تپه حصار در جنوب شهر دامغان قرار گرفته و برای سفر به این منطقه تاریخی باید از روستای حیدرآباد دامغان عبور كرد. تپه حصار هفت هزار ساله برای نخستین بار توسط «اریخ اشمیت» از دانشگاه پنسیلوانیا در سال ۱۳۱۲ مورد كاوش قرار گرفت و پس از آن و در سال ۱۳۵۵ هیاتی از باستان‌شناسان دانشگاه پنسیلوانیا، تورین ایتالیا و مركز باستان‌شناسی ایران به سرپرستی رابرت دایسون و موریتزیو توزی كاوش‌هایی در تپه حصار انجام دادند. براساس بررسی‌های انجام شده، تپه حصار دامغان سه دوره اصلی فرهنگی از اواخر نوسنگی تا پایان عصر مفرغ را پشت سر گذاشته و اكنون به‌عنوان یكی از محوطه‌های مبنا برای شناسایی فرهنگ‌های هم‌زمان در فلات مركزی ایران مورد استناد باستان‌شناسان است. كاوش‌های انجام شده نشان می‌دهد استقرار در تپه حصار در ظاهر تا حدود ۱۷۰۰ سال قبل از میلاد به‌طور پیوسته ادامه داشته است و پس از آن هیچ‌گاه مورد سكونت قرار نگرفت، اما در دوره ساسانی ساختمانی بزرگ دارای گچ‌بری‌های زیبا در فاصله حدود ۲۰۰ متری تپه حصار ساخته شد. در گمانه‌زنی‌های سال ۱۳۸۵ به‌منظور تعیین محدوده واقعی این محوطه، با كشف گورستانی از عصر آهن (۵۵۰ تا ۱۵۰۰ پیش از میلاد) در غرب تپه‌حصار مشخص شد كه این محوطه، برخلاف آنچه تصور می‌شد، پس از عصر مفرغ نیز مورد سكونتِ اقوام بوده است. تپه حصار میراث كهن ایران زمین در هزاره‌های چهارم و سوم قبل از میلاد یكی از مراكز مهم تولیدی برای ساخت انواع اقلام صادراتی نظیر اشیای سنگی و فلزی در فلات ایران بوده است. وجود گل نوشته‌ها كه قدمت آنها به سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ قبل از میلاد برمی‌گردد، شاهد خوبی بر وجود مبادلات فرهنگی بین تمدن‌های بین‌النهرین و فلات ایران است كه جزئیات آن هنوز روشن نیست. براساس تحقیقات، مردمی كه برای اولین بار ساكن این تپه تاریخی شدند، شهرنشین بودند و اقتصاد آنها بر كشاورزی، دامپروری و صنعتگری تكیه داشت. نكته جالب دیگر از تپه هفت‌هزارساله حصار دامغان دفن مردگان به سمت مشرق یعنی رو به سوی طلوع آفتاب است كه این آئین نشان می‌دهد خورشید یكی از خدایان مهم این مردم به‌شمار می‌رفته كه با ظهور ظروف سیاه رنگ این قاعده ترك شده و در كنار مردگان، اشیاء مختلفی از قبیل ظروف سفالی، آلات، ادوات برنزی و بعضی اوقات سلاح‌های جنگی قرار داده می‌شد. در دوره دوم و اوایل دوره سوم تغییرات شدیدی در رنگ، جنس، ساختمان ظروف و طرز به خاك سپردن مردگان حاصل شد، به گونه‌ای كه به نظر می‌رسد مردم تپه حصار در این زمان مورد هجوم واقع شدند و چون ظروف سیاه رنگ دوره سوم شباهت كامل به ظروف پیش از تاریخ نواحی شمالی ایران دارد، می‌توان چنین نتیجه گرفت كه این هجوم از طرف شمال یعنی از جانب صحرای تركمن به ایران شده‌است. هرچه به طرف جنوب نزدیك می‌شویم آثار ظروف سیاه رنگ مهاجمان كمتر دیده می‌شود. تپه حصار دامغان، ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.