میمون قلعه مربوط به دوره آل بویه است و در قزوین، شرق مقبره شاهزاده حسین واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۲ آذر ۱۳۷۵ با شمارهٔ ثبت ۱۷۷۸ بهعنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
میمون قلعه در جنوب شهر قزوین قرار دارد.این قلعه در دو طبقه با دهلیزهای عمود بر هم و اتاقهای جانبی ساخته شده است كه گنبد میانیش فرو ریخته و بقایایی از ۸ برج آن باقی است.این قلعه بنایی است مربع شكل به ابعاد تقریبی ۷۰ در ۷۰ متر كه از خشتهای ۳۰ در ۳۰ سانتیمتر با ملاط شفته ساخته شده است.طبقه زیرین میمون قلعه از خاورتپه با سه تونل به باختر تپه منتهی میشود و یك تونل شمالی – جنوبی این تونلها را به هم متصل میسازد.برخی از سفالینههای به دست آمده در قلعه نشان از كاربرد آن تا دوره آل بویه دارد.
در این قلعه هیچ اثری از میمون نیست. درباره اسم این قلعه میگویند در دوره بنی عباس، هارونالرشید – كه بعد از برادرش به خلافت رسید – در راه سفر به خراسان وارد قزوین شد و دستور داد مسجدی در آن شهر بسازند و دیواری هم به دور شهر بكشند.بعد از آن، مبارك ترك – كه یكی از غلامان آزاد شده توسط مامون یا معتصم بود – در آنجا قلعهای ساخت و این قلعه به مبارك قلعه مشهور شد و چون مبارك و میمون مترادف هستند، در طول زمان به میمون قلعه تغییر پیدا كرده.
این قلعه ۲ طبقه است و بررسیهای باستانشناسی نشان میدهد كه از طبقه پایینی – كه زیر زمین است – به عنوان زندان استفاده میشده است. تصور زندانیشدن در چنین مكانی هم انسان را به وحشت میاندازد.


