بازی‌ها و اسباب‌بازی‌های سنتی ملل برای سنین مختلف، كارگاه آشنایی با ادبیات كودك و شیوه‌های ترویج آن، برپایی شب‌های فرهنگی، كارگاه آشنایی با اقوام ایران و كارگاه‌های آموزشی دیگر برگزار می‌شود.
همچنین صاحبان موزه نمایشگاه‌ها و گالری‌های مختلف، موزه‌های سیار، تورهای گروهی و تخصصی برای همه سنین، كلاس پخت انواع غذاهای سنتی اقوام مختلف ایران و شیوه‌های مختلف برای ترویج فرهنگ ایرانی برپا می‌كنند.
وارد ساختمان كه می‌شوید، در طبقه اول مسئولین موزه ابتدا در سالن نمایش كوچكی، ازطریق ویدیو پروژكتور روی پرده نمایش، ویدیویی ۱۰ دقیقه‌ای را برای شما نمایش می‌دهند.در این ویدیو با چند عروسك بسیار قدیمی و داستانهای شیرین آن‌ها كه از مناطق مختلف جهان و از اعتقاداتشان سرچشمه می‌گیرد، آشنا می‌شوید. عروسك‌هایی چون داروما (عروسك آرزوهای ژاپنی)، ماتریوشكا (نمادی از كشور روسیه)، لایكونیك (قهرمان لهستان)، فندق‌شكن (از آلمان) و… توجه شما را جلب خواهند كرد.
سپس مسئول موزه كنار شما است تا اطلاعات لازم و داستانهای شیرین عروسكها را برایتان بازگو كند. در همان اتاق، عروسكهای خیمه‌شب‌بازی وجود دارد كه می‌توانید حركتشان دهید. در ویترین‌های متعدد موزه عروسك های ملل مختلف جهان دیده می‌شوند كه به‌سبب موقعیت‌شان در بخش‌های مشخصی قرار داده شده‌اند. عروسكهای رنگارنگی كه با پوست بلال، سیب، پارچه، نخ، چوب و… درست شده‌اند. هر عروسك از فرسنگ‌ها فاصله به اینجا آورده شده است و با خود رازورمزی همراه دارد. عروسك‌هایی از كشور‌هایی چون آلمان، آفریقا، مكزیك، ژاپن، چین، گرجستان، نپال، افغان، عربستان، ارمنستان، اتریش و بسیاری از كشورهای دیگر كه با فرهنگ و زندگی مردمان خود، گره خورده‌اند.
در قسمت مربوط به عروسكهای ایرانی، فرهنگ ایران از مناطق مختلف كشور به نمایش گذاشته شده است كه هر كدام از عروسكها دارای پوشاك، طرح و نقش، صنایع دستی، حتی تفاوت های طبیعی قومی در آناتومی صورت و بدن هستند.
همچنین عروسكهای خدایان هندی، عروسكهای تاجیكی بدون چهره و عروسكهای باران‌خواهی مازنی را می‌بینید. كوچكترین عروسك موزه داستانی شنیدنی دارد. این عروسك را از كشور گواتمالا آورده‌اند. پدر و مادر، عروسك را به كودكان خود می‌دادند و به او می‌گفتند كه هر غم‌وغصه‌ای كه داری هنگام خواب به عروسك بگو و آن را زیر بالش خود بگذار. صبح پدر یا مادر آن عروسك را از زیر بالش كودك برمی‌داشتند و هنگامی كه كودك از خواب برمی‌خواست والدین به او می‌گفتند كه عروسك همه غم‌وغصه‌های تو را با خود برده است.
از پله‌ها كه به طبقه دوم می‌روید، ابتدای در ورودی سمت چپ به‌وسیله چند پله وارد یك اتاق خیلی كوچك ولی رنگارنگ و پر رمزوراز می‌شوید. این اتاق به‌شكل سنتی با وسایل بی‌شمار خود تزیین شده و بسیار زیبا است. طبقه دوم شامل مجسمه‌هایی از پیكرهای زنان با قومیت‌های گوناگون كشور می‌شود. چهره مجسمه‌ها الهام گرفته از اهالی همان منطقه است.
