با توجه به تحقیقات به عمل آمده منطقه كامو كاشان گرانیكاه ایران محسوب می‌شود و از حیث غارهای ایجاد شده در كوه‌های مرتفع و سر به فلك كشیده این منطقه از خاستگاه‌های اولیه پیدایش بشر بوده و ابزارهای سنگی به دست آمده در زمینه شكار حیوانات دركامو یكی از قدیمی ترین مراكز اسكان بشر بوده است.كامو بلندترین نقطه جغرافیایی استان اصفهان نسبت به سطح دریا است و بقایای شكل‌گیری خشكی پس از فرورفتن آب اقیانوس اولیه حدود دو میلیارد سال از حیات این ناحیه می‌گذرد و حجاری، ساخت ابزارهای سنگی، پالایش مواد، پیدایش لوله‌های سفالین انتقال آب در هزاره سوم قبل از میلاد، ساخت استخرهای مهار آب از نبوغ منحصربه‌فرد این مردم است.
طراحی وسایل مخصوص پالایش ماست بنام مشك، تولید آهك، ساخت طلا در منطقه پا سنگ زر، سفالگری، ساخت تجهیزات كشاورزی، ابداع ورزشهای سنتی و ابزارهای مربوط به آنها مانند نبی بازی، كازو، كالاچ و غیره، ساخت قفلهایی مانند كلون، قالی بافی، سفره بافی، گلیم بافی، علم تولید آلیاژ در هزاره‌های قبل از میلاد نیز از دیگر نبوغ منحصربه‌فرد این مردم است.نبوغ دیگر این مردم می توان به علم گیاه شناسی و طب سنتی، ترویج كشاورزی، ركورد بذر گندم و سیب زمینی، استفاده از چرم در امر حفاظت از مواد غذایی از دیر باز مانند قلیه و دیگ‌های روغن و مشكوله‌های نگهداری ماستینه، تولید زغال، ابداع تنورهای گلی، صنعت آهنگری، نساجی و پشم ریسی و غیره اشاره كرد.
اگر بخواهیم از حیث تمدّنی و شهرنشینی منطقه را مورد بررسی قرار دهیم، آب عامل و منشأ شكل گیری هر تمدّن، شهر و یا اجتماعی كوچك است و شكل‌گیری جوامع كامو و چوگان نیز از این قاعده مستثنا نبوده است و به علت عدم دسترسی به اسناد تاریخی مرتبط كه در گذر زمان دستخوش آسیب‌های طبیعی و انسانی از جمله سرقت توسط بیگانگان شده است.زمان پیدایش كامو، چوگان و جوشقان كه در مسیر رود كبیر كامو قرار دارند، به صورت دقیق مشخص نیست و یا تحقیقات تخصصی و گسترده‌ای می‌طلبد اما طی تحقیقات كوچكی كه صورت گرفته است مشخص شده كه «رود كبیر كامو» یا «كاس رود» در دوران كهن دریاچه‌ای بزرگ بوده است.
كتاب “دانشنامه ی كاشان” اثر دكتر جهانشاه درخشانی ذكر شده است كه آشكارا ایرانیان در دوران ساسانی و پیش از آن، هنوز از وجود دریایی در نزدیكی كاشان آگاه بوده‌اند و در متن‌های آن دوران از این دریا یاد شده است و یكی از این متن‌ها “خداینامه” بود كه ابن مقفّع آن را از پارسی به عربی برگردانده بود.ادامه این كتاب آمده است كه اصل متن فارسی و عربی از میان رفته است ولی مورّخان اسلامی به متن ابن مقفّع دسترسی داشته و در كتاب‌های خود از آن بازگو كرده‌اند و از جمله حسن ابن محمّد ابن حسن قمی (سده ۴ هجری) از ابن مقفّع آورده و می‌گوید كه قاسان (همان كاشان است) در آغاز دریا (دریاچه) بوده است و آن را «كاس رود» خوانده‌اند و دریا به تدریج پس خشكیده و خشكی پیشرفت كرده است و این گزارش با بررسی‌های علمی و نیز متن‌های مستقل دیگر هماهنگی دارد.
