سد گلستان در استان خراسان رضوی واقع است. در حدود ۸ كیلومتری غرب مشهد ، ۵ كیلومتری شمال شرق طرقبه و پایان اراضی روستای گلستان ، بر روی رودخانه گلستان احداث شده و از آثار دوره تیموری است كه با تغییراتی امروزه نیز مورد استفاده است . رودخانه گلستان، از به هم پیوستن سه شاخه «مایان» ، «دهبار» و «جاغرق» در نزدیكی روستای حصار به وجود می‌آید كه آب‌های سطحی حوزه آبریزی به وسعت ۳۰۲ كلیومتر مربع را در محل گلستان جمع‌آوری می‌كند. دبی متوسط رودخانه حدود ۱۹ میلیون متر مكعب است كه به وسیله نهرهای انحرافی، صرف آبیاری باغ‌های دره‌های مجاور می‌شود و فقط در مواقع سیلابی بودن، آب مازاد در پشت بند گلستان ذخیره می‌شود. بنابراین عموماً در تابستان و پاییز آب به بنبد گلستان نمی‌رسد و فقط در زمستان یا بهار به واسطه زیادی آب و جریان سیلاب‌های شدید، آب وارد بند می‌شود و در سال‌هایی كه بارندگی زیاد است ، دریاچه بند تا اواخر تابستان نیز پر آب می‌ماند.
بند یا سد گلستان،از نوع سدهای وزنی به طول تاج ۱۰۱ متر است كه این طول در پایین به ۶۰/۳۰ متر تقلیل می‌یابد. ضخامت دیواره سد در پایین ۲۵ و در بالا ۱۵ متر است. ارتفاع دیواره اصلی سد نیز حدود ۱۵ متر است كه بخش قابل توجهی از آن با رسوبات رودخانه انباشته شده است . مصالح اصلی به كار رفته در بنا، آجر و سنگ و ملات مخلوط از آهك و شن و خاك است ؛ بدین صورت كه سطح خارجی سد با آجر و هسته داخلی آن با سنگ و ملات بالا آمده است. دیواره سد در سمت سر آب و مخزن ، عمودی و شاقولی است؛ در حالی كه در سمت پایاب، شیب تندی دارد. در واقع برای این‌كه فشار آب مخزن پشت بند نتواند دیواره بند را خراب كند طرف پایاب دیواره را شیب دار ساخته‌اند تا هر گونه فشاری را خنثی سازد. برای استحكام بیش‌تر ، جلو دیواره سمت پایاب و كف رودخانه را تا مساحتی با شفته آهكی محكم كرده‌اند كه این امر، از قدرت تخریبی آب سرریز شده از سد می‌كاهد .
در فاصله ۲۶ متری از طرف راست بند، در ضخامت دیواره، برج آبگیر بند واقع شده كه متشكل از چاهی در میانه و پلكان مارپیچی در اطراف آن است . این پلكان به مجراها و دریچه‌های خروجی آب راه پیدا می‌كند. در زیر چاه مذكور، دو مجرا به نام‌های «هر كاره» و «لای‌كش» وجود دارد كه مجرای لای‌كش كه پایین‌تر است، برای آب دادن گل و لای پشت سد مورد استفاده قرار می‌گیرد . با آب دادن گل و لای پشت بند ،علاوه بر این‌كه از حجم رسوبات مخزن بند كاسته می‌شود، با مخلوط شدن آب زلال بالای بند با گل و لای سد ، آب حاصل در جریان انتقال به مزارع كم‌تر جذب زمین شده و تلف نمی‌‌شود و زارعین می‌توانند اراضی دورتر را نیز با این آب آبیاری كنند. هم‌چنین رسوبات حاصل باعث باروری بیش‌تر زمین‌های كشاورزی می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد كه از این مجرا به طور مرتب و منظم استفاده نشده یا كارآیی لازم را نداشته چرا كه با گذشت زمان، سطح رسوبات مخزن بند در حد زیادی افزایش یافته است.
آجرهایی كه در ساختمان بند به كار رفته ، دارای دو قالب بوده است . آجر بزرگ‌تر به پهنای ۲۷ و درازای ۴۰ سانتی‌متر ، و آجر كوچك‌تر به شكل مربع و به طول هر ضلع ۲۹ سانتی متر است . ضخامت هر دو نوع آجر ۶ سانتی متر است. در گذشته، آب اضافی بند ـ حاصل از طغیان‌های رودخانه ـ از روی سد سرریز می‌شده است . در سال ۱۳۵۱، آستان قدس رضوی به منظور بالا بردن ظرفیت دریاچه بند ، اقداماتی از جمله افزایش ۶ متر به ارتفاع سد و ساخت ۵ دریچه خروجی آب به ابعاد ۳/۱ * ۷۰/۱ متر با شش پایه بتونی به ضخامت ۳۵ سانتی متر انجام داد. دریچه‌های پنجگانه ، به وسیله ۵ چرخ دهنده فرمان ، از روی تاج بند باز و بسته می‌شوند. در این بازسازی ، طول تاج بند نیز از ۱۰۱ متر به ۱۳۰ متر افزایش یافت و ضخامت تاج بند نیز به ۵/۱۰ متر كاهش پیدا كرد. بازسازی‌های انجام شده ، در فروردین ۱۳۵۳ به طور رسمی افتتاح شد و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
در منابع موجود ، ساختمان بند گلستان را به شاهرخ میرزا ، گوهرشاد خاتون و كنیز گوهرشاد و در تعدادی از منابع، به دوره صفوی نسبت داده‌اند؛ اما با توجه به سند ارزشمندی كه متن آن در كتاب «اسناد و مكاتبات تاریخی ایران از تیمورشاه تا شاه اسماعیل» درج شده است ، ساختمان بند مربوط به سلطان ابوسعید بن سلطان محمد بن میران شاه بن تیمور است كه در سال ۸۶۱ هـ.ق. بعد از تصرف هرات به حكومت دست یافت و در سال ۸۷۳ هـ.ق. به قتل رسید. بر این اساس ، تاریخ بنای سد می‌تواند به سال‌های آخر حكومت سلطان ابوسعید میرزا مربوط باشد. بخشی از این سند كه از قول سلطان ابوسعید میرزا نوشته شده ، بدین شرح است : «…چون تعمیر بلاد و ترفیه عباد ، وسیله حصول تمعید رضای حضرت باری و واسطه وصول به منافع دین و دنیاست ، لاجرم پیوسته همت بلند نهمت در ذمه آن است كه به یاری توفیق حضرت باری ، تمامی ممالك محرومه از رشحات مرحمت و عنایت طراوت و نضارت پذیرد. مبنی بر این معنی، اشارت علی به بستن بند گلستان شرف صدر یافت و چون به یمن دولت ابد پیوند به اتمام رسید ، به مسامع علیه رسید كه اراضی كه به آب آن مزروع می‌شود ، چیزی ملك ارباب و بعضی وقف از هر باب است . خاطر همایون چنان اقتضا نمود كه تمام آن مزارع بر وجه مسابقه و طریق استبدال شرعیه ، داخل املاك خاصه شریفه گردد ….»
بند گلستان در حال حاضر در وقف و مالكیت آستان قدس رضوی و مسجد جامع گوهرشاد است كه هفت سهم از آن ، موقوفه آستان قدس و چهار سهم بقیه وقف بر مصارف جامع گوهرشاد .
