غذاهای پیشنهادی محلی بوشهر كه به ثبت رسیده اند

بوشهر نیز مانند هر شهر و استانی كه برای خودش نشانه هایی دارد كه به نحوی شناسنامه آن شهر محسوب می شوند، از صنایع دستی گرفته تا مكان های گردشگری و غذاهای محلی كه همه نمادی از یك شهر و استان محسوب می شوند بی نصیب نمانده است .استان‌های جنوبی كشور و به خصوص بوشهر، فرهنگ غذایی بسیار ویژه‌ای دارند كه روحیه‌ گرم و مهمان نواز مردم جنوبی را به خوبی نمایان می‌كند.

غذاهای محلی بوشهر  طعم و مزه ای جادویی دارند كه با یك بار چشیدن، عاشق آن می شوید، از قلیه ماهی و قلیه میگو و قیمه بوشهری گرفته تا شكر پلو و رنگینك و دمی لخ لاخ، حالا در این روزها كه فرصت بیشتری برای بودن در كنار اعضای خانواده فراهم شده و امكان سفر كردن هم وجود ندارد، می توانید با آشنا شدن و طبخ غذاهای محلی استان ها كه برخی از آنها در فهرست آثار ملی كشور هم به ثبت رسیده اند علاوه بر سرگرمی خودتان و ایجاد تجربه های جدید برای خانواده، به احیای دوباره آنها كمك كنید.

قیمه و شكر پلو بوشهری

یكی از این غذاها قیمه و شكر پلو بوشهری است، مهارت طبخ این غذا در تاریخ ۴ تیرماه سال ۹۸ با شماره ۱۹۰۴ در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده و جزو غذاهای سالم، طبیعی و بدون مواد نگهدارنده شیمیایی محسوب می شود.
تهیه قیمه و شكرپلو بوشهر نسبتاً وقت گیر بوده و غذایی مجلسی است كه برای مهمانی ها تدارك دیده می شود، روش پخت این غذا به زمان های قدیم بر می گردد و طبخ آن حفظ فرهنگ گذشتگان است
قیمه بوشهری با قیمه‌های شهرهای دیگر خیلی فرق دارد. هم از نظر ظاهری و هم از نظر مزه. قیمه بوشهری را می‌كوبند و باید طوری گوشت آن له شده باشد كه با زدن قاشق كش بیاید. این خورش معمولاً با شكر پلو صرف می‌شود.
مواد لازم و روش طبخ
برای تهیه این غذا به نیم كیلو گوشت، نیم كیلو سیب زمینی، نیم كیلو نخود یا نخود و لپه خورد شده، ادویه جات و پیاز، چهار پیمانه برنج، دو پیمانه شكر و یك استكان گلاب نیاز دارید.
در ابتدا گوشت، نخود و سیب زمینی را به همراه یك پیاز و مقداری دارچین می پزید، وقتی مواد خوب پخته شد آنها خوب می كوبید و كنار می گذارید، در ظرف دیگری پیاز سرخ شده را با مقداری رب، زردچوبه و ادویه سرخ می كنید، مواد سرخ شده را روی پیازداغ می ریزید و بعد گلاب و زعفران را به آن اضافه می كنید و حدود ۲۰ دقیقه روی شعله می گذارید تا جا بیفتد.
در این مدت باید نصف برنج را به صورت چلو سفید و نصف دیگر را به صورت شكر پلو درست كنید، برای تهیه شكرپلو برنج را آبكش كرده و در قابلمه می ریزید و با شكر مخلوط می كنید، سپس یك استكان گلاب روی آن می ریزید و زمان می دهید تا دم بكشد، رنگ شكرپلو شود برای همین باید به آب برنج زعفران یا زردچوبه اضافه كنید.
استقبال مردم از این غذا در بوشهر باعث رونق اقتصادی، رشد نقدینگی و ایجاد اشتغال شده است، تهیه این غذا به عنوان غذای نذری در ایام محرم و صفر بسیار رواج دارد.