نقل‌های سینه به سینه‌ای از پیشینیان شده و زلزله‌ای مهیب یكبار تمدّن شكل گرفته در حاشیه این رود را زیر و رو می‌كند و اگر با بدبینی، نقل گذشتگان را قصّه‌هایی برای سرگرمی در نظر بگیریم، حفاری‌های متعدّد و فراوان قاچاقچیان آثار تاریخی گواهی مستند بر وجود تمدّنی عظیم در پس نقاب خاك این دیار است كه در صورت عدم پیگیری توسط مراجع و دستگاه های مربوط باید در آینده آثار تاریخی را در موزه‌های حوزه خلیج فارس جستجو كرد و شیخ نشینان قصد تمدن سازی و جعل تاریخ را از طریق راه‌های ذكر شده دارند (مانند آثار جیرفت كرمان و غیره).
قلعه‌ها یكی از آثار تاریخی است كه مورد سرقت واقع نشده ولی از حوادث طبیعی مصون نمانده‌اند و یا مهد ورزش باستانی چوگان بازی در گذشته‌های بسیار دور كه اكنون نیز بقایای دشت وسیعی بنام اسب ریز در بین دو منطقه كامو و چوگان وجود دارد، شاهدی بر این مدعا است.
وجود رشته كوه زنجیره‌ای زاگرس باعث پدید آمدن یك منطقه سرد كوهستانی در میان دو طبیعت متضاد كویری كاشان و صحرایی برخوارومیمه شده است و سلسله جبال كركس كه در كامو و چوگان به قله گرگش منتهی می‌شود، هم از لحاظ ارتفاع بالا نسبت به سطح دریا و هم از لحاظ این كه سدّی در برابر ابرهای بارشی است باعث ایجاد این پدیده شده است.نزدیكی یكی از گرم ترین نقاط كره زمین یعنی كویر كاشان، منطقه‌ای سردسیر و ییلاقی قرار دارد كه تا خود به این منطقه شگفت‌انگیز سفر نكنید باور نمی‌كنید كه در كویری گرم و سوزان تكه‌ای از این بهشت سرسبز و زیبا جاخوش كرده است و تنها با رفتن به كامو می‌توانید لذت برف بازی در نزدیكی كویر داغ را تجربه كنید و با دیدن زیبایی‌های منحصر به فرد آن چشمان خود را نوازش دهید.
كامو و چوگان یكی از آبادی های كاشان است كه به علت داشتن آب و هوای خنك و كوهستانی از زمان‌های خیلی دور ییلاق كاشان، بخش كویری و گرمسیری كاشان و آبادی های تابعه آن بوده است و این منطقه در درّه‌ای با شیب ملایم قرار دارد و از دامنه‌های بلندی‌های كركس و گرگش آغاز می‌شود و به سمت جوشقان ادامه پیدا می‌كند.
شهر كامو و چوگان در ارتفاعات قرار گرفته است و به دلیل آب و هوای معتدل سردسیری و رودخانه دائمی پر آب و فراوانی آب‌های جاری دارای طبیعتی كاملاً سرسبز است و كوه‌های اطراف آن با پوشش انبوه درختان چشم اندازی وصف ناپذیر دارد و شغل اصلی مردم دامداری و كشاورزی است و محصولات سردسیری بسیار مرغوبی در آن كشت می‌شود.باغهایی با درختان انگور، گیلاس و آلبالو و غیره در این منطقه كوهستانی به وفور دیده می‌شود و در چهار فصل سال تماشایی است و شكوفه‌های خندان باغ‌های میوه در بهار، درختچه‌ها و درختان سر به فلك كشیده سرسبز و گل ها و گیاهان وحشی و هوای خنك و دلپذیر در تابستان و طبیعت رنگارنگ آن در پاییز و چشم انداز ارتفاعات پر از برف و امكان اسكی آماتور آن در زمستان تنها گوشه‌ای از زیبایی های این خطّه ی دیدنی است.
چوگان در حد فاصل كامو و جوشقان دارای طبیعتی بكر و زیباست و گلستان‌های گل محمدی، مزارع كشت گندم و جو ، موستان های انگور ، باغستان های گردو و بادام زیبایی خاصی به این دشت بخشیده است و كامو و چوگان درحدود ۲۰ كیلومتری شمال شهر میمه و حدود ۸۵كیلومتری جنوب‌غربی شهر كاشان قرار دارد.