لباس‌ها و پارچه‌ها تماما از خود منطقه به اینجا آورده شده‌اند و بسیار ارزشمند تلقی می‌شوند. عروسكهای متعددی نیز از هر منطقه وجود دارد كه باتوجه به اعتقاد هر قومی، داستانهای كهن ایرانی را بازگو می‌كنند. به‌علاوه سازهای هر منطقه، صنایع‌دستی، مجسمه‌ها و تزییناتی كه برای مراسم‌های مختلف استفاده می‌شود، در آن‌جا وجود دارد. كتاب‌هایی با موضوع فرهنگ هر قوم توسط موسس مجموعه جمع‌آوری و نوشته شده است كه شما با مطالعه آن‌ها بیش‌ازپیش با اقوام ایرانی آشنا می‌شوید.
قصه های شنیدنی از ملتهای مختلف:
در این موزه هر عروسك قصه ای دارد و هر قصه نیز از فرهنگ و تاریخ ملت خود ریشه می گیرد. جنگ ها، پیروزی ها، آرزوها، رنج و احساسات هر ملت در این قصه ها نهفته است.
لایكونیك، قهرمان لهستان
وقتی مغول ها به لهستان حمله كردند دو سرباز شجاع شبانه به چادر فرمانده لشكر رفته و او را كشتند. صبح آن روز با لباس و اسب فرمانده مغول ها در شهر گشت می زدند تا این شكست نابهنگام مغول ها را به همه نشان دهند. «لایكونیك» نماد آن دو سرباز شجاع است كه در جشن و پایكوبی های مردم لهستان حضور دارد؛ همانطور كه لهستان پایكوبی آن پیروزی را مدیون لایكونیك است.
ماتریوشكا، نمادی از روسیه
یك روز كه «اكسانا» كوچكترین عروسك «ماتریوشكا» مشغول بازی بود باد شالش را با خود برد و روی تپه ای انداخت. دست اكسانا به شالش نرسید. برای رسیدن به آن از خواهر بزرگترش كمك گرفت او هم از خواهر بزرگتر از خود و به همین ترتیب تا بزرگترین خواهر دست به كار شدند تا شال اكسانا را به او برگردانند. ماتریوشكا نماد همدلی و كمك به یكدیگر در روسیه است.
فندق شكن از آلمان
نخستین بار عروسك های فندق شكن را مردم روستایی در آلمان ساختند؛ معدنچی هایی كه بعد از تعطیلی معدن كار خود را از دست داده بودند و برای گذران وقت و زندگی شروع به ساخت عروسك های ساده چوبی كردند. روی سر این عروسك ها در دوره جنگ جهانی دوم به جای كلاه معدنچی، كلاه سربازی نشست. هر سرباز امریكایی كه از جنگ جهانی به خانه برمی گشت یكی از این عروسك ها را به یادگار با خود به آمریكا برد و این موضوع باعث شهرت بیشتر عروسك فندق شكن شد.
غم و غصه، عروسكی از گواتمالا
وقتی كودكی در گواتمالا غمگین و ناراحت است این عروسك را می سازد و غم و غصه های خود را برای او تعریف كرده، شب عروسك را زیر بالش خود می گذارد. وقتی كودك به خواب فرو رفت، پدر و مادر عروسك را از زیر بالش برمی دارند و پنهان می كنند. صبح وقتی كودك از خواب بیدار می شود می بیند عروسك رفته و غم و غصه های او را با خود برده است.
داروما، عروسك آرزوهای ژاپنی
عروسك «داروما» چشم ندارد. بچه های ژاپنی وقتی آرزویی دارند خودشان برای این عروسك یك چشم می كشند و جای خالی چشم دیگر همچنان باقی می ماند. بچه ها آرزوی خود را روی تن این عروسك می نویسند و تا زمانی كه به آرزویشان نرسند چشم دوم عروسك را نمی كشند. با این كار ژاپنی ها هرگز آرزوهای خود را فراموش نمی كنند و یادشان نمی رود كه زمانی برای رسیدن به آنچه امروز دارند چقدر تلاش كرده و منتظر بوده اند.
فروشگاه
موزه عروسك ها محصولات فرهنگی خود را در قالب عروسك، بازیچه ها و بسته های آموزشی-فرهنگی-هنری در فروشگاه موزه عرضه می كند.
نحوه دسترسی به موزه عروسك های ملل
آدرس موزه: مترو دروازه دولت، ابتدای خیابان سعدی شمالی، بن‌بست فیات، پلاك دو