غذای بومی محلی مُی شور

پخت ماهی شور از غذاهای سنتی این منطقه است كه بیشتر در سواحل پخته می شود، این غذای ساده كه در پخت آن از روغن استفاده نمی شود درتاریخ ۴ تیرماه سال ۹۸ با شماره ۱۸۹۸ به ثبت ملی رسیده است.
در زمان های قدیم كه تكنولوژی، یخچال و فریزر نبوده، راه هایی برای نگهداری مواد غذایی وجود داشته كه یكی از آنها این بوده كه یا ماهی را خشك می كردند و یا در نمك می خواباندند، به همین دلیل به آن ماهی ( مُی)، نمك ( شور) گفته می شود.
در نمك خواباندن ماهی روشی مانند كنسروسازی است كه اگر وسایل منجمد كردن ماهی را نداریم می توانیم آن را در نمك بخوابانیم، این روش به لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است چرا كه ارزان بوده و مواد شیمیایی نگهدارنده نیز در آن به كار نرفته است

روش ساخت غذای محلی ماهی شور ابتدا شش لیوان آب در قابلمه ریخته و مقداری زردچوبه اضافه می كنیم پیازها را كه قبلا تمیز كرده درسته در حالیكه سر آن را دو برش زده ایم در آب می اندازیم و روی حرارت قرار می دهیم . پیازها كه نیم پز شدند بقیه مواد را می افزاییم. گوجه ها رانیز از روی سر برش ضربدری ایجاد می كنیم. بامجانها نیز به همین ترتیب سرآن را برش زده و كلاهك آن را می گیریم.
این نوع غذا خیلی قدیمی است و مناطقی كه كنار ساحل واقع اند این نوع ماهی رادر ظروف سفالی و كوزه های كوچك می خوابانده اند. چون یخچال و فریزر برای نگهداری ماهی نبوده است. ماهی ها را یا خشك كرده و یا به صورت نمك سود نگهداری می كرده اند. تاریخ دقیق تهیه ماهی شور مشخص نیست.
مواد لازم:
ماهی نمك سود شده: نیم كیلو، بادنجان متوسط : سه عدد، گوجه فرنگی :سه عدد، پیاز: پنج عدد متوسط، فلفل سبز كوچك: سه عدد، سركه: یك لیوان، زرد چوبه و فلفل قرمز: به مقدار نیاز
طرز تهیه:
ابتدا شش لیوان آب در قابلمه ریخته و مقداری زردچوبه اضافه می كنیم پیازها را كه قبلا تمیز كرده در حالیكه سر آن را دو برش زده ایم در آب می اندازیم و روی حرارت قرار می دهیم. پیازها كه نیم پز شدند بقیه مواد را می افزاییم. گوجه ها رانیز از روی سر برش ضربدری ایجاد می كنیم. بادمجانها نیز به همین ترتیب سرآن را برش زده و كلاهك آن را می گیریم.
مواد را برای نیم ساعت می پزیم خوب كه نرم شدند شعله را خاموش می كنیم و سركه را می افزاییم. چون پیاز نسبت به سایر مواد سفت تر است به همین علت آن را زودتر می پزیم. این ماهی به دلیل اینكه شور است و در نمك خوابانده شده است باید حدود پنج تا شش ساعت در آب خیساند و مرتب آب آن را عوض كرد تا شوری آن گرفته شود. بعد از اینكه غذا پخته شد مواد را در دیسی چیده و آب آن را در ظرفی كاسه مانند ریخته و با نان و پیاز و سبزی صرف می شود. می توانیم سركه را بعد از اینكه آب ماهی را در ظرف كشیدیم روی آن بریزیم. بعلت اینكه این نوع ماهی شور است از اضافه كردن نمك خودداری می كنیم.
ارزش های شاخص.
۱ـ پاسداشت از ارزشهای قومی
۲ـ این نوع ماهی سالم و طبیعی و بدون مواد نگهدارنده شیمیایی است. همچنین ساده و با امكانات اندكی قابل تهیه است.
تهیه ماهی شور نشان دهنده فرهنگ ساحل نشینان برای استفاده از انواع ماهی هاست.
روش تهیه به زمانهای دور بر می گردد و تهیه و پخت آن حفظ میراث گذشتگان است.

