كاخ دروازه ملل، كاخ انتظار، كاخ دالان انتظار یا كاخ خشایارشا، از كاخ‌های تخت جمشید بوده كه در كنار پلكان ورودی و در كل در شمال غربی این ارگ پادشاهی جای گرفته‌است. اطلاعات راجع به نام كاخ دروازه ملل از روی سنگ نبشته‌های بالای این كاخ گرفته شده‌است. كاخ دروازه ملل شامل سه درگاه غربی، شرقی و جنوبی است. در درگاه غربی و شرقی به ترتیب تندیس گاوان غول آسا و موجودات افسانه‌ای با سر انسان جای گرفته‌است. در كاخ دروازه ملل ، تالار یا اتاق بزرگی بوده‌است كه در میانه آن چهار ستون قرار دارد. از این چهار ستون، سه ستون آن هنوز پا برجاست. بر روی دیواره و حتی تنه تندیس‌های كاخ دروازه ملل، گروهی از بازدیدكنندگان نامدار و گمنام اسم و رسم خود و تاریخ دیدارشان از تخت جمشید را كنده‌اند.كاخ دروازه كشورها مشتمل است بر تالاری با دیوارهای خشتی ستبر، سه درگاه بزرگ و چهار ستون بلند كه سقف را نگه می‌داشته‌اند. تالار، ۵/۶۱۲ متر مربع وسعت دارد (هر ضلع، ۷۵/۲۴ متر) و بامش ۱۸ متر بلند تر از سطح جلوخان پلكان ورودی بوده و به عبارت دیگر، تیغه كنگره‌هایش نزدیك ۳۳ متر از سطح دشت (در كنار دیوار صفه) بالاتر بوده است.ستون هایش كمی بیشتر از ۵/۱۶ متر ارتفاع داشته اند و دو تای آنها تا سال ۱۹۶۵ م. بر سر پا بوده و یكی دیگر را هم با خرده ریزه‌ها و شكسته‌های دو ستون دیگر بر پا كرده اند. این ستون تازه ب پا شده كامل ترین ستون تخت جمشید كنونی است. ستون های این تالار از چند قسمت درست شده است؛ زیر ستونی به صورت زنگوله، با شیارهای عمودی كه اصطلاحاً قاشقی خوانده می شود و بر فراز آن یك سنگ چرخ مانند كه بدان شالی ستون می گویند، سپس قلمه ستون است كه به صورت استوانه ای شیاردار و رفیع بر فراز شالی نهاده شده (تعداد شیارهای استوانه ۴۸ عدد است.) كاخ دروازه كشورها شامل سه درگاه است. درگاه‌های شرقی (یعنی درگاهی كه رو به خیابان سپاهیان باز می‌شود) و درگاه غربی (یعنی درگاهی كه رو به پلكان ورودی تخت جمشید باز می‌شود)، هر كدام ۱۰ متر بلندا و ۳٫۸۲ متر پهنا دارند اما درگاه جنوبی (یعنی درگاهی كه رو به پلكان كاخ آپادانا باز می‌شود) بلندای بیشتری داشته و بر خلاف دو درگاه شرقی و غربی، ساده و بی نقش بوده‌است. درگاه‌های غربی و شرقی مانند دروازه آر در پاسارگاد به ترتیب با گاوان بزرگ هیكل و گاو بال‌دار با سر انسان نگهبانی داده می‌شوند. در آن عصر عقیده بر این بوده‌است كه این نوع موجودات دوركننده شیاطین هستند.همچنان كه گفته شد، “دروازه همه ملل” وضعیت یك اتاق انتظار را داشته است. درگاه غربی راه ورود به درون تالار بوده است و دو درگاه دیگر، راه خروج از آن. احتمال می رود كه درگاه شرقی، راه خروج بزرگان پارسی و ایرانی به سوی كاخ صد ستون و درگاه جنوبی ویژه نجبای اقوام گوناگون تابع ایران هخامنشی بوده است كه از آنجا به سمت آپادانا می رفته اند.پس از عبور از درگاه غربی، تالار یا اتاق بزرگی وجود دارد كه در میانه آن چهار ستون قرار دارد. دور تا دور اتاق سكویی به پهنا و بلندای ۵۲ سانتی‌متر از سنگ سیاه رنگ خوش تراشیده، قرار دارد كه جایگاه نشستن میهمانان و بزرگ زادگانی بوده‌است كه به این اتاق انتظار می‌آمده‌اند. در میانه سكوی شمالی، یك برجستگی میز مانند و پله دار دیده می‌شود كه احتمالاً” سكو یا تختی برای یكی از حاجبان سلطنتی بوده‌است كه می‌توانسته با ایستادن بر آن، از درون درگاه شرقی كاخ و درگاه شمال غربی تالار آپادانا، به درون تالار بنگرد و چشم به حاجب كنار تخت سلطنتی داشته باشد تا به محض اشارهٔ او، گروهی را به حضور بفرستد. تمامی درونی دیوارهای اتاق با كاشی‌های رنگین سبز، آبی نارنجی پوشیده شده بوده كه گل‌های دوازده پر و ردیف‌هایی از نخل و تزئینات دیگر را نشان می‌داده‌اند. از این‌ها نمونه‌هایی به دست آمده كه در انبار موزه تخت جمشید نگهداری می‌شود.