واژه اكو موزه اولین بار توسط هوگوس دی وارن (Hugues de Varine) در ۱۹۷۱ به كار برده شد.
اكوموزه در دهه ۱۹۷۰ ، دوره‌ای كه ویژگی بارز آن رو به زوال رفتن اقتصاد قدیمی و رها شدن معادن و مكان های صنعتی بود به سرعت به اروپا گسترده شد و هدف آن بهره برداری و بهبود وضعیت فرهنگ رو به زوال و همچنین تقویت اقتصاد آن ناحیه بود
مفهوم اكوموزه
كلمه (Ecomuseum) ترجمه انگلیسی از كلمه فرانسوی Ecomusee است كه خود از تركیب ۲ كلمه موزه و اكولوژی به وجود آمده است
اكولوژی
راهی است كه گیاهان، حیوانات و مردم با یكدیگر و محیط زیست اطرافشان ارتباط برقرار می كنند.
در مفاهیم دیگر آمده است: لغت اكولوژی از واژه یونانی اویكاس به معنی خانه گرفته شده است كه به محیط دور و بر اطلاق می شود .
بر طبق مفاد بیانیه كنفرانس “لانگ نت” تورنتو سال (۲۰۰۴) یك اكوموزه روش پویایی است كه در ان جوامع محلی ارزشهای میراث ملموس و ناملموس خود را حفظ، مدیریت و تفسیر می كنند.
حداقل عناصر مورد نیاز در اكوموزه بدین شرح است.
• كارگاه های تاریخی
• مركز اسناد
• بازدید كننده گان و نمایشگاه ها
• اشیاء مورد علاقه را در چشم انداز
• راه ها و مسیرهای
یك اكوموزه نوع خاصی از موزه است كه براساس توافق با جامعه محلی برای حفظ آن مكان برپا شده است.
در گذشته به میراث فرهنگی به چشم شی ای ماندگار و جاویدان نگاه می‌كردند، اما امروزه این دیدگاه تغییر كرده و مفهوم جدید آن عبارت است از آمیزه پیچیده‌ای از طبیعت و تاریخ، آداب و رسوم، زبان و سنت‌ها. ویرانی عظیم ناشی از دو جنگ جهانی و توسعه صنعتی عمده‌ای كه از ده۱۹۵۰ بدین سو رخ داد، مردم را به درك این واقعیت سوق داد كه زندگی آنها رابطه تنگاتنگی با محیط زندگی و كارشان دارد.
این امر، اساس هویت فرهنگی مردم و یك مرجع فكری و معنوی برای كیفیت متعادل زندگی فراهم می‌نماید. امروزه تمایل به درك میراث فرهنگی در وسیع‌ترین مفهوم آن وجود دارد، یعنی آن چیزی كه حاوی همه نشانه‌های اثبات‌كننده فعالیت‌ها و دستاوردهای بشر در طول زمان است.تاریخ موزه نگاری و موزه‌شناسی نیز بیانگر شیوه‌هایی است كه تمدن‌ها در اعصار متفاوت، از طریق این شیوه‌ها به رابطه خود با میراثشان اندیشیده‌اند.
ایده نقش موزه‌ها در توسعه منطقه‌ای، برای نخستین بار در دهه۱۹۷۰ میلادی شكل گرفت، اما به واقع در دهه۱۹۸۰ میلادی شاهد بروز خلاقیت‌هایی ناشی از این جریان فرهنگی بودیم. در كشورهایی چون كانادا، سوئد، نروژ و پرتغال این ایده، «موزه‌شناسی نوین» نام گرفت. در دهه۱۹۹۰ میلادی با جهانی‌شدن این جریان با واژه‌هایی چون « اكوموزه» یا «جامعه‌ای» همراه شد. تا این نوع موزه‌های نوآور یا به عبارتی نامتعارف، از مؤسسات سنتی كه تنها به افزایش بازدید گردشگران، ارائه تسهیلات و نهایتاً افزایش درآمد می‌اندیشند، قابل تشخیص باشند.اكوموزه در دهه۷۰ میلادی، دوره‌ای كه ویژگی بارز آن رو به زوال رفتن اقتصاد قدیمی و رها شدن معادن و مكان‌های صنعتی بود، به سرعت در اروپا گسترده شد و هدف آن بهره‌برداری و بهبود وضعیت فرهنگ رو به زوال و همچنین تقویت اقتصاد آن ناحیه بود.
اكوموزه تعریف واحدی ندارد و برپایه امكانات، ویژگی‌ها و نیازهای فرهنگی- محیطی منطقه شكل می‌گیرد و به‌طوركلی سازمانی است كه میراث، طبیعت، تاریخ، فرهنگ و صنعت را ارج می‌نهد و باعث حفظ و ارتقاء آن می‌شود.
یك اكوموزه نوع خاصی از موزه است كه براساس توافق با جامعه محلی برای حفظ آن مكان برپا شده است.