نان محلی گرده

مهارت پخت این نان كه جزو نان های محلی استان بوشهر است و بیشتر زمستان ها در تنور گِلی طبخ می شود، ۴ تیرماه سال ۹۸ با شماره ۱۹۰۲ در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسیده است.
این نان با آرد گندم، آب، خرما و كنجد پخته می شود و به دلیل تركیباتی كه دارد هم تنها و هم به همراه غذاهای ساده مثل نیمرو، شیر و پنیر خورده می شود
باتوجه به فراوانی انواع نان و به كار رفتن برخی مواد شیمیایی در تهیه آن ها كه برای سلامتی هم مضر است، نان گرده یك غذای سالم و سنتی محسوب می شود، این نان در كشورهای حاشیه حوزه خلیج فارس به عنوان یك میراث غنی دستی شناخته شده و از مهم ترین محصولات برای ایام ماه مبارك رمضان است.

مواد لازم و روش طبخ
برای تهیه این نان خوشمزه به خرما، آرد، مایع خمیر، كنجد، روغن نیاز دارید، ابتدا خرماها را خیس كرده و خوب چنگ می زنید تا به حالت شیره مانند در بیاید، بعد آنرا صاف كرده و در ظرفی كه می خواهید در آن خمیر درست كنید، می ریزید.
مایع خمیر را به آب خرما اضافه كرده و كم كم آرد را به آن اضافه می كنید به طوری كه خمیر كاملاً صاف و یك دست شده و به دست نچسبد، اگر هوا سرد باشد حتماً باید خمیر را در جای گرم بگذارید تا عمل بیاید اگر هم هوا گرم باشد می توانید در آشپزخانه روی كابینت یا گوشه ای بگذارید و روی آن را با یك پارچه ضخیم بپوشانید و به مدت یك ساعت صبر كنید تا خمیر آماده شود.
خمیر را به میزان ۲۰۰ گرم گلوله (چونه) میكنید، حتماً باید وزن خمیر زیاد باشد چرا كه اگر سبك باشد، ممكن است نان گرده شما خشك شود، وقتی كل خمیر را به گلوله های ۲۰۰ گرمی تبدیل كردید با یك سفره روی آن را می پوشانید تا خشك نشود، بعد شروع به پهن كردن گرده ها روی یه تخته صاف یا هر سطح صافی كه گرده روی اون درست پهن شود می گذارید
برای پهن كردن خمیر اول دست خود را با آب خیس كنید و روی خمیر بكشید، بعد از اینكه مقداری روی خمیر پهن شد كنجد را به میزان دلخواه روی آن بریزید، مرحله پهن كردن خمیر كه به اتمام رسید شروع به خال زدن گرده می كنید، به اینصورت كه با یك هسته خرما روی گرده نقش و نگاری می اندازید.
بعد آن را روی دیواره تنور به مدت یك یا دو دقیقه می پزید، در شرایط فعلی می توانید از فر (دمای ۱۶۰ درجه سانتیگراد و به مدت ۲۰ دقیقه) استفاده كنید. بعد از پخت نان ها را با روغن چرب می كنید و در وسط سفره می گذارید تا گرده ها نرم بماند.
لبته باید خاطر نشان كرد كه غذای محلی این استان تنها به موارد اشاره شده در بالا ختم نمی‌شود زیرا غذاهای بسیاری در ایران وجود دارد كه باید آنها را مزه كرد و و حس خوب چشیدن طعم بوی آن را احساس كرد.