این بنا در مجاورت محلات قدیمی ” قلعه ولوا” ، “بیدآباد” و “چهارسوق” شاهرود واقع گردیده و قدیمی ترین مسجد شاهرود است كه قدمت آن حداقل به دوره ایلخانی می رسد . این بنا در دوره های متأخرتر متحمل تغییر و تبدیلات بسیاری شده؛ به طوری كه از بنای اولیه آن، آثار قابل توجهی برجای نمانده است . هرچند امروزه نام جامع بر روی بنا نیست؛ اما براساس متن وقف نامه ها، نام محله و كوه غربی مقابل آن، نوشته مطلع الشمس و گفته معمرین، این بنا به عنوان جامع شاهرود محسوب می شده و در گذشته از اعتبار خاصی برخوردار بوده است . محمد حسن خان صنیع الاوله، وزیر انطباعات ناصرالدین شاه، درخصوص این مسجد، مطالب درخور توجهی در كتاب خود – مطلع الشمس – آورده است : ” . . . مسجد جامع شاهرود كه در خارج شهر است، در میان باغات و بساتین كه در سفح جبال شمالی واقع شده و آن بنایی معتبر است و هرچند از خشت خام برآورده اند، اما در اهمیت كمتر ازابنیه آجری نیست، شكلا مربع مستطیل می باشد . هشت استوانه ضخیم در وسط است كه دو به دو محاذی یكدیگرند و روی آنها طاق های محكم زده اند . قسمت مقابل محراب را پوشش از تیر و تخته است و این اختلاف طاق، طاری و جدید است . سابقا همه طاق خشتی بوده . در سال ۱۲۴۲ ،اهالی شاهرود این مسجد را مرمت كرده اند و این یك قسمت به طور مخالف پوشانده شده . كف قسمت شرقی این مسجد به قدر یك ذرع بلندتر و زیر آن آب انبار می باشد و راه پله از خارج و میان شارع است و روی این قسمت شرقی هم با تیر و تخته پوشیده شده و در وسط، یك قطار ستون های تیربست و روی تیرها چند حمال بزرگ بر هم جفت كرده انداخته اند و سر تیرهای سقف را روی آنها قرار داده اند و تقریبا به طور مستقیم پوشانیده و می توان آنجا را مسجد علی حده محسوب داشت؛ چه، محراب مخصوص و مدخل ممتاز وضع جداگانه دارد . قبله هر دو محراب این مسجد جامع، راست و درست است . طول مسجد بزرگ، سی و پنج قدم، طول مسجد شرقی، بیست و پنج قدم و عرض پانزده قدم است.” بنای كنونی مسجد مشتمل بر صحن، شبستان اصلی و دیگر بناهایی است كه در سه ضلع دیگر صحن شكل گرفته اند . سطح مسجد، چند متر از سطح زمین های اطراف پایین تر قرار گرفته؛ به صورتی كه پوشش آن، همسطح پوشش منازل اطراف و فاقد تمایز خاصی است . بخش قدیمی و اصلی مسجد یعنی شبستان ستوندار، متشكل از سه بخش میانی، شرقی و غربی است . بخش میانی، امتداد ایوانی به عرض ۵ متر و عمقی – تا ضلع خلفی شبستان- حدود ۱۶ متر است و دو ضلع خلفی آن، محرابی نیم هشت ضلعی تعبیه كرده اند . بخش غربی، متشكل از دو دهانه – هر دهانه به عرض ۳ متر- و بخش شرقی متشكل از دهانه ای به عرض ۳ متر و عمق یكسان با دیگر دهانه ها (۱۶ متر) است . پوشش بنا به صورت طاق و گنبد با قوس های ایرانی و عمدتا پنج و هفت بر روی جرزهای چند ضلعی اجرا شده است . شبستان مزبور، فاقد تزیین خاصی است . در تعمیرات سال ۳۷۵ ا شمسی، به هنگام مرمت یكی از گنبد های اصلی و استحكام بخش سه گنبد فرعی، بقایای كتیبه ای گچبری كشف گردیده كه شیوه گچبری آن به آثار دوره ایلخانی شباهت دارد . نمای رو به صحن شبستان و بخش های دیگر بنا، ساده آجری و فاقد هرنوع تزیینی است . در گذشته، در بخش شرقی شبستان اصلی، شبستان زنانه ای وجود داشته كه در دوره های متأخرتر تخریب گردیده است . همچنین به گفته معمرین، بنای مسجد دارای وضوخانه ای شبیه آب انبار در جلو و خارج مسجد و نیز مناره ای بوده است . در قسمت شرقی و قسمت شمالی مسجد، باغچه ای قرار دارد كه باغچه ضلع شرقی آن، به هفت دختران معروف و به باور عوام، گره گشا بوده و زنان در گذشته آداب و رسوم ویژه ای از جمله در روز بیست و هفتم ماه مبارك رمضان در این مسجد برگزار می كرده اند . این بنا در سال ۱۳۷۶به شماره ۱۸۵۶ به ثبت تاریخی رسیده است .