ریپورتاژ آگهی
تپه های میرك

تپه های میرك

مجموعه تپه های میرك در اطراف روستای دلازیان در هشت كیلومتری جنوب سمنان واقع شده‌است از منظر گاهنگاری و باتوجه به
  • 1400/12/16
  • استان : سمنان
  • شهر : سمنان
  • دسته : محوطه های باستانی
آدرس : استان سمنان، سمنان، ۱۰ كیلومتری جنوب شرق سمنان
تلفن : 66059000-021

مجموعه تپه های میرك در اطراف روستای دلازیان در هشت كیلومتری جنوب سمنان واقع شده‌است از منظر گاهنگاری و باتوجه به حضور شاخص‌های ادوار مختلف پارینه سنگی، میرك دارای بیشترین استقرار از دوران پارینه سنگی میانی (حدود ۲۵۰ هزار تا ۴۰ هزار سال پیش) و همچنین پارینه سنگی جدید (حدود ۴۰ هزار تا ۱۸ هزار سال پیش) بوده‌است. این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۱۴۸ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

دلازیان یكی از روستاهای شهرستان سمنان در استان سمنان ایران است. این روستا در دهستان حومه در بخش مركزی شهرستان واقع است.روستای دلازیان در ۸ كیلومتری جنوب سمنان در سوی دیگر خط راه‌آهن تهران – مشهد و پس از روستاهای خیرآباد و ركن‌آباد جای دارد. مردم این روستا به زبان فارسی سخن می‌گویند. بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت دلازیان ۱۲۰ نفر (۴۴ خانوار) بوده است.

محوطهٔ روباز میرك در حدود ۱۶ كیلومتری جنوب شهر سمنان در بخش شمالی كویر مركزی ایران قرار گرفته‌است. این محوطه از ۸ تپهٔ اصلی تشكیل شده‌است كه مردم محلی مجموع آن‌ها را به نام میرك می‌خوانند. این مجموعه تپه‌ها دامنهٔ ارتفاعی بین ۴ تا ۱۱ متر از زمین‌های اطراف دارند. فاصلهٔ آن‌ها از یكدیگر چند صد متر است و مجموع آن‌ها به‌طور كلی، خطی به طول ۳–۲ كیلومتر می‌سازند. به نظر می‌رسد پراكندگی آثار آن در مساحت حدود ۴ هكتار باشد. لازم است ذكر شود كه به نظر می‌رسد تمامی تپه‌هایی كه محوطهٔ میرك را می‌سازند به صورت طبیعی تشكیل شده‌اند، بنابراین تنها با پراكنش سطحی دست ساخته‌های سنگی در میرك مواجهیم.

 

تپه های میرك-x76JJgZyH4


در سال ۲۰۰۹ میلادی، وحدتی نسب در میرك به بررسی فشرده و نمونه برداری از سطح این محوطه پرداخت (وحدتی نسب، ۱۳۸۸). وی تعداد كل دست ساخته‌های سنگی پراكنده شده در سطح میرك را حدود چند ده هزار قطعه تخمین زد كه عدد بسیار چشم‌گیری است. نخستین فصل از كاوش در محوطه میرك در تیره ماه ۱۳۹۴ به سرپرستی دكتر حامد وحدتی نسب انجام پذیرفت كه نتایج درخوری همچون آشكار شدن لایه‌های استقراری در اعماق ۳ و ۵ متری از سطح زمین را دربرداشت. این باستان‌شناس گفت كه شواهد زمین‌شناختی نشانگر این است كه منابع ماده خام مورد استفاده برای ابزارسازی از شمال دست كوه‌های مشرف به شهر سمنان شسته و در مسیر رودخانه به مجاورت محوطه رسیده و توسط انسان عصر پارینه‌سنگی مورد استفاده قرار گرفته است .
وحدتی نسب، ردیابی نهشته‌های فرهنگی مرتبط با فعالیت‌های انسانی در دورتادور تپه شماره هشت را از دیگر دستاوردهای گروه در روزهای گذشته اعلام كرد و افزود: به این ترتیب مشخص شد مكانی كه امروزه به شكل تپه شماره هشت میرك مورد كاوش باستان‌شناسان قرار گرفته، در ادوار پارینه‌سنگی به صورت پشته‌ای كم‌ارتفاع در میان تالابی كم‌عمق و گسترده بوده است.
محوطه‌های میرك و دلازیان كه به نام تپه‌های میرك و دلازیان نیز خوانده شده‌اند، نخستین بار در جریان بررسی‌های باستان شناختی استان سمنان در سال ۱۳۶۴ خورشیدی شناسایی و معرفی شدند.
صرف نظر از شكل تپه‌ها مهم‌ترین ویژگی این دو محوطه وجود پراكنش بسیار گسترده و دست افزارهای سنگی بر روی سطح محوطه بود كه مورد توجه هیئت بررسی‌كننده قرار گرفت و با دعوت از مرحوم عنایت الله امیرلو تصمیم به مطالعه دست افزارهای سنگی گرفته شد. با فوت نابهنگام امیرلو، اهمیت میرك و دلازیان از دیدگاه باستان‌شناسی پارینه ‌سنگی مغفول ماند و تنها با گمانه زنی در یكی از تپه‌های دلازیان، سازه‌ای منتسب به دوره ماد به دست آمد.
در سال ۱۳۸۷ برای نخستین بار نمونه برداری تصادفی و روستایی از سطح محوطه دلازیان انجام گرفت و نتایج این پژوهش مقدماتی در كنگره باستان‌شناسی خاورمیانه كهن در دانشگاه ساپیانزای رم ارائه شد. متعاقباً در سال ۱۳۸۸ با صدور مجوز بررسی كامل این منطقه جغرافیایی، تیم كاوش به مدت یك ماه به شناسایی، نمونه برداری روش مند و طبقه‌بندی آثار به دست آمده از میرك و دلازیان پرداختند. نتایج حاصل از این فعالیت میدانی كه در قالب چندین مقاله، سخنرانی و پایان‌نامه به چاپ رسیده، حاكی از آن است كه میرك به لحاظ نوع و پراكنش دست افزارها و همچنین ابعاد محوطه، در زمره یكی از بزرگترین محوطه‌های روباز پارینه سنگی در ایران و چه بسا خاورمیانه‌است. تخمین‌های ابتدایی حاكی از وجود بالغ بر صدها هزار قطعه سنگ بر روی سطح است.