قلعه كنگلو

از جاده خطیركوه – دوآب، قسمت های اولیه جاده آسفالته و بقیه خاكی است. در سمت چپ با عبور از پل سیمانی جدید الاحداث را پر پیچ و خم و صعب العبور روستای كنگلو ( كنگله لی = زنبور ) منشعب می شود كه طول آن ۱۶ كیلومتر است. در فاصله یك كیلومتری جنوب این روستا در ارتفاعی پایین تر، قلعه كنگلو قرار دارد كه به تعبیر استاد دكتر منوچهر ستوده به دو بازوی گشوده ای می ماند كه واردین را به خود می خواند.از دید من چون عقابی است سرخ گون با بال های گسترده كه از آشیان خود محافظت می كند. نمای خارجی قلعه را یك باروی عظیم سنگی تشكیل می‌دهد كه در قسمت میانی و طرفین آن، برج‌های دیده‌بانی تعبیه شده‌ است. فضای داخلی این قلعه با توجه به بقایای آن، مدور و در دو طبقه ساخته شده‌ بود كه قسمت عمده آن از بین رفته و در حال ویرانی است. عمده مصالحی كه در ساختمان قلعه به كار رفته عبارتند از؛ سنگ لاشه با ملات آهك و سنگ ریزه. با توجه به وضعیت معماری و نئناسایی سفال ها، می شود احتمال دادكه این قلعه در دوره ساسانی یا اوایل عهد اسلامی، به تقلید از شیوه معماری دوره ساسانی بنا شده امت . هرچند اثبات این مطلب نیار به بررسی و كاوش بیشتر دارد. قلعه كنگلو زمانی در سه طبقه احداث شده‌ بود. اما با توجه به از بین رفتن بخش اعظمی از معماری طبقه سوم، كار كاوش در فضاهای طبقه دوم به روش ارگانیك آغاز شد. در این طبقه سه فضا، یكی در وسط به شكل مستطیل و دو دیگر به شكل نیم دایره در دو طرف آن كشف شد و حفاری آن ها تا روی كفی از جنس ملات گچ كه در نتیجه پر نمودن طبقه اول احداث شده‌ است، ادامه یافت. عناصر معماری مكشوف شامل دیوارهای جدا كننده، طاق و قوس پنجره، طاقچه و ورودی‌ها، با چسباندن شماره‌های لوكس و شناسه‌های عمق و لایه مستند‌سازی و سپس اطلاعات و شناسنامه هر یك از عناصر پس از برداشت‌های فنی، مرقوم شده در كنگلو نشانه‌هایی مانند اشیایی با علائم میتراییسمسی یافته‌ شده كه نشان می‌دهد این مكان نیایشگاه مهر (میترا) بوده‌است. بعضی نیز به علت یافته‌شدن چربی در این مكان؛ عقیده دارند این قلعه نیایشگاه آناهیتا (الهه‌ی آب) بوده‌است. قلعه با مساحتی حدود ۳۰۰۰ متر بر فراز تپه ای مخروطی و منفرد به صورت شمالی – جنوبی بنا شده است .ارتفاع این تپه در سمت شمال نسبت به دامنه خود با شیب ۴۰ درجه حدود ۱۰۰ متر و از جنوب با شیب ۹۰ درجه و گاهی با شیب منفی منتهی به دره ای می شود كه عمق آن حدود ۳۵۰ متر است . از ضلع جنوبی قلعه به سبب اشرافی كه بر كیلومتر ها چشم انداز خود دارد می توان منطقه را كنترل كرد. این دره راه صغب العبوری به شهمیرزاد سمنان دارد. از این رو می توان پذیرفت كه قلعه از موقعیت استراتژیك حساسی برخوردار بوده است. روبروی همین ضلع ، آن سوی دره ، كوه قدمگاه باارتفاعی حدود ۱۰۰۰ متر قد برافراشته كه به صورت دیواره ای طبیعی ، منطقه را دربر گرفته است و حراست می كرد. دو سوی دیگر قلعه هم با شیب تند به دامنه های خود منتهی می شود.

آدرس: جاده خطیركوه روستای كنگلو