با سفر به استان مازندران و شهرستان آمل می توانید به روستای دیدنی نیاك بروید و از جاذبه های این روستا كه به معرفی آن برای شما پرداخته ایم، لذت ببرید. شهرستان آمل ، از توابع بخش لاریجان، واقع در قسمت جنوبی استان مازندران است كه ۷۰ روستا دارد. یكی از این روستاها، روستای نیاك است.نیاك روستای كوچكی از توابع شهرستان آمل در استان مازندران است كه در فاصله حدود ۸۰ كیلومتری از آمل در جاده هراز واقع شده‌است.
روستای نیاك در دره‌ای قرار گرفته كه اطراف آن را كوه‌های لاسم، نوا، زرنجك احاطه نموده‌است و از جهات چهارگانه به روستاهای «نوا»، «كنارانجام»، «گیلاس»، «اسك» و «نیاك نو (میدان)” منتهی می‌باشد. این روستا كه در كنار خود رودخانه هراز را می‌بیند كه سرچشمه ی آن دشت آزو می باشد.
سنگ‌های بزرگی كه از كوه جدا شده و به میان رودخانه افتاده، نمای زیبایی به آن داده است. در اطراف رودخانه، گیاهان خودرویی مشاهده میشود كه چهره رودخانه را زیباتر كرده است. برخی از آنها دارای گل‌های رنگارنگ و برخی دیگر، دارای میوه‌های ریز جنگلی هستند كه بیشتر خوراك پرندگان و حیوانات دیگر می‌شوند، چراكه در مناطقی خطرناك و خارج از دسترس قرار گرفته‌اند و كسی به سراغشان نمی‌رود؛ وگرنه به گمانم، باید مزه خوبی داشته باشند
این رودخانه، درگذشته، از شعب رودخانه هراز به حساب می‌آمده است؛ ولی چندسالی است كه به دلیل خشكسالی، فقط در فصول بهار و زمستان پرآب است و در فصول دیگر، نرسیده به رودخانه هراز، خشك میشود
روستای نیاك، همچنین مدفن دو امامزاده متبرك است كه هر ساله شاهد زائران بسیاری از سراسر ایران است.
در اواسط بهار اهالی روستای نیاك و همچنین روستای اسك بنا به وصیت سید حسن ولی نسبت به برگزاری مراسمی به نام «ورف چال» در منطقه‌ای به نام «اسك وش» واقع در جاده پلور به رینه اقدام می‌نمایند كه طی آن در نیمه‌های بهار برف‌های اطراف محل برگزاری مراسم را توسط صدها نفر شركت‌كننده در مراسم جمع‌آوری و در داخل اتاقكی زیرزمینی ذخیره می‌كنند تا در فصول كم‌آبی توسط گله داران محلی و عبوری مورد استفاده قرار گیرد. معمولاً در این روز كلیه مدعوین و شركت كنندگان از جمله اهالی نیاك میهمان اهالی اسك می‌باشند كه به صورت سفره‌های رنگین عمومی برپا میشود
جمعیت روستای نیاك
جمعیت روستای نیاك درحال حاضر بسیار اندك است. طبق آمار سال ۱۳۸۲ جمعیت این روستا، ۲۵۵ نفر بوده است. جمعیت كم روستا، به دلیل مهاجرت روستاییان به شهرها است. اهالی روستای نیاك به دلایل مختلف از جمله بیكاری و پایین بودن سطح درآمدشان در روستا به شهرها مهاجرت كرده‌اند
البته برخی از خانواده‌ها كه خوش‌نشین نامیده می‌شوند، در تابستان به روستا می‌آیند و باقی ایام سال را در شهر سپری می‌كنند. به همین دلیل جمعیت روستا در تابستان‌ها، به بیش از هزار نفر می‌رسد
مراسم برف چال:
مراسم برف چال عبارت است از : جمع آوری و ریختن برف در یخچالی كه گفته می شود در نیمه اول هجری قمری ساخته شده و حدود شش قرن قدمت دارد . هر ساله مردان روستاهای اسك، نیاك و سایر روستاهای همجوار بر حسب رسمی كه سید حسن ولی از اجداد آنان بنیاد نهاده است ، در روزی معین از فصل بهار ، آخرین بقایای برف های زمستانی را از كوهستان به داخل یخچال حمل می كنند.
