بازار قدیمی شهر كرمانشاه با قدمتی بیش از ۱۵۰ سال در مركز بافت تاریخی این شهر قرار دارد
این بازار كه احداث آن به دوره حكومت فتحعلی شاه قاجار باز میگردد در زمان خود از جمله طولانیترین بازارهای ایران به حساب میآمده است.
بازار سنتی شهر كرمانشاه كه به بازار قدیم، تاریكه بازار و بازار زرگرها نیز شهرت دارد، با معماری دلپذیر و درخور توجه به عنوان بخشی از میراث كهن استان كرمانشاه شناخته میشود.
همچنین این بازار به عنوان یكی از اصلیترین بخشهای شهر كرمانشاه محسوب میشود كه تركیب دلپذیری از فعالیتهای تولیدی، بازرگانی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و … را در خود جای داده است.
این بازار شامل سراهای متعددی همچون؛ سرای كاشانی، سرای حكیم الدوله، سرای نور، سرای اصفهانیها، سرای وكیل الدوله، سرای خرما فروشها، سرای فراش باشی، سرای عماد الدوله، سرای سنگ تراشها و سرای رنگ رزها است.
به غیر از سراها، ابنیه با ارزش دیگری در مجموعه بازار كرمانشاه وجود دارد كه از جمله آنها میتوان به مسجد عمادالدوله، مسجد و حمام حاج شهباز خان اشاره كرد.
بازار قدیمی كرمانشاه دارای ۱۸ راسته بازار است كه به فعالیتهای مختلف با عناوین بازار زرگرها، مسگرها، علافخانه، كلوچه پزها، صرافها، آهنگرها، بزازخانه كهنه و نو و غیره اختصاص دارد.
بازار بزرگ كرمانشاه از اوایل دوره قاجاریه و در زمان سلطنت فتحعلیشاه برجای مانده است. فتحعلیشاه فرزند ارشدش محمدعلی میرزای دولتشاه را در سال ۱۲۲۱ قمری به عنوان حاكم ایالت كرمانشاه منصوب كرد.
دولتشاه با ساختن بازار بزرگ، سربازخانه شهری، كارخانه چوب سازی، بناهای مذهبی، میادین شهری، حمام ها و سایر ابنیه عمومی در شهر كرمانشاه این شهر را از شهرهای مهم و آباد ایران قرار داد.او همچنین ساخت بازار اولیه را دركنار رودخانه آبشوران آغاز كرد.
این بازار از دروازه پل سید جمعه آغاز شده و به دروازه چقاسرخ ختم شده است. پس از محمدعلی میرزای دولتشاه فرزند وی امامقلی میرزا عمادالدوله به عنوان حاكم كرمانشاه منصوب شد.
ساخت بناهای فرهنگی، مذهبی همچون مسجد عمادالدوله و تجاری مانند سرای عمادالدوله و قیصریه و همچنین ساخت چندین عمارت باارزش از جمله كاخ عمادیه، كاخ مسعودیه و همچنین توسعه بازار با ایجاد چندین سرا و احداث چهارسوق از جمله فعالیتهای امامقلی میرزا عمادالدوله در كرمانشاه است.
چهارسوق در تقاطع بین راسته بازار مسگرها و راسته بازار زرگرها به بازار بزرگ مركزیت بخشید و بازار كرمانشاه رونق دوباره خود را باز یافت.
بازار كرمانشاه مانند دیگر بازارهای خطی در جهت طولی رشد كرده و فضاهای عمومی در دوسوی آن جای دارند. كلیه فضاهای بازار با هم مرتبط بوده و در دو طرف راهروهای خطی معماری خاصی را بوجود آورده اند كه هركدام علاوه بر ارتباط با فضاهای اصلی و فرعی یكنواخت بوده و مسیر طولی را حفظ كردهاند.
با احداث خیابان مدرس بازار به دو پاره شرقی و غربی تقسیم شده، گذرهای درون بافت قطع و خیابان پس از عبور از مقابل مسجد جامع و وسط سبزه میدان با از بین بردن این فضای شهری شاخههای اصلی بازار را قطع كرده و با ایجاد واحدهای تجاری در دو طبقه و جدارهسازی شهری این خیابان به یكی از اصلیترین محورهای بافت كرمانشاه تبدیل شد.
با تغییراتی كه در بازار بزرگ كرمانشاه بوجود آمد بسیاری از اصناف از جمله مسگری، سفیدگری، سراجی، صندوق سازی، گیوه كشی، نعل سازی، رنگرزی، صرافی و … برای همیشه به بوته فراموشی سپرده شد.
بازار قدیمی كرمانشاه در سال ۱۳۷۶ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۹۴۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.


