هماشهر یكی از شهرهای استان فارس است كه در بخش همایجان شهرستان سپیدان واقع شده كه این شهر مركز بخش همایجان است.همایجان كه یكی از بخش‌های وسیع و سرسبز و هموار شهرستان سپیدان است در حد فاصل بین مركز استان و شهر اردكان واقع شده است. این بخش از گردنهٔ شول حد فاصل شیراز – اردكان شروع ودر نزدیكی شهر اردكان در روستای بهر غان در جهت شمال و شمال غربی امتدادمی یابد.دشت هماشهر آب و هوایی خوش و زمستان و تابستانی معتدل و بهار و پاییزی دل انگیز و دارای چشمه سارانی زیبا و زمینهایی پر بركت كه رودخانه های زیبا و پر آب آن را آبیاری می كند.از این منطقه در تمام فصول می توانید دیدن كنید.
بخش همایجان بعد از سر شماری سال ۱۳۹۰، به همای شهر تغییر یافت.آثار به جا مانده در اطرا ف بقعه امامزاده شاه علمدار دالین و قبرستان این روستا حكایت از قدمت آن دارد كاروانسرای بین راهی در اردشیری – وجود كانالهای زیرزمینی وباغ هزار خانه در دهپاگاه وآثار تنل‌های زیر زمینی و تل گرد در سرتلی و مزار امامزاده شاداب در سربست حكایت از قدمت این روستاها دارد.
بخش همایجان شامل سه دهستان است:
۱- دهستان همایجان به مركزیت دهپاگاه
۲- دهستان سرناباد
۳- دهستان شش پیر
محصولات این منطقه شامل غلات مثل گندم – جو، حبوبات مانند لوبیا – عدس – نخود – ماش، باغات مثل سیب – انگور – هلو- بادام -گردو – آلوسیاه و آلوزرد – آلوبالو – گیلاس و محصولات جالیزی گوجه -بادمنجان -سیب زمینی- شلغم می شود. در ضمن سیب و شلغم این منطقه شهرت دارد.
تراكم درختان میوه و… حد فاصل روستای سربست تا روستای سرتلی زیبایی این منطقه را دو چندان كرده سایه سار بید و صنوبر و چنار و سفیددار برای لحظه ای در گرمای تابستان تن هر رهگذری را نوازش میدهد.وجود امامزاده ها چشمه ساران و آب وهوای معتدل و دلچسب و زمستانی بسیار زیبا با چشم انداز های بكر زمینه توریستی این منطقه را فراهم ساخته است.
جاهای دیدنی و گردشگری
۱- امامزاده شاه علمدار در دالین (ده علی ) ۲- امامزاده شاداب در سربست ۳- رودخانه ششپیر ۴- چشم انداز روستای زیبای سنگر ۵- چشمه شاداب ۶- رودخانه رودبال ۷- تنگ آب در دهپاگاه ۸- چمنزار زیبای چاههای ابنو ۹-انگور دان در ابنو (گوره دون) ۱۰ – پل جوجه حق در اردشیری ۱۱- برم ششپیر ۱۲- چشمه ششپیر ۱۳ – چشمه بهر غان ۱۴- روستای دلخان ۱۵- چشمه دلخان ۱۹ – امامزاده فخر الدین محمد ابنو ۲۰ – امامزاده شاه ركن الدین روستای سنگر (دارای طبیعت خیره كننده) ۲۱ – چشمه روستای سنگر ۲۲ – دشت تنگ سپید راه در روستای سنگر و جاهای دیدنی دیگر…
زمین كشاورزی این منطقه از دو رودخانه ششپیر و رودبال آبیاری می شود اكثر زمینهای زراعی دیم هستند چاه و چشمه و قنات از دیگر عوامل تامین آب در این منطقه است سه حلقه بسیار قدیمی قنات در دهپاگاه ویك حلقه قنات در دمقنات نمونه هایی از این كاریز ها هستند.
دهستان همایجان شامل روستاهای به ترتیب از سمت شیراز به اردكان:
۱-خلار ۲- شول ۳- سنگر ۴- دالین ۵- قلعه نو (چهار مور ) ۵- آبگرم ۶- دمقنات ۷- دهبید ۸- دهپاگاه ۹- تیس خانی ۱۰-عباسی ۱۱- رودبال ۱۲- برد آباد ۱۳- سرتلی ۱۴- یكدانگه ۱۵- خلیلی ۱۶-باقر آباد ۱۷- چنار ۱۸- تل گر حاجی آباد ۱۹- قلعه میر آقا ۲۰- خرابه ۲۱- اشكفت ۲۲- شاداب ۲۳- سربست ۲۴- ابنو ۲۵- چندین قلعه و آبادی دیگر است.
روستاهای تاریخی هما شهر: ۱-شول ۲- سنگر ۳- اردشیری ۴- دهپاگاه ۵- سرتلی ۶- باسكان (سربست )۷- دالین ۸- خلار
قدمت این منطقه- خوش آب هوا بودن – صنعتی بودن- جمعیت مناسب- دشت وهموار بودن آن- در مسیر دو استان بودن و شرایط دیكر دست به دست هم نهادند تا این منطقه به شهر تبدیل بشود طبق ابلاغ وزرات كشور روستای دهپاگاه ودمقنات ودهبید و تیس خانی و عباس آباد به شهر تبدیل شده اند.
