مكان های تاریخی و دیدنی شهر یزد
بلندترین و منحصر بفرد ترین بادگیرهای جهان را تنها می توان در استان یزد پیدا كرد. بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیرهای دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی ۲۷۰ ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان به حساب می آید. این بادگیر كه نمونه ای از معماری دوره زندیه را داراست در سال ۱۱۶۰ هـ.ق توسط محمدتقی خان بافقی مشهور به خان بزرگ سرسلسله خوانین یزد ساخته شد.
این بادگیر ارتفاعی به طول ۳۳ متر و ۸۰ سانتی متر دارد و از خصوصیات بارزش هشت ضلعی بودن آن است كه باعث می شود باد در هر جهت به راحتی و به سرعت به قسمت زیرین آن هدایت شود و پس از برخورد به سطح آب حوضچه زیر بادگیر، هوای خنكی در داخل آن ایجاد كند.
در كنار این بادگیر باغی شامل سه عمارت هشتی و سردر و تالار آینه نیز موجود است كه بهشت آیین خوانده می شود و دارای نقوش اسلیمی است. این باغ مدتها محل اقامت كریم خان زند در یزد بود و از نظر طراحی در شمار زیباترین باغ های دوره زندیه و قاجاریه محسوب می شود.
قدیمی ترین میدان ساعت شهری در ایران
قدیمی ترین ساعت شهری ایران در میدان وقت الساعت یزد نصب شده است. این ساعت آفتابی به استناد كتاب جامع مفیدی نخستین ساعت شهری است كه فردی به نام ابوبكر ساعت ساز یزدی آن را در سال ۷۲۵ هجری قمری در مدرسه ركنیه در جوار مسجد جامع یزد نصب كرد. این مكان بعدها به نام میدان وقت الساعت شهرت یافت.
قدیمی ترین نخل چوبی ایران
نخل چوبی میدان امیر چخماق به عنوان قدیمی ترین نخل چوبی ایران با ۴۵۰ سال عمر متعلق به عصر صفوی و به نخل حیدری ها معروف است. بلندی این نخل ۸.۵ متر و اضلاع آن نیز ۸.۵ در ۸.۵ متر است.
این نخل مجموعه مشبكی از چوبهای تراشیده شده با گره چینی ها و تیرهای بزرگ است كه تقریبا به شكل درخت سرو (نماد آزادگی) ساخته شده است. اما بزرگترین نخل ایران نیز با همین ویژگی ها در شهرستان زارچ قرار دارد.
یزدی ها رسم دارند كه در ایام سوگواری امام حسین(ع) مراسم نخل گردانی اجرا كنند. این نخل توسط ۱۵۰ نفر در میان مردم گردانده می شود تا مراسم ویژه آن نمادی باشد برای آزادگی و مظلومیت امام سوم شیعیان.
قدیمی ترین مسجد ایران
ساخت مسجد جامع فهرج واقع در ۳۰ كیلومتری شهر یزد، به نیمه اول قرن اول هجری برمی گردد. این مسجد، تنها مسجد جهان اسلام است كه ساختمان آن از ابتدا تاكنون هیچ تغییری نكرده است. اگرچه در میان باستان شناسان اختلاف نظر وجود دارد اما ظاهرا مسجد جامع فهرج قدیمی ترین مسجد ایران است. مسجد جامع فهرج كماكان زنده و پویا بوده و در آن نماز جماعت برپا می كنند.
بلندترین مناره های جهان
مسجد جامع كبیر یزد یكی از شاهكارهای معماری و تاریخی جهان به شمار می رود و به جرات می توان گفت دارای بلندترین مناره های جهان است. بنای این مسجد با عظمت قرنهاست كه از فراسوی تاریخ تمدن این سرزمین می درخشد به نحوی كه در كتب تاریخی یزد آمده است:”مسجد را بر جای آتشگاه ساسانی ساخته اند و سنگ بنای آن توسط علاء الدوله گرشاسب نهاده شده است”. مسجد جامع قدیم در قرن ششم هجری قمری و به دستور گرشاسب از نوادگان “علاء الدوله كالنجار” ساخته شد و بنای اصلی مسجد كنونی از آثار “سید ركن الدین محمد قاضی” است.
