آتشكوه یا كوه آتشین رامهرمز از جاذبه‌های گردشگری رامهرمز می‌باشد كه در فهرست میراث ملی نیز ثبت شده است. این كوه در جاده رامهرمز به سمت رود زرد و در مسیر خدیجه و ماماتین بعد از روستای گنبد لران، قرار دارد و از گذشته‌های دور تا كنون شبانه روز می‌سوزد، از قدیم مردم محلی به این كوه “تشكوه” می‌گویند. به گفته‌ی كارشناسان زمین شناسی دلیل شعله ور شدن آتش كوه، گوگرد موجود در زمین و متصاعد شدن گاز طبیعی از عمق زمین به سطح است. گازهای هیدركربوری از لایه های مختلف زمین عبور می كنند و از هر درز و شكافی در سطح زمین به بیرون شعله ور می‌شوند به طوری كه در شب، نور سوختن این گاز بیشتر دیده می‌شود. در مجاورت تشكوه به دلیل وجود گاز متصاعد شده در هوا نمی توان آتش دیگری روشن كرد.
خروج گاز از درز وشكاف های ساختار سطحی میدان نفتی ماماتین در جوار روستای گنبد لران شهرستان رامهرمز یك اثر ژئوتوریسمی جذاب دیدنی و تماشایی خلق كرده است كه دل هر بیننده ای را به وجد می آورد وچشمانش را خیره می كند. در این محل گازهای هیدروكربوری از پیچ وخم لایه های چین خورده زمین گذر می كنند،خود را به سطح زمین می رسانند،شعله ور می شوند،به هرسویی زبانه می كشند وخرمنی از شعله های رنگین آتش داغ فروزان وخروشان را به نمایش در می آورند .چشمه های گازی گنبد لران این نگین سرخ فام انگشتری سبز دشت ودمن منطقه ماماتین یكی از جاذبه های گردشگری زمین شناسی كم نظیر مناطق نفت خیز جنوب ایران به حساب می آید.
میدان نفتی ماماتین اولین منطقه خوزستان است كه بعلت تراوشات متعدد سطحی مورد توجه كاوشگران اولیه نفت واقع شده است. این میدان در ۱۰ كیلومتری شمال خاوری شهرستان رامهرمز و ۱۰۰ كیلومتری شمال خاوری اهواز در بین و در امتداد محوری میدان های نفتی هفتكل و پارسی قرار دارد. به دلیل وجود همین چشمه های نفتی، ژرژبرنارد رینولدز (نماینده دارسی و فرمانده عملیات حفاری درایران) پس از ناكامی در غرب ایران (منطقه چیا سرخ) متوجه مناطق جنوب غربی ایران شد و در ماه سپتامبر۱۹۰۷ میلادی دو حلقه چاه در منطقه ماماتین حفر نمود.
سابقه تاریخی
آتش های جاودان محل نشت گازهای طبیعی هستند كه به طریقی آتش گرفته اند و مدتها سوخته اند و در حال حاضر آثار و بقایای سوختگی در سنگهای مجاور محل نشت دیده می شود. در كیش ایرانیان باستان اینگونه آتش ها مقدس بوده و آنرا به زبان پهلوی اخورایشنیك می نامیده اند. به زبان زرتشتی زوهیات به معنی آتش جاویدان جهنم خوانده شده است كه محل نشت گاز به سطح زمین و به عبارتی قبلا آتش جاودان بوده است. چشمه های گازی گنبد لران نیز یكی از این آتش های جاودان می باشد كه از گذشته دور تاكنون، درحال سوختن می باشد. این اثر دائمی و همیشگی از یك سو به دلیل شعله های مشتعل و ازسوی دیگر به دلیل آنكه آثار و شواهد هیدروكربوری در سطح زمین را نشان می دهد، یك اثر ژئوتوریسمی ارزشمند و گرانبها در ایالت زمین شناسی و زمین ساختی زاگرس به حساب می آید كه نه تنها برای زمین شناسان بلكه برای همه علاقمندان به طبیعت جذاب و دیدنی می باشد. در زیر، این جاذبه زمین شناسی كه از دیدگاه تازه ژئو توریسمی (گردشگری زمین شناسی) دارای اهمیت ویژه ای می باشد، معرفی می گردد.
موقعیت جغرافیایی
چشمه های گازی گنبد لران در شرق شهرستان رامهرمز در فاصله تقریبی ۶ كیلومتری جنوب شرق ماماتین در كنار جاده آسفالته رامهرمز–روستای ابوالفارس، به مختصات جغرافیایی E494843 طول شرقی و E311625 عرض شمالی واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا ۴۴۱ متر می باشد.
ژئوتوریسم چشمه های گازی گنبد لران
در این محل شعله های رنگین آتش سوزان و فروزان همچون سیلی خروشان از دامنه های تپه های مارنی بیرون می زند. چندین تپه كه در آغوش هم خفته اند در آتشی سرخ و سوزان می سوزند. رنگ ویژه تپه ها، آنها را از مناظر اطراف مجزا كرده , اطراف هاله آتش، سوخته و دود زده است. سازندهای تشكیل دهنده تپه ها (سازند تبخیری گچساران و سازند مارنی میشان) در اطراف هاله سوخته و پخته شده اند به طوری كه پای فرد به راحتی در آن فرو می رود. از كمركش تپه ها تا اوج آنها زمین گرم و داغ بوده و در بخش های خاموش شده (گچ ترش غیر فعال) آثار و شواهد بلورهای گوگرد به چشم می خورد. تغییر و تبدیل تدریجی فرایند گچ ترش فعال به گچ ترش غیر فعال به طور كامل مشخص می باشد.