یك روز قبل از برگزاری این مراسم ، زنان روستایی با استفاده از آرد نذری و آب چشمه های معدنی اسك خمیری آماده می كنند و در محوطه آرامگاه سید حسن ولی(كه در روستای نیاك واقع شده است ) نانی می پزند و در همین حال نوعروسان روستایی ، شیرینی ، رشته و تخم مرغ رنگی آماده می كنند. شب هنگام آنها را به عنوان غذا بین مردان كه در مراسم شركت دارند ، تقسیم می كنند. در روز اجرای مراسم ، كلیه مردان به جز سالخوردگان و بیمارانی كه قادر به حركت نیستند ، از روستا خارج می شوند و در غیاب آنها امور روستا را می‌چرخانند و برای آنكه مطمئن باشند مردی وارد روستا نمی شود، از بین خود نگهبانانی انتخاب می كنند و در گذرگاه و كنار پل می گمارند و چون هیچ مردی در روستا حضور ندارند ، زنان با آزادی كامل و سر و وضعی آراسته، در محوطه ای گرد می آیند و به شادمانی و انجام بازی های مختلف می پردازند.
همزمان با این مراسم كه در روستا جریان دارد ، مردانی كه به كوهستان رفته اند ، هر كدام با توجه به توان و نیروی بدنی خود و استفاده از امكانات موجود می كوشند تا قبل از رسیدن ظهر ، یخچال را پر برف كنند. آنگاه در لطافت هوای بهاری ، بر گستره دشت سفره ای گسترده می شود و مردان خسته از كار ، فارغ از هر گونه دغدغه و نفاقی بر سر یك سفره می نشینند و پس از رفع خستگی عازم خانه های خود می شوند . انجام كلیه مراسم برف چال در “اسك” ضمن آنكه نشانه ای از تعاون و همیاری روستاییان ناحیه است، به كینه ها و كدورت هایی هم كه در طول سال بین مردم ایجاد شده پایان می بخشد و با تأمین آب مورد نیاز دامداران در تابستان به رونق دامداری در منطقه نیز كمك می كند.
یك روز قبل از برگزاری این مراسم، زنان روستای نیاك برای این مراسم سنتی به كمك یكدیگر خمیری آماده می‌كنند
و در محوطه آرامگاه سیدحسن ولی واقع در روستای سادات نیاك به پخت نان محلی می‌پردازند.
جاهای دیدنی روستای نیاك
از آن‌جا كه ما ایرانیان مردمانی معتقد و مذهبی هستیم، همیشه مساجد و حسینیه‌ها جزو آثار ماندگار شهرها و روستاهایمان محسوب میشود. روستای نیاك هم از این مقوله مستثنی نمانده و پیشینه ساخت مسجد جامع و حسینیه و سایر مساجد این روستا كه همه با كمك‌های خالصانه مردم روستا بنا شده، در تاریخ ثبت شده است
در حسینیه نیاك، هر ساله، در دهه اول محرم تعزیه برگزار میشود و اهالی روستا كنار هم جمع می‌شوند و به عزاداری بر اباعبدالله و خاندانش می‌پردازند. تعزیه‌ای كه به همت بزرگان روستا برپا میشود. مراسمی كه جمع كثیری از اهالی روستاهای اطراف را برای تماشا به خود جذب می‌كند.چناری جلوی مسجد جامع وجود دارد كه قدیمی‌ترین چنار این محل است و قدمت آن به ۲۲۲ سال پیش می‌رسد.
بنای مسجد جامع نیاك در كنار خانه ی قدیمی مرحوم داوود عالی زاد كه امروزه هردو بنا تخریب شده و مسجد نوساز جای آنها را گرفته است.
واقف اصلی حسینیه نیاك مرحوم محمدعلی میرمیران در حدود ۱۰۰ سال پیش بوده است . تاریخ احداث تكیه قدیمی كه اكنون تخریب شده است در حدود ۷۰ سال پیش است و توسط مرحوم حاج سیدابراهیم ملك بازسازی شده بود .
كافركلی:
«كافركلی» یا «غار كافر» به اتاق‌هایی گفته میشود كه توسط انسان‌ها در پرتگاه‌ها و میان‌بندها در دل كوه تراشیده می‌شده و رفتن به این غارها نیز كار آسانی نبوده است. تعدادی از آنها در دره‌های نیاك به چشم میخورد. اهالی روستا می‌گویند این مناطق دخمه اموات بوده و زرتشتیان اموات خود را در آنها می‌گذاشتند و پرندگان از آنها تغذیه می‌كردند.
