عمارت كلاه فرنگی بیسیم مربوط به دوره پهلوی است و در تهران، خیابان دكترشریعتی، مقابل خیابان شهیدقندی، داخل محوطه وزارت ارتباطات واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۶۹۳ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است عمارت كلاه فرنگی بیسیم تهران در طول سال های گذشته مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته و هم اكنون با عنوان موزه رادیو و مخابرات مورد بهره برداری قرار می گیرد.به گزارش اداره‌ی كل روابط عمومی شركت مخابرات ایران عمارت كلاه فرنگی بیسیم در دوره‌ی ساخته شده كه اطراف آن را باغ‌های مصفایی در برگرفته بود و در آن زمان این محل به “باغ بیسیم“ شهرت داشت. از عمارت كلاه فرنگی بیسیم تهران بعدا به عنوان نخستین ایستگاه رادیویی، مورد بهره‌برداری قرار گرفت. دلیل نامگذاری این بنا به نام “كلاه فرهنگی“،شباهتی است كه میان گنبد آن با كلاه‌هایی كه در آغاز حكومت پهلوی از فرانسه وارد شده بود وجود دارد.
نیاز به ایجاد تشكیلات بیسیم مخابراتی در اولین سال‌های قرن چهاردهم شمسی، به خاطر ارتباط مستقیم و سریع ایران با دیگر كشورهای جهان، خاصه كشورهای مستعمره انگلیس، زمینه ساخت این بنا را با اجرای وزارت جنگ در سال ۱۳۰۳ باعث می‌شود. ساختمانی كه سالروز كودتای رضاخان در سوم اسفند ۱۳۰۶ رسما افتتاح می‌شود، بعدها رخدادها و خبرهای مهمی از جمله بیانیه اشغال تهران را به سراسر ایران و كشورهای دیگر انتقال می‌دهد.یكسال بعد از راه‌اندازی خط میان دارالفنون به كاخ گلستان، خط تهران تا گنبد سلطانیه و بعد تا تبریز ایجاد می‌شود. در اواخر دوره قاجار، مساله تلگراف به حدی در زمانی كوتاه مهم می‌شود كه مهم‌ترین شیوه دادخواهی، تحصن در تلگرافخانه‌ها و ارسال پیام از این طریق می‌شود. بعد از گسترش نسبی خطوط تلگراف، در سال ۱۲۷۷ قمری، عده‌ای از جوانان ایرانی برای یادگیری فنون و دانش این رسانه و تامین نیروی متخصص به اهتمام اعتضادالسلطنه به پاریس اعزام شدند. در همان سال اولین محموله سیم و تجهیزات خریداری شده به وسیله وزیر مختار ایران در پاریس و لندن، امیر نظام گروسی، وارد ایران شد و در همان سال خطوط تلگراف تا شمیران و تبریز امتداد یافت.
اگر چه سیستم‌های پست و تلگراف و تلفن از حدود ۷۰ سال پیش از احداث عمارت كلاه فرنگی تاكنون تاسیسات و ادارات متعددی داشته، اما در سال ۱۳۰۶ شمسی، یعنی سه سال بعد از احداث این بنا، عمارت كلاه فرنگی به عنوان اولین و مهم‌ترین بنای تشكیلات مخابراتی بیسیم افتتاح می‌شود.
شركت تلفن ایران هم اگر چه در سال ۱۲۸۴ شمسی تاسیس شده بود، اما در سال ۱۳۰۸ به موجب تصویب نامه هیات وزیران، رسیدگی به كارهای موسسات تلفنی هم به وزارت پست و تلگراف محول می‌شود. همان سال، نام وزارت پست و تلگراف به وزارت پست و تلگراف و تلفن تغییر می‌كند. اولین وزیر این تشكیلات جدید، میرزا قاسم خان صور اسرافیل بوده است.از زمان افتتاح ساختمان بیسیم كلاه فرنگی، یعنی ۱۳۰۳ تا آغاز به‌كار رادیو ایران، مهم‌ترین اتفاقاتی كه با این بنا و تشكیلات بیسیم در ارتباط بوده این‌هاست:
برافراشته شدن اولین دكل مخابراتی ۱۲۰ متری موج بلند در سال ۱۳۰۳؛
تاسیس مدرسه بیسیم كل قشون از اول سال ۱۳۰۴ برای تربیت كارمندان فنی مخابرات؛
نصب دستگاه ۲۰ كیلو واتی موج بلند در نیمه دوم همان سال؛
افتتاح دستگاه ۲۰ كیلو واتی موج بلند در ششم اردیبهشت ۱۳۰۵ و اعلام آن به دیگر كشورها؛
نصب و راه‌اندازی دستگاه‌های بیسیم در شهرهای تبریز، مشهد، شیراز، كرمان، خرمشهر و كرمانشاه از سال ۱۳۰۴ تا اواسط ۱۳۰۵؛
خرید دو دستگاه موج بلند در سال ۱۳۰۷ از شركت‌های فرانسوی از طریق مناقصه؛
جداسازی مركز فرستنده و مخابرات از مركز گیرنده، بعد از افتتاح دستگاه موج كوتاه در سال ۱۳۰۹ توسط وزیر پست و تلگراف و تلفن.
