ریپورتاژ آگهی
عمارت نادری قزوین

عمارت نادری قزوین

این بنای زیبا در سراسر ضلع غربی حیاط بسیار وسیعی كه به نام قلعه بیگی مشهور بود قرار داشت. یعنی از سمت شمال به چهلستون و اداره پست و تلگراف و در جنوب تا انتهای دیوار سالن فعلی تربیت بدنی ادامه داشت.
  • 1400/12/16
  • استان : قزوين
  • شهر : قزوين
  • دسته : عمارت های تاریخی ایران
آدرس : در ضلع شرقی مجموعه دولتخانه صفوی قزوین
تلفن : 66059000-021

این بنای زیبا در سراسر ضلع غربی حیاط بسیار وسیعی كه به نام قلعه بیگی مشهور بود قرار داشت. یعنی از سمت شمال به چهلستون و اداره پست و تلگراف و در جنوب تا انتهای دیوار سالن فعلی تربیت بدنی ادامه داشت. در آغاز این ساختمان در زمان شاه تهماسب بنا گشته و یكی از قصور تابستانی شاهان صفویه بوده و برای پذیرایی میهمانان خارجی از آن استفاده می‌شده است.این مجموعه پس از فروپاشی دولت صفویه كم كم رو به ویرانی می‌گذارد و زمانی كه نادرشاه افشار برای ضبط موقوفات به نفع سپاهیان مملكت به قزوین می‌آید، دستور به مرّمت آن می‌دهد و گویا مراسم سلام نیز در این تالار برگزار می‌شود و از این به بعد این عمارت به «ایوان نادری» مشهور می‌گردد.

و همچنین بنا به باور برخی از صاحب نظران از جمله؛ دكتر سیدمحمد دبیر سیاقی، همان چهلستون دیوانخانه صفوی و از بناهای احداث شده توسط شاه طهماسب اول است. این عمارت از آغاز مشروطیت مدتی در تصرف قره سوران [ژاندارمری] و مدتی نیز در اختیار اداره قشون بود.در سالهای ۱۲۹۸ و ۱۲۹۹ ش. بار دیگر مورد استفاده ژاندارمری قرار گرفت و چند سال بعد به حیاط قلعه بیگی معروف شد و محل سربازگیری بود. از عمارت نادری كه رفته رفته رو به تخریب گذاشته بود؛ مدتی نیز در دوره پهلوی اول با انجام بازسازی و تعمیراتی به عنوان محل اقامت خانواده فرمانداران قزوین استفاده شد ولی مدتی بعد، بار دیگر مورد بی توجهی قرار گرفت و در حالی كه مجددا رو به ویرانی گذاشته بود در سالهای پایانی حاكمیت رضا خان تخریب شد.

عمارت نادری قزوین-pYMjlEvIT5

نمای تمامی این ساختمان آجری و رخبام هایش از سنگ‌های تراشیده ساخته شده بود و بر روی آنها كنگره‌های كوچك و بزرگ با متنی از گچ قرار داشت كه در وسط آنها یك در میان نقش برجسته ای از شیر و خورشید خودنمایی می‌كرد و حاشیه‌ی این كنگره‌ها تماماً از كاشیهای زرد و لاجوردی با كار گره چینی زینت یافته بود و همچنین قوسها و كنگره‌ها و سایر الحاقات كه از ویژگی‌های معماری عهد قاجار بود چنان می‌رسانید كه این بنا در عهد ناصرالدین شاه، توسط سعد السلطنه حكمران قزوین مجدداً تعمیر می‌گردد و چهره‌ی جدیدی پیدا می‌كند.

همچنانكه در تصویر ملاحظه می‌شود و باز هم دوره‌ی نكبت آن آغاز می‌گردد و در اثر بی توجهی مسوولین امر و مردم آن قدر رو به ویرانی می‌گذراد تا در سال ۱۳۲۸ كلنگ نابودی بر فرقش كوفته می‌شود و به یكباره از بین می‌رود و در قسمت شمال و شمال غربی آن دبیرستان‌های محمد قزوینی و پاسداران ساخته می‌شود و در ضلع جنوب و جنوب غربی آن نیز سالن تربیت بدنی و دیگر تأسیسات آن و از ایوان نادری تنها نامش و تصویرش به یادگار می‌ماند و بس.

شادروان گلریز در مینودر ضمن توضیح وجه تسمیه حیاط نادری چنین می‌نویسد: این باغ وسیع با درختان بلند چنار و سایر اشجار زینت یافته بود. جلو عمارت خیابان سنگ فرش بسیار پهنی، داشت و چندین خیابان طول و عرض آن را قطع می‌كردند. در وسط حوضی دراز و طولانی از غرب به شرق، مانند حوض حیاط چهل ستون اصفهان ساخته شده بود كه در وسط آن پلی ظریف از چوب برای رفت و آمد به باغ كلاه فرهنگی یا چهلستون قرار داده بودند.

در هر حال ایوان نادری مجموعه ای بود گویا و ارزشمند از هنرهای معماری، آجركاری، گچ بری، آیینه كاری، منبت كاری، كاشیكاری و حجّاری استادان هنرمند قزوین و ایوان رفیع و شكوهمند آن بر روی سكّویی به ارتفاع ۲۰/۱ متر قرار داشت و دو ستون چوبی خوش تراش و نقاشی شده در قسمت جلو بار آن را به خوبی تحمل كرده بود و سقف قاب شده این تالار كه آن را خوانچه پوش می‌گفتند پوششی از نقش گل و پرنده داشت و گذشت زمان قسمت مهمی از آن را محو كرده بود.

در مرداد ماه ۱۳۹۰ در بررسی‌های باستان‌شناسی و آواربرداری در ضلع شرقی مجموعه‌ی دولتخانه‌ی صفوی، ورودی عمارت «نادری» پیدا شد و بخشی از بنای كاملا ویران شده از زیر خاك درآمد كه بخش به‌دست آمده با توجه به سبك معماری متعلق به دوره‌ی صفوی بود و به‌نظر می‌رسد، ورودی عمارت زیبای «نادری» باشد كه عملیات استحفاظی آن انجام گردید و مرمت و استحكام بخشی كه شامل سبك سازی بام، برداشت الحاقات و پی بندی می‌باشد انجام شد.

عمارت نادری قزوین-ittzmDgQ2R