حسینیه ارشاد در سال ۱۳۴۶ توسط محمد همایون (سرمایه‌گذار) ، ناصر میناچی (مدیر)، محمد علی نوید و مرتضی مطهری بنیان گذاشته شد. حسینیه در زمین باغی به مساحت دو هزار مترمربع احداث شد. دكتر عبدالحسین علی آبادی (دادستان تهران)، محمد همایون و میناچی اعضای هیئت امنای حسینیه ارشاد بودند. هدف از تشكیل حسینیه در آن زمان، ایجاد یك مركز مذهبی و فرهنگی برای قشر فرهیخته و روشن‌فكر بود و به همین دلیل حسینیه به صورت فضایی مدرن و امروزی طراحی و به شكل آمفی‌تئاتر ساخته شد.ظرفیت سالن كه با شیب مناسبی ساخته شده بود، هزار نفر در طبقه اول و ۵۰۰ نفر در طبقه دوم است. در سال‌های بعد، تالاری نیز با ظرفیت ۵۰۰ نفر در زیر زمین حسینیه ساخته شد تا كلاس‌های فرهنگی مذهبی در آنجا تشكیل شود. در سال ۱۳۵۹، تصمیم گرفته شد كه دو هزارمتر مربع از زمین باقی‌مانده از باغ نیز خریداری و مسجد حسینیه ارشاد در آن بنا شود. در سال ۱۳۵۹، با تأسیس كتابخانه حسینیه ارشاد و توسعه روزافزون آن، تمام سطح حیاط خالی و ۱۱۰۰ متر مربع نیز به كتابخانه اضافه شد. همه سطح زیرین حیاط را كتابخانه حسینیه ارشاد تشكیل داده است.مرتضی مطهری از ابتدا در جریان تشكیل این موسسه بود و از همان ابتدا همكاری خود را آغاز كرد. اولین كار چاپی نشریه كتاب «محمد خاتم پیامبران» بود كه مطهری قسمت هجرت تا وفات را به واسطهٔ آشنایی‌ای كه با محمد تقی شریعتی داشت به پسر وی علی شریعتی سپرد. بعدها با گسترش اختلاف‌های بین میناچی و مطهری و نیز اعتراض به انحراف حسینیه از مسیر اصلی، مطهری و دوستان‌اش حسینیه را در اواخر سال ۱۳۴۹ ترك كردند و از این به بعد موسسه با سخنرانی‌های آتشین شریعتی به راه خود ادامه داد. سرانجام در سال ۱۳۵۱ ساواك به دستور شاه، حسینیه را تعطیل كرد. حسینه تا انقلاب بازگشایی نشد.پس از بازگشایی مجدد حسینیه ارشاد پس از انقلاب، میناچی -كه تنها یار اولیهٔ زنده بود- مدیریت آن را برعهده گرفت. وی تا زمان مرگ جز وقفه‌ای كه به خاطر تصدی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت موقت مهدی بازرگان، پیش آمد مدیریت حسینیهٔ ارشاد را بر عهده داشت.حسینیه ارشاد پس از انقلاب نیز محل برگزاری جلسات تدوین پیش نویس قانون اساسی بود.