روستای اسفندان كه در شهرستان كمیجان استان مركزی در بخش وفس واقع شده است كه از نظر تقسیمات كشوری یكی از مراكز دهستان این شهرستان می‌باشد . روستای اسفندان دارای ۵۰۰ خانوار می‌باشد. گویش مردم این روستا اغلب تركی است.جمعیت این روستا بر اساس سرشماری سال ۹۵ برابر با ۱۱۸۸ نفر بوده است .
این روستا یكی از روستاهای هدف گردشگری در استان مركزی بوده و دارای طبیعتی بكر و دست نخورده می باشد .روستای اسفندان كه در شمال غرب شهرستان اراك، حوزه فرهنگی رفس قرار دارد كه از دیرباز، محل اتصال شمال و شرق با غرب سرزمین كهن ایران، به ویژه مناطق تهران، قم و سمنان با حوزه‌های همدان، كردستان و كرمانشاهیان بوده است.
به همین سبب این حوزه از لحاظ استراتژیكی حایز اهمیت فراوانی بوده و تامین امنیت و نظارت بر اوضاع این منطقه از دغدغه‌های اصلی دولت وقت بوده است. وجود قلاع‌ها و بناهای مختلف دیوانی و حكومتی در این منطقه گویای اهمیت این حوزه است. از جمله این بناها قلعه‌ای است به‌نام “قلعه خاندان بهادری” كه در داخل روستای تاریخی اسفندان واقع شده است.
این روستا در ۷۵ كیلومتری شمال غربی اراك، راه اصلی اراك – كمیجان قرار دارد. بنای یادشده كه از ساخته‌های دوره قاجار و اوایل پهلوی است، مشتمل بر شش هزار متر سازه و بناست كه در عرصه‌های نزدیك به ۱۱ هزار متر قرار گرفته است. از نگاه معماری این بنا مستطیل شكل می‌باشد كه هر گوشه آن برجی بنا شده است كه ارتفاع برج‌ها و حصار قلعه حدود ۵ تا ۶ متر باقی مانده و آب كاریز كهنسال روستا نیز از بیرون و از مجاورت شرق آن می گذرد.
از همین جبهه (سمت خاور قلعه) دو دروازه برای ورود به قلعه وجود داشته كه بعدها یكی از این دو را مسدود كرده‌اند. از طریق دروازه باقی مانده می توان به فضایی مستطیل‌شكل وارد شد كه در درون آن و در دو نقطه مجزا دو در چوبی تعبیه نموده‌اند. یكی از درها مربوط به قسمت اعیان‌نشین و دیگری برای ورود به واحدهای خدماتی بنا می‌باشد. واحدهای خدماتی شامل حمام خزینه‌یی، انبار، مطبخ‌خانه و اتاق‌های خدمتكاران می باشد و قسمتی از این واحدها دستخوش ویرانی شده‌اند.
این مجموعه كه در كنار یكی از راه‌های مهم ارتباطی است، در سال ۱۳۸۱ توسط خانواده بهادری به مدیریت میراث فرهنگی استان اهدا شد كه پس از ادغام اقدامات ثبت و طرح آن در شورای ثبت سازمان میراث فرهنگی كشور مجموعه یادشده در سال۱۳۸۲ به فهرست آثار ملی ایران افزوده شد.