مطلب دیگری كه از زبان اهالی در مورد كافركلی نقل شده، این است كه حدود ۴۰ سال پیش دو نفر به كمك میله آهنی و طناب به این غارها رفته‌اند. در آن‌جا یك گرز سنگی و یك سپر سنگی یافته‌اند كه بر آنها نقش مار حك شده بوده است. آن دو، این وسایل را برداشته و از روستا خارج كرده‌اند و تا به امروز اثری از این اشیای تاریخی به دست نیامده است.
پل نیاك:
تخته پل، پلی آهنی است كه امروزه راه اصلی ورود به روستا است. در گذشته راه ورودی به این روستا و روستاهای دیگرپل مون بوده است. در طی سالیان گذشته، چندین پل ساخته شده است، ولی آب آنها را ویران كرده است. تخته پل، پلی است كه در سال ۱۳۶۲ ساخته شده است و تاكنون از آن استفاده میشود
پس از گذر از این پل، مسیر جذابی را پیش رو خواهید داشت تا به انتهای روستا برسید. این مسیر یك جاده باریك، سرسبز و رو به بالا است كه البته تعدادی سگ ولگرد بی‌آزار هم در آن به چشم می‌خورند.
قلادوش:
از تخته پل كه عبور می‌كنید، در سمت راست خود، آثار باقیمانده از یك قلعه قدیمی را خواهید دید. در لاریجان، باقیمانده قلعه‌های باستانی را «قلا» می‌نامیدند. این قلاها به شكلی ساخته می‌شده است كه نور آتش آن در شب، قابل تشخیص باشد. شخصی كه در قلعه بوده، اگر حركت دشمن را می‌دیده، آتشی در قلعه روشن می‌كرده تا باقی قلعه‌ها هم مطلع شوند و به هم اطلاع دهند. این كار شبیه عملكرد مخابرات امروز است كه زرتشت در زمان‌های گذشته آن را به ارتش آموخته بود.
حدود ۲۰۰ سال پیش، از سنگ‌های قلادوش كه سنگ‌هایی سبك بوده است، برای ساخت حمام عمومی و خانه‌های مسكونی استفاده می‌كرده‌اند. به همین دلیل این مكان كاملا تخریب شده و تقریبا چیزی از آن باقی نمانده است.
آقاورس:
آقاورس به آقادار نیز معروف است. ورس نام درختی است كه در بالای روستای نیاك قرار دارد. در گذشته مردم معتقد بوده‌اند كه امامزاده‌ای در اینجا مدفون شده است. از این رو، اشیای قدیمی خود را در آن درخت می‌گذاشتند و اطمینان داشتند كه این آقا از اموال آنها نگهداری می‌كند. قدمت این درخت را یك شخص آلمانی بیش از ۲۰۰۰ سال تخمین زده است.
البته یك عده به طمع یافتن گنج در زیر درخت ریشه‌های آن را خشكاندند و امروز آثار كمی از آن به جا مانده است. اما هم‌چنان هستند كسانی كه در داخل درخت فانوس روشن می‌كنند و به همان آقادار اعتقاد دارند.
نحوه دسترسی به روستای نیاك
دسترسی به این روستا آسان است، بنابراین سفر بی‌دردسری را برای شما مهیا می‌كند. فاصله روستای نیاك تا تهران ۹۵ كیلومتر است كه حدود یك ساعت و نیم زمان طول می‌كشد تا این مسیر را طی كنید
حدود سه كیلومتر بعد از روستای آب اسك و نرسیده به پل مون، سمت راست خود را نگاه كنید، روستایی را میبینید كه در منتهای شرقی آن گنبدی نقره ای رنگ به چشم میخورد. این روستا نیاك نام دارد و آن گنبد و بارگاه متعلق به سید حسن ولی بنیانگذار جشن برف چال روستای آب اسك است. راه روستا كه از جاده ی اصلی جدا میشود، كاملا مشخص است و تابلو هم دارد.
بهترین زمان سفر به روستای نیاك:
بهترین زمان برای سفر به روستای نیاك، فصل تابستان است
البته فصل بهار و اوایل فصل آذر نیز برای رفتن به این روستای سرسبز مناسب می باشد
آب و هوای روستای نیاك:
آب‌وهوای روستای نیاك، كوهستانی است و جزو مناطق پرباران محسوب میشود. چون قسمتی از روستا در ارتفاعات قرار دارد، اهالی روستا در زمستان با یخبندان مواجه می‌شوند كه البته اهالی قسمت كوهپایه‌ای روستا، كمتر با این مشكل مواجه هستند. اما هوای روستای نیاك نیز در تابستان خنك و روح نواز است.
