كوفته برنجی كه از غذاهای سنتی یزد است، در شهر ها و استان های دیگر نیز به سبك و سیاقی متفاوت طبخ می شود.
دستور شماره یك
گوشت مغزران چرخ شده۲۵۰ گرم
برنج ۱/۲ پیمانه كه آن را خیس میكنیم
لپه ۵۰ گرم كه پخته شده باشد
آرد نخودچی ۲ قاشق غذاخوری
تخم مرغ ۲ عدد
نمك، فلفل بمیزان دلخواه
زردچوبه ۱ قاشق چایخوری
عصاره مگی ۱ بسته
رب گوجه فرنگی ۱ قاشق غذاخوری
پیازداغ ۲ قاشق غذاخوری
آلو ۱۵ عدد كه آن را ۱ ساعت خیس میكنیم
روغن ۲ قاشق سوپخوری
سبزی كوفته ۱۵۰ گرم آماده شده (شامل تره، شبت، جعفری، گشنی ز، ترخان و مرزه)
آب ۱ لیتر
طرز تهیه:
گوشت چرخ شده را همراه با نمك، فلفل و زردچوبه، تخم مرغ، آرد نخودچی خوب ورز دهید. سبزی، برنج و لپه پخته شده را با آن افزوده و خوب ورز دهید. سپس ۲ قاشق روغن را همراه پیاز داغ و رب گوجه فرنگی ۱ دقیقه تفت داده، آب و عصاره مگی را اضافه كنید تا جوش آید. از گوشت آماده شده یك گلوله به اندازه یك نارنگی كوچك برداشته در وسط آن یك عدد آلو قرار داده و بصورت گرد در آورده، داخل آب و عصاره مگی كه در حال جوش میباشد می اندازیم. حرارت ملایم باشد بهتر است ظرف وسیع باشد تا رویهم قرار نگیرند. حرارت را ملایم كرده تا كوفته بپزد و آبش كم شود. مدت پخت حدود یك ساعت و نیم میباشد.
دستور شماره دو
گوشت چرخ كرده
برنج
لپه
سبزی كوفته به صورت خُرد شده و ساتوری شده (شامل: تره، جعفری (گیاه)، گشنیز، تلخون، مرزه و ریحان)
پیاز
تخم مرغ (دلخواه)
آلو
نمك و زردچوبه
طرز تهیه:
حدود ۲ ساعت برنج و لپه را در آب سرد نگه میداریم تا خیس بخورد؛ البته اگر برنج غیر ایرانی است یا كم كیفیت است ۲۰ دقیقه برای آن كافی است.
قبل از شروع كار كمی پیازداغ تهیه میكنیم و كنار میگذاریم.
حدود ۱۰ دقیقه گوشت را با نمك و زردچوبه به خوبی وَرز میدهیم (چنگ میزنیم) تا چسب پیدا كند در شهرهای آذری زبان گوشت را با گوشتكوب میكوبند سپس آب برنج و لپه را كاملاً از آنها جدا میكنیم و به مخلوط گوشت و نمك اضافه میكنیم همچنین سبزی خرد شده و یك عدد تخم مرغ خام را نیز به مخلوط اضافه میكنیم آنگاه كل مواد را با هم مخلوط میكنیم و حسابی چنگ میزنیم تا یكنواخت شود. حال كه مخلوط یكنواخت بدست آمده، كمی از مواد را با دست به شكل گِرد در میآوریم و در میان آن یك یا دو عدد آلو و كمی از پیازداغی را كه از قبل آماده كرده بودیم قرار میدهیم. با تمام مخلوط همین كار را میكنیم و در میان تك تك كوفتهها باید آلو و پیاز داغ قرار دهیم.
یادآوری میشود كه آلو در مزهٔ كوفته بسیار مهم است ولی در جای دادن پیازداغ اجباری وجود ندارد.
حال كه كوفتههایی در اندازهٔ متوسط را آماده كردهایم؛ در ظرف دیگری پیاز داغ همراه با نمك، زردچوبه و رُب گوجه فرنگی یا خود گوجه فرنگی تهیه میكنیم به آن آب زیاد اضافه میكنیم و صبر میكنیم تا آبش به جوش آید. وقتی كه آب مخلوط پیازداغ سه تا پنج دقیقه جوشید و كاملاً در حال قُل زدن بود كوفتههای آماده را به آن اضافه میكنیم و میگذاریم تا با حرارت زیاد دوباره به جوش آید، پس از رسیدن به دمای جوش، حرارت زیر آن را كم میكنیم.
این غذا حدود یك تا یك و نیم ساعت باید بجوشد تا آماده شود.
نكتهها
اگر وقتی كوفتهها را در آب پیازداغ میریزیم آب به اندازهٔ كافی جوش نباشد، كوفتهها خیلی زود وا میرود و شكل خود را از دست میدهد.
دلیل اضافه كردن تخم مرغ جلوگیری از سفت شدن كوفتهها بود در داشتن تخم مرغ اجباری وجود ندارد.
میتوان در هستهٔ كوفتهها بجای آلو از زردهٔ تخم مرغ سفت شده یا پیازداغ تنها یا مرغ پخته شده استفاده كرد در صورتی كه از آلو استفاده نكنیم بهتر است در آب كوفته چند عدد آلو بیندازیم تا مزهٔ آلو به كوفته اضافه شود.
منابع:ویكیكتاب-سیتی پدیا