كوه گرگش (بلندترین قله ۸۹۵، ۳ متر) از شمال، كَمَر خَرونْجِن از شمال‌شرقی، كَمَر سیاه (ارتفاع ۶۳۰، ۳ متر) ازمشرق، كَمَر سفید (ارتفاع ۹۵۰، ۲ متر) و قُرُقْچی از مغرب و چال و پارَند/ پَرَند از شمال‌غربی آن را احاطه كرده‌است.فرهنگ و آداب و رسوم مردم كامو و چوگان مانند سایر مناطق كشور برخواسته‌ای از باورهای اصیل اسلامی ایرانی و سیقل خورده در طول ادوار است كه متاسفانه با هجمه شدید فرهنگی از جانب دشمنان كم كم در حال دگرگونی است و بسیاری از رسوم گذشته رنگ باخته و به دست فراموشی سپرده شده‌اند.
رسم مردم كامو در گذشته این بوده است كه ۳۵ روز پیش از نوروز (روز اول سال محلی ) مردان به زنان هدیه‌ای بدهند كه به آن «اسفندی» می‌گویند كه با كمال تاسف این رسم مشابه رسم هدیه روز والنتین است و باید گفت:« سال ها دل طلب جام جم از ما میكرد / آنچه خود داشت ز بیگانه تمنّا می كرد»
جشن محلی «قوچ پاچن» (قوچ:گوسفند نر) مردم به شاخ قوچ‌ها انار می‌آویزند تا بره‌های بیشتری به‌دنیا آورد و قالی و سفره‌بافی از صنایع دستی اصلی محل است و سفره‌های كامو شهرت جهانی داشته و در رده گرانترین دست بافت ها محسوب می‌شود و این گفته ما نیست و “پرویز تناولی” پژوهشگر و مجموعه دار معاصر در كتاب خود به نام “سفره های كامو” ، به تفصیل به شرح پرداخته است.
زبان مردم كامو از گویش‌های ایرانی مركزی است و در گذشته‌ای نه چندان دور تمامی افراد از كوچك به بزرگ حتی كسانی كه سالیان دراز در خارج از محل بوده و با زبان فارسی صبحت می‌كنند هنگامی كه وارد وطن خود می‌شدند با زبان محلی تكلم می‌كردند اما با روالی كه در پیش رو است، این گویش تا سه نسل آینده از حافظه ی تاریخ پاك می‌شود.
ادوارد براون انگلیسی كه در زمان ناصرالدین شاه قاجار در تاریخ چهارم اكتبر ۱۸۸۷ میلادی تا سپتامبر ۱۸۸۸.م به صورت یك جهانگرد به ایران آمده و كتابی به نام «یكسال در میان ایرانیان» را به رشته تحریر درآورده كه هنگام عبور از كاشان به اصفهان توقف كوتاهی در روستای قهرود داشته و تحقیق مختصری را در مورد این زبان انجام داده است؛ او می‌نویسد:
«راجع به مبدأ و چگونگی پیدایش این زبان از مردم سؤال كردم ولی آنها نتوانستند جوابی به من بدهند و همین قدر گفتند كه فارسی قدیم است. در ایران فارسی قدیم به تمام لغات و ریشه‌هایی اطلاق می‌شود كه در زبان‌های پهلوی جدید و پهلوی قدیم و ریشه‌های سانسكریت وجود داشته است اما این زبان محلی یك رشته زبان تقریباً مستقلی است كه در قسمت مهمی از ایران و با تغییر لهجه متداول است و زبان نطنزی همین زبان است و این زبان همچنین با زبان زردشتیان یزد و كرمان قرابت زیادی دارد».
خلاصه كلام این كه این جا سرزمین عطر و گلاب است كه دامنی معطّر از گل‌های معطر محمدی دارد و خاكش مبارك به پینه دستان مردانِ غیرت و زحمت و نان حلال است و خاكی كه لایق بهتر از آنچه كه هست، بوده و هست؛ مأمن مادران عشق است و موطن رویش فرزندان ایثار و شهادت.
نكته مهم در اینجا است كه تهاجم فرهنگی به صورت غیر مستقیم باعث این دگردیسی شده است و عامل اصلی و مستقیم معذل مهاجرت است كه جذبه‌های كاذب شهرنشینی و چشم و هم چشمی از یك سو و كمبود امكانات رفاهی از سویی دیگر باعث شده كه علی رغم دو و نیم برابر شدن جمعیت كشور در نیم قرن اخیر، جمعیت ثابت كامو به نصف در پنجاه سال گذشته برسد.