دو مناره مسجد كه ارتفاع تقریبی آن از كف تا نوك به بیش از ۵۲ متر می رسد، دارای قطری در حدود هشت متر است كه در دوره صفوی به بنا افزوده شده اما در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی فرو ریخت و دوباره تجدید بنا شد. بلندای این مناره ها و اینكه كاشی كاری منحصر به فردی حتی در اوج مناره ها انجام شده، تعجب همگان را بر می انگیزد زیرا این مناره ها هرچه به سمت بالا رفته باریكتر شده و تنها یكی از آنها دارای پلكان است از اینرو ظرافت كاشی كاری در این ارتفاع به واقع قابل تحسین است.
بیشترین تعداد دخمه ها در یزد
دخمه محلی است كه زرتشتیان، مردگان را بر طبق آداب دینی در آن می نهادند اما از وقتی كه به دفن كردن در گورستان پرداخته اند، استفاده از دخمه متروك شده است. بیشترین این دخمه ها در یزد قرار دارد چون در این شهر زرتشتیان زیادی زندگی می كردند. دخمه قدیمی یزد حدود سی سال است كه دیگر مورد استفاده نیست، دخمه مانكجی لیمجی هاتریا، دخمه چم تفت، دخمه شریف آباد اردكان، دخمه ترك آباد اردكان تنها نام تعدادی از دخمه های زیاد موجود در یزد است. سرپرستی این دخمه ها را انجمن زرتشتیان بر عهده دارد.
تنها آب انبار شش بادگیری جهان
آب انبار شش بادگیر یزد به دلیل دارا بودن شش بادگیر به این نام معروف شده و تنها آب انبار شش بادگیر جهان است. سه بادگیر آن از ابتدا ساخته شده بود و سه بادگیر دیگر بعدها به آن اضافه شده است، با كمی دقت در شكل بادگیرها تفاوت سه بادگیر قدیمی با دیگر بادگیرهای آن را می توان مشاهده كرد. شش بادگیر آب انبار با توجه به شرایط اقلیمی و جهت باد در این منطقه به شكل هشت وجهی هستند. شهر یزد همچنین دارای تنها آب انبار هفت بادگیری جهان با دو مخزن است كه در روستای عصر آباد قرار دارد.
تنها كاروانسرای دایره ای در ایران
غیر از همه جاذبه های منحصر به فردی كه در شهر یزد وجود دارد، می توان تنهاترین كاروانسرای دایره شكل ایران را هم در شهرستان مهریز در مسیر یزد به كرمان مشاهده كرد. كاروانسرای زین الدین یكی از ۹۹ كاروانسرایی است كه شاه عباس در ایران ساخته با این تفاوت كه معماری آن دایره ای است. اكنون از این كاروانسرا به عنوان یك اقامتگاه سنتی و جاذبه گردشگری یاد می شود. می گویند كه اقامت در این كاروانسرای ۴۰۰ ساله و دیدن آسمان پر ستاره اش امری است كه با آن تجربه سفر به یزد، تاریخی ترین شهر جهان كامل می شود!
طولانی ترین قنات ایران
طولانی ترین قنات ایران به نام «قنات زارچ» با طول صد كیلومتر در استان یزد قرار دارد. این قنات یكی از كهن ترین قنات های ایران به شمار می آید كه سابقه ای بیش از سه هزار سال دارد. طول كوره قنات زارچ بیش از ۷۱ كیلومتر بوده و تعداد چاه های آن دو هزار و ۱۱۵ حلقه شمارش شده است.
مسن ترین درخت جهان
سرو چهار هزار ساله ابركوه را می توان مسن ترین موجود زنده جهان نامید. هر چند كه گفته می شود در كشور سوئد نیز درختی وجود دارد كه از سرو ابركوه قدیمی تر است اما اكنون از درخت پیر سوئد تنها ریشه های آن باقی مانده در حالی كه سرو كهنسال شهرستان ابركوه با ۲۵ متر ارتفاع ۱۸ متر محیط و ۵.۱۱ متر اندازه دور تنه در قلب ایران زنده و سبز است و آرام آرام زندگی می كند.
تصاویری دیگر از شهر زیبای یزد . . .
