شهر مشهد، از شهرهای بسار زیبای كشوراست كه آثار تاریخی و ارزشمند زیادی را در خود جای داده است.یكی از این آثار، خانه های تاریخی ای هستند، معماری چشم نوازی دارند و گردشگران زیادی را به خود جلب می كنند.البته تعدادی از این خانه ها بر اثر عوامل مختلف و گذر زمان از بین رفته و تخریب شده اند.
اما تعداد خانه های تاریخی كه همچنان زیبایی و ارزشمندی خود را حفظ كرده اند هم، كم نیست و در سطح شهر مشهد یافت می شوند.اگر شما از دسته گردشگرانی هستید كه به دیدن این خانه های تاریخی با معماری های اصیل و زیبا، علاقه مند می باشید این مطلب را از دست ندهید.در این مطلب به معرفی خانه ی پیشه وران پرداخته ایم كه در محله ای معروف به نام محله ی ارگ مشهد قرار دارد.
خانه تاریخی پیشه وران یكی از زیباترین بناهایی است كه در محله ارگ چشم‌نوازی می‌كند. زمانی یكی از اعیانی‌ترین خانه‌های این منطقه به حساب می‌آمده است. این خانه دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد زیادی می باشد.بعد از ورود و گذر از در چوبی خانه تاریخی پیشه وران و رسیدن به فضای ورودی خانه كه دارای دهانه‌ای حدودا دو متری است، می‌توانید به كلیه قسمت‌های بنا كه در دو ضلع قدیمی و نوساز قرار گرفته‌اند، دسترسی پیدا كنید. در سمت راست بعد از عبور از یك در و گذشتن از پلكانی قدیمی به بخش تاریخی‌تر خانه وارد می‌شوید.
سمت چپ هم در ورود به حیاط وجود دارد كه بالای آن طاق‌نماهای آجری با حاشیه معرق‌كاری شده زیبایی به چشم می‌خورند. كلیه اتاق‌های بخش قدیمی بنا امكان دسترسی مستقیم به حیاط را دارند و به‌راحتی می‌توانید بعد از بازدید كردن از آن‌ها دوباره به حیاط دل‌انگیز این خانه سر بزنید.
این بخش از بنا شامل سه اتاق تودرتو در طبقه پایین و دو اتاق جذاب و قدیمی در طبقه بالا است. این اتاق‌ها سه دری هستند و پنجره‌های چوبی آن‌ها با پرده‌هایی قدیمی حال‌وهوای گذشته خود را حفظ كرده‌اند. كمدهای بزرگ و شومینه‌ای قدیمی از دیگر اجزا این اتاق‌ها هستند. گچ‌بری‌هایی زیبا كه در قسمت‌های مختلف این اتاق‌ها وجود دارند و روی آن‌ها رنگ شده است، جلوه خاصی به بنا بخشیده‌اند؛ اما به نظر می‌رسد كه این تزئینات برخلاف آجركاری‌ها و كاشی‌كاری‌های نفیس بنا، جدیدتر شكل گرفته باشند.
معماری خانه پیشه وران به سبك معماری خانه‌های اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی بسیار نزدیك است. اگر به سقف قسمت‌های مختلف خانه پیشه وران نگاهی بیندازید، پوشش تیرپوش در سقف بوده و بام عایق كاهگل را خواهید دید
مساحت این خانه خیلی وسیع نیست؛ اما همین ویژگی سبب به وجود آمدن محیطی دنج و صمیمی در خانه شده و فضای تودرتو آن كوچكی خانه را به نسبت خانه‌های هم دوره‌اش از نظر دور می‌كنند.
قدمت خانه ی پیشه وران
خانه پیشه وران از خانه های تاریخی مشهد به‌شمار می‌رود و تاكنون دو یا سه بار بازسازی شده است. قدمت این خانه را به‌علت عدم وجود كتیبه و تاریخ مستند و با توجه به مستندات شفاهی نزدیك به دهه اول قرن ۱۴، یعنی اواخر دوره قاجار و پهلوی اول نسبت می‌دهند. در چیدمان داخلی خانه سعی شده است تا سبك و وسایل ویژه زندگی مشهدی‌ها در دوران ساخت آن به تصویر كشیده شود.
مالك اولیه این خانه آقای غلامحسین پیشه وران بودند كه به همراه خانواده خود در این مكان زندگی می‌كردند.در حدود چهل سال قبل روحانی مردم‌دوستی به نام آقای مرتضی حسینی این بنا را از مالك اولیه خریدند. ایشان تا چند سال پیش هم در این خانه زندگی می‌كردند. بعد از آن این خانه خاطره‌انگیز در اختیار شهرداری شهر مشهد قرار گرفت.
كاربری اولیه این خانه حیرت‌انگیز مسكونی بود، ولی طبق گفته اهالی قدیمی و اصیل محله، بعدها به‌عنوان حسینیه از این خانه برای برگزاری مراسم مذهبی استفاده می‌شد. پس از اینكه این خانه توسط جناب حسینی خریداری شد، بازسازی‌هایی در این خانه انجام می‌شود كه شواهد آن كاملا در بنا مشخص است.
محله ی اصیل ارگ كه خانه ی تاریخی پیشه وران را در خود جای داده است، محله‌ای كهن می باشد.محله ای كه آثار ارزشمند و زیبای زیادی را دارا می باشد و همچنین قدم زدن در این محله و تماشای بافت زیبای آن، در كنار دیدن دیگر آثار تاریخی موجود در آن جا، خالی از لطف نیست.
محله ارگ، ورودی شهر مشهد بود و سرسبزی آن به‌دلیل وجود قنات و باغ‌های خوش آب‌وهوا و آب فراوان، زبانزد مردم در قدیم بوده است. درحال‌حاضر هم درختان توت فراوانی در محدوده اطراف خانه تاریخی پیشه وران و در سراسر محله ارگ به چشم می‌خورند كه این موضوع را تایید می‌كنند.
پیشنهاد میكنیم اگر به شهر مشهد سفر كردید، به این محله ی زیبا هم سری بزنید و از زیبایی هایش بهره مند شوید.
قلعه ارگ مشهد هم كه مكانی برای استقرار شاهان و دروازه ورودی شهر بوده، در این محله قرار داشت. این نكته اهمیت منطقه را نشان می‌دهد. متاسفانه از این ارگ باشكوه و باعظمت و محله زیبا و اصیل، تنها چند خانه تاریخی ارزشمند به‌جای مانده كه یكی از آن‌ها همین خانه تاریخی پیشه وران است.
سایر آثار این محدوده به دلایل مختلف مانند گذر زمان یا توسعه و نوسازی‌هایی كه برای گسترش شهر در آن به وجود آمده‌اند، تخریب شده‌اند. شما آثار آن را در این محلات قدیمی به خوبی حس می‌كنید.
برای مثال روبه‌روی خانه تاریخی پیشه وران آپارتمانی مدرن ساخته شده كه هیچ تناسبی با ویژگی‌های اصیل و تاریخی این بنا و محله ندارد. ممكن است تماشای این مناظر برای شما كمی ناخوشایند باشد كه چرا باید در كوچه‌ای با این قدمت، بناهایی نامتقارن و نازیبا كه هیچ رنگ‌وبویی از گذشته نبرده‌اند، ساخته شوند؛ اما همین كه چشمتان به خانه تاریخی پیشه وران بیفتد همه چیز اطراف خود را فراموش خواهید كرد.
در لحظه ورود به این خانه متوجه خواهید شد این خانه قدیمی ارزش بازدید را داشته.
مطمئن باشید تماشای این فضای خیال‌انگیز و رویایی خالی از لطف نخواهد بود. تمام عناصر موجود در این خانه از سقف و دیوارهای چوبی گرفته تا آجركاری و كاشی‌كاری‌های دیدنی و وسایل قدیمی مانند چرخ‌های ریسندگی و سماورهایی خاك خورده كه در بعضی از اتاق‌های خانه به‌جای مانده‌اند، همه و همه نشان از زندگی می‌دهند كه در گذشته در این مكان جریان داشته است
شما می توانید با بازدید از این خانه، برای چند ساعتی هم كه شده، در گذشته ها غرق شوید و از شلوغی های زندگی دور باشید؛ چرا كه خانه های تاریخی چنین فضایی را در اختیار شما خواهند گذاشت.
همچنین می توانید در حیاط این خانه و در كنار حوض آن و دیگر زیبایی های موجود در خانه ی پیشه وران، عكس های زیبایی به یادگار بگیرید.
