نان روغنی برساق از نانها و شیرینیهای محلی استان های لرستان، ایلام، كردستان و استان كرمانشاه است.نان روغنی برساق كمی شیرین است و از نانهای بسیار خوشمزه این استانهای می باشد . اكثر خانمهای خانه دار این نان را در منزل تهیه می كنند .
مواد لازم:
شیر یك لیتر
شكر یك لیوان
تخم مرغ یك عدد
آرد حدوداً یك كیلوگرم
روغن جامد یك قاشق غذاخوری
نمك و زرد چوبه مقدار بسیار كم
روغن سرخ كردنی یا جامد بمیزان لازم
طرز تهیه:
همهٔ مواد را با هم مخلوط میكنیم تا خمیر به دست بیاید. اگر خمیر به دست چسبید كمكم به آن آرد اضافه میكنیم تا حدی كه به دست نچسبد و آنقدر ورز میدهیم كه كاملاً یكدست شود. خمیر را در مشما فریز میپیچیم و میگذاریم در جایی نسبتاً خنك، یك روز بماند تا ور بیاید. اگر هوای اتاق آنقدر گرم است كه احتمال میرود خمیر ما ترش شود میتوانیم آن را در طبقه پایین یخچال قرار دهیم. از خمیر كه كاملاً ور آمده گلولههایی به اندازهٔ گردو جدا نموده و پشت ماهیتابه مسی كه قبلاً روی آن آرد پاشیدهایم با وردنه (یا با دست) تا حدی كه زیاد نازك شود خمیر را باز میكنیم و در روغن نسبتاً داغ سرخ میكنیم.
در اینجا با دستور پخت دیگری از نان روغنی برساق آشنا خواهیم شد .
مواد لازم:
آرد ۸ لیوان
شكر ۱ لیوان
روغن حیوانی دو سوم الی نیم لیوان
بكینگ پودر ۲ قاشق مربا خوری
زردچوبه یك الی یك و نیم قاشق چایخوری
نمك نصف قاشق چایخوری
شیر ۲ لیوان
پودر گردو ۱ لیوان
پودر توت خشك ۱ لیوان (پودر شكر)
پودر دارچین ۳ الی ۴ قاشق غذا خوری
رازیانه نیم كوب ۲ قاشق غذاخوری
زرده تخم مرغ ۱ الی ۲ عدد
سیاه دانه قدری
طرز تهیه:
۱ ـ آرد ، نمك ، شكر ، بیكینگ پودر ، رازیانه و زردچوبه را در ظرف گودی خوب مخلوط شود
۲ـ به مواد ردیف اول را روغن اضافه كرده وخوب با كف دست مواد را سائیده تا گلوله گلوله نشود
۳ـ شیر اضافه كنید و خوب ورز دهید(۱۰ الی ۱۵ دقیقه) تا خمیرصاف و یكدست شود اگرخمیر سفت بود كمی شیر اضافه كنید.
۴ ـ روی خمیررابا نایلكس پوشانده و یك دستمال تمیزی روی ظرف بیندازید و خمیر ۲ ساعت استراحت كند.
این نان كه معمولاً با روشهای مختلف درست میشود و از نانهای محلی مناطق غرب كشور (استانهای كرمانشاه و لرستان و كردستان و …) میباشد. نان برساق تركیبی از شیر و آرد و روغن حیوانی و شكر است. معمولاً این نان را بدون مغز درست میكنند. این دستور خمیر، ابتكاری و خودم تهیه كردهام؛ كه بسیار ترد و خوشمزه میشود و شكر را در مایه داخلی (مغز) حذف كرده وتوت خشك كه دارای ارزش غذایی فراوانی است جایگزین كردهام
این نان به روشهای مختلف پخت میشود. در روستاها با استفاده از ساج این نان را مثل سایر نانها میپزند. بعضی در روغن حیوانی سرخ میكنند. اما من دو روش دیگر برای پخت این نان را برای شما مینویسم.
روش اول:
از خمیر گلولهای به اندازه یك سیب درختی برداشته و كف دست باز وداخل آنرا با دو الی سه قاشق از پودر گردو و دارچین و پودر توت خشك پر كنید و لبههای خمیر را به هم بیاورید و كمی خمیر را كف دست جابه جا كنید تا خوب گرد شود سپس روی تخته توسط وردنه به شكل بیضی یا گرد باضخامت یك و نیم الی دو سانتی مترپهن كنید و روی آنرا با برس، زرده زده شده بمالید و سیاه دانه یا كنجد بپاشید و در فر ۱۸۰ درجه به مدت یك ربع الی ۲۰ دقیقه بگذارید و بعد در گرمكن فر گذاشته تا رویش طلایی شود.
روش دوم:
بدون استفاده از فر است. به همان طریق بالا نان را مغز گذاری كرده و دیگر نیازی به زرده و سیاه دانه نیست حتی بدون مغز هم میتوان این نان را درست كرد. ماهیتابه كفه ضخیمی مثل همین ماهیتابههای رژیمی را روی شعله پخش كن و حرارت كم روی گاز گذاشته و نصف الی یك قاشق چایخوری روغن حیوانی برای هر دانه از نانها در ماهیتابه ریخته و پس از پهن كردن نان با وردنه، نان را در كف ماهیتابه گذاشته و یك طرف آن كه پخته شد نان را برگردانید تا طرف دیگر نیز بپزد در این روش روغن زیادی مصرف نمیشود و نسبت به سرخ كردن روش خیلی بهتری است.
برای نگهداری این نان نیازی به یخچال نیست و كافیست كه در نایلكس و ظرف در بسته و در جای خنك تا یك هفته بیرون از یخچال نگهداری كنید ودر صورت نگهداری دریخچال یكی دو ساعت قبل از مصرف از یخچال خارج كرده و در جای گرمی بگذارید تا از حالت سفتی خارج شود به علت داشتن روغن حیوانی وقتی در جای سرد قرار گیرد كمی سفت شده و با گرم كردن دو باره نرم میشود.