قبرستان جن ها قبرستانی خاموش و مرموز در روستای تیس ۲۵۰۰ ساله وجود دارد.روستایی باستانی و زیبای تیس در منطقه كوهپایهای در ۵ كیلومتری شمال غربی چابهار واقع شده است. بلوچها به آن «جن سنط» یا گورستان جن میگویند. این گورستان با سنگقبرهای عظیمالجثه مكانی جالب برای ماجراجویانی است كه به دنیای ماورالطبیعه علاقه دارند. سنگ قبرهای بزرگ و عجیب در این گورستان محلیها را به این باور رسانده كه این گورها محل دفن آدمیزاد نیست. در این گورستان قبرها كنار هم روی سطحی صخرهای حفر شدهاند كه این شیوهی حفاری پرسشهای زیادی را به وجود آورده است. چه كسانی این گورها را حفر كردهاند؟ چرا سطح سنگی را برای حفر انتخاب كردهاند؟ با چه وسیلهای حفر شده است؟ و در نهایت پاسخ را به دنیای دیگری كشیده است.
طبق باور مردم محلی:
«این گورها متعلق به جنهاست. آنها مردگان خود را در حصار این سنگها دفن كردهاند، شب كه میرسد جنها بر سر گور از دسترفتگان خود حاضر و به مویه و مرثیهسرایی مشغول میشوند. هر كس كه شبانگاه گذرش بر این گورستان بیفتد، مورد نفرین جنها قرار میگیرد و با عذابی سخت بعد از چند روز میمیرد».
بشر امروزی با وسایل ابتدایی آن زمان به دشواری توانایی حفر این گورها را بر روی سطح سخت سنگی داشته است. شاید به همین دلیل باشد كه مردم محلی حفر این گورها را به نیرویی مافوق بشر نسبت میدهند.
این گورستان بر تپهای كم ارتفاع مشرف بر روستای تیس و در پای كوه پیلبند قرار گرفته است. در كنار این گورستان كه به قبرستان شماره یك تیس مشهور است، قبرستان امروزی مردم روستا قرار دارد. اما گورهای این گورستان بر سطح خاكی نرم حفر میشوند. مردم روستا اگرچه درگذشتگان خود را در این گورستان به خاك میسپارند، اما مراقبند كه شب گذرشان به گورستان جنها نیفتد. عدهای معتقدند كه شاید حفركنندگان، به دلیل حفظ مردگان و در گذشتگان از گزند جانوران و خورندگان زیر زمینی، رنج كندن سنگ را بر خود هموار میكردند و گورها را این چنین میساختند تا به مردگانشان احترام بگذارند.
زمان ساخت قبرستان جنها به درستی مشخص نیست. ظاهر قبور نشان میدهد این آثار مربوط به زمانهای بسیار دور است. تمام قبرها در دامنه كوه و در دل سنگها كنده شدهاند. علیرغم گذشت زمان و تخریب قبور توسّط باد و باران و عوامل دیگر هنوز قبرهای زیادی در این مكان باقیمانده است. گورها در اندازههای بزرگ و كوچك ساخته شدهاند. در میان این قبرستان یك قبر كاملا سالم و قدیمی نیز دیده میشود كه ۲۲۵ سانتیمتر طول و ۱۱۰ سانتیمتر عرض دارد. آثار چنین قبوری در دامنه كوههای شهباز استان مركزی نیز وجود دارد.
در حال حاضر روستا تا ۱۰۰ متری قبرستان پیشروی كرده، امّا در گذشته قبرستان در حاشیه روستا قرار داشته است. قرار گرفتن قبرستان در دامنه كوه و وحشت مردم از نزدیك شدن به این مكان هنگام غروب و شب یكی از دلایل نامگذاری این محل بنام قبرستان جنهاست. گروه اندكی نیز معتقدند در هنگام غروب صدای گریهها و مویههایی از این گورستان به گوش میرسیده است.
قبرستان شماره ۱ تیس مربوط به سده ۴ هجری قمری تا دوره صفوی است و در ۳۰۰ متری غرب روستای تیس در جنوب قلعه پرتغالیها واقع شده و در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۸۶ با شماره ۱۹۷۶۹ بهعنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

استان سیستان و بلوچستان یكی از استانهای ایران كه لبریز از جاذبه های تاریخی و گردشگری است .استانی با فرهنگ و قدمتی زیاد, این استان دیدنیها و امكانات تاریخی بسیاری دارد كه كمتر مورد توجه واقع شدهاند. یك باور قدیمی میگوید سیستان و بلوچستان یازدهمین سرزمینی است كه اهورامزدا آفریده است. این سرزمین باستانی در ادوار مختلف دارای اسامی گوناگون بوده است: سیوستان، سكستان، سیستن، ماساژت، آریاپلیس، درانگیانا، زرنگ، زرنج، نیمروز یا نصفالنهار، زاول، زابل و دهها نام دیگر.
چابهار یكی از شهرهای جنوب شرقی این استان است و روستایی باستانی و زیبای تیس در منطقه كوهپایهای در ۵ كیلومتری شمال غربی چابهار واقع شده است. پیشینه باستانی این بندر به دوران هخامنشیان بازمیگردد و آثار تاریخی بسیاری در این روستا وجود دارد. این روستا یكی از بنادر مهم ایران در دریای مكران در زمان هخامنشیان بوده است. در آن دوران كالاها از آسیای شرقی و هند به بندر تیس میآمده و به مناطق مختلف خاورمیانه، آسیای میانه و قفقاز فرستاده میشد. تیس در سدههای اولیه اسلامی نیز بندری مهم بوده است.
قدمت روستای تیس به ۲۵۰۰ سال قبل میرسد و نام آن در كتابهای مربوط به فتوحات اسكندر مقدونی بهعنوان تیز مشهور بوده كه به مرور زمان به تیس تبدیل شده است؛ در آثار مورخین و جغرافیدانان دوره اسلامی از آن بهعنوان بندر تزیا یا تسی یاد شده و این روستا مركز تجارت شكر ایالات مكران و گندم سیستان بوده است.


