آیین های ایرانی؛ قربان بایرام

عید قربان كه مهم‏ترین جشن تركمن‏هاست در روز دهم ذیحجه با قربانی