صنعت مسگری در بناب

ظروف :
چرم ماده اصلی ظروف های اولیه را در روزگاران گذشته تشكیل می داد

كدوی قلیانی ( محلی ) كه بیشتر مورد استفاده ی ادویه ی فروشی ها ، و در خانه ها انواع تخم نگهداری می شد
بعد از كشف فلز این وسایل از آهن ، مفرغ ، برنز ، و مس ساخته شد و دستان هنرمند هنرآفرینان جهت زیباتر كردن آن ها ، نقش و نگاری بر آن اضافه كردند

مورد استفاده در یكی از آشپزخانه های مساجد ( ظرف مسی كه به زیبایی هنر آراسته شده سوراخ كرده ان )
برای ساختن ظروف مسی ، ورق مس را بعد از طراحی و برش با قیچی ، به شكل و اندازه های مورد نظر درآورده و با دندانه ای كردن لبه های دو طرف ورق مس و بعد از تو رفتگی و یا به هم رفتگی این دندانه ها با چكش كاری روی سندان به شكل ظروف مورد نیاز در می آوردند . ورق مسی مانند آهن به حرارت و گداخته شدن در كوره آتش نیاز ندارد

گاركاه صنعت مسگری
مسگری و سفیدكاری ظروف مسین : از انواع ظروف مسین می توان به ، دیگ ، سینی ، مجمعه ، تشت ، نِی و دیگ عرق گیری ، انواع قابلمه ، انواع كاسه ، انواع بشقاب ، قاشق ، پیاله ، جام حمّام ، جام شربت در مساجد ، آفتابه لگن ، گلابدان ، قندان ، منقال ، آفتابه ، مشقفه ( جام كوچك حمّام ) ، قوری ، سطل، كهنك ( كوزه آب عشایری ) ، آفتابه لكن ، لنتر ، تاوه ، جای نان ، خاك انداز ، آب گردان ، اسپندان ، پیه سوز ، لاله، كفگیر ، ملاقه ، و .صدها اشیاء مسین دیگر نام برد

سفید كاری ظروف مسی در گارگاه مسگری بناب ( برادران حسن و حسین )

كهنك ( كوزه ی آب عشایر و آفتابه ی بدون لكن برای (شستن دست های میهمانان ) موزه ی مردم شناسی بناب
در اكثر این ظروف مسگر بنا به ذوق هنری خود و با توجه به مهارت های فنی با انواع قلم مخصوص خود اشكالی از گل ها ، برگ ها ، ترنج و سر ترنج ها ، انواع پیچك ها ، اشعار و نقش و نگار های متناسب با فرهنگ مردم محل تولید می نمودند و این ظروف هنری امروزه زینت بخش خانه ها ست .
بعد از ساخت ظروف مسی آن را با قلع ، با روش های مخصوص سفید كاری می كردند تا از این طریق جلو زنگ زدگی گرفته شده و مورد استفاده ی عموم قرار می گرفت . زمانی نه چندان دور در شهر بناب بیش از ۱۲۰ نفر در بازار مسگران به حرفه ی مسگری مشغول بودند ، صدای چكش مسگرانی در بازار سرپوشیده مخصوص مسگری می پیچید این صدا آواز موسیقی بود برای صاحبان این حرفه ونویدی از رونق اقتصادی شهر داشت در كنار بازار آهنگران و در مسیر جاده ی ابریشم ( جاده ی محال و گاودول )
این صنعتگران تولیدات خود را ضمن فروش به كاروان های تجارتی ، به همراه كاروان های شهری در گروه های چند نفری جهت فروش به اكثر شهر ها و روستاهای استان های آذربایجان شرقی ، غربی ، كردستان و زنجان می رفتند . متاسفانه بعد از سال۱۳۵۰ شمسی كم كم ظروف مسی جای خود را به ظروف آلومنیومی نسوز و پلاستیك داده است ، دیگر بازار بزرگ مسگران آن رونقگذشته را ندارد و بیشتر به حلبی سازی روی آورده اند . امّا از سال ۱۳۹۰ به این طرف كم كم مردم به اهمیت ظروف مسی پی برده و یواش یواش ظروف مس وارد بازار می شود و كار و كاسبی علیرغم قیمت بالای آن رونق می گیرد ، اما دیگر آب رفته به جوی باز نمی گردد .
هنر قلم زنی و زیبا سازی روی بدنه انواع جام های شربت مسی در مساجد و اشعار حكّ شده و آیات و تصاویر برگ و گل و بلبل چنان جذابیتّی به اینگونه جام ها داده كه امروزه زینت بخش موزه های دوره صفوی و قاجاری و پهلوی است .
اشعار زیبا از شاعران عارف ، خطوط و اشكال هندسی ترنج و با طرح های متنوع ، نگاه هر بیننده ای را به تحسین وا می دارد .

جام شربت مسجد جامع مهرآباد بناب ( در موزه ی مردم شناسی بناب )
نقوش و خطوط و اشعار در داخل مجمعه های مسی كه زینت بخش سفره های میهمانی ها و نذر و احسان در مساجد محلی بوده ، هنری كه دست كمی از زیبایی جام های بزرگ مسی نداشت ، هنرمندان و صنعتگران مسگر ، میدانی یافته بودند به جولان چكش و قلم با ذهنی خلّاق برای آفرینش زیبایی های هنری خودشان . كمتر ظرف مسی در قدیم یافت می شد كه رویش قلم زنی نشده باشد این كار از حكایت روحیه زیبا پسندی و هنردوستی مردم دیار را می رساند . متاسفانه بیشتر این آثار هنری ارزشمند در دوره ی پهلوی عتیقه فروشان دوره گرد از شهرستان ها خریداری و جمع آوری نمودند و شهرها را از این هنر تهی نمودند 

ظروف مسین در موزه مردم شناسی جنوب سهند ( شهر بناب )

نگارش علی اصغر بالغ ، بازنشسته ی میراث فرهنگی بناب