بنای این عمارت از سه قسمت تشكیل شده:
پایه یا ریشه بنا: شامل عناصر عمودی، قرنیز‌ها و پایه ستون‌ها.
بدنه یا تنه بنا: شامل تمامی عناصری كه بین پایه و تاج بنا قرار گرفته‌اند.
تاج بنا: مهم‌ترین عنصر این بخش، گنبدی است كه به خاطر شكل خاصش كل بنا با عنوان عمارت كلاه فرنگی شناخته می‌شود و در حقیقت علت نامگذاری ساختمان هم، شباهت گنبدش با كلاه‌هایی است كه در زمان رضاخان از اروپا و خاصه فرانسه به عنوان كلاه شاپو وارد می‌شده.
بنای بیسیم قصر دارای نمایی متقارن است، اما در طراحی پلان‌ها این تقارن رعایت نشده. ورودی بنا محور این تقارن است و كلاه فرنگی در محل تقاطع محورهای تقارن پلان قرار گرفته و به‌طور كلی سلسله مراتب نما بدون توجه به پلان پشت آن صورت گرفته. ورودی بنا در ضلع غربی واقع شده و سردری مزین دارد.
ورودی در مركز نمای غربی قرار گرفته و این نما شامل تزئینات حجاری، گچ بری و نما آجر است. در هر طرف ورودی سه ردیف پنجره تعبیه شده. نماهای جنوبی و شمالی هم هر كدام سه ردیف پنجره دارند. جزء اصلی سازه بنا و همچنین عنصر اصلی تزئینی این ساختمان آجر است. نماسازی قاب‌های پنجره‌ها و ورودی‌ها به صورت نیم دایره خودنمایی می‌كند كه از مشخصه‌های بارز معماری دوره قاجار است.
در نمای غربی، بالای برخی از پنجره‌ها، گچ‌بری‌هایی به صورت نقوش اسلیمی دیده می‌شود. تزئینات سنگی كنار ورودی شمالی هم چشمگیر است. جز سنگ‌بری، منبت كاری هم در تزئین بنا نقش مهمی دارد. در فضاهای داخلی، عنصر تزئینی خاصی به چشم نمی‌آید. پله‌ها سنگی، نما غالبا آجری، نقش برجسته‌ها گچی، ابزارها آجری، پنجره‌ها چوبی و پوشش بام به صورت فلزی و شیب‌دار است. در قسمت شرقی بنا بعدها، احتمالا در سال ۱۳۱۶ شمسی الحاقاتی اضافه شده.
«اینجا تهران است، صدای ایران». این اولین جمله‌ای بود كه هفتاد و اندی سال پیش، كسانی كه در میدان توپخانه برای شنیدن صدای جعبه جادویی گرد آمده بودند، شنیدند. گوینده این كلام خانم قدسی رهبری بود.
پیش از این، اما نخستین آزمایش رادیو در حدود سال ۱۹۱۳ میلادی به وسیله «لی دو فورست» در آمریكا صورت پذیرفت. در ایران هم با توجه به اینكه توسعه بیسیم همواره مورد توجه مسوولان بوده، در سال ۱۳۱۶ شمسی وزارت پست و تلگراف و تلفن زمینه ایجاد مركز رادیو را فراهم ساخت. در زمانی كوتاه، تعدادی پست‌های فرستنده موج كوتاه و متوسط آمریكایی، انگلیسی و آلمانی از طریق شركت‌های انگلیسی و آلمانی به‌منظور تلگراف و اقدامات مخابرات بیسیم خریداری و نصب شدند و كمی بعدتر ساختمان بنای مورد نیاز رادیو هم توسط یك شركت پیمانكار آلمانی در اراضی قصر قاجار، یعنی كنار بنای كلاه فرنگی ساخته و آماده شد. به این ترتیب، دستگاه رادیو با عنوان «پخش صدا» در روز چهارم اردیبهشت ۱۳۱۹، ضمن مراسمی رسمی در مدرسه دارالفنون، با سخنرانی دكتر احمد متین دفتری و در حضور ولیعهد رضاخان افتتاح می‌شود. در واقع برنامه چهار ساعته آن روز رادیو تهران از فرستنده مخابراتی عمارت كلاه فرنگی ارسال می‌شود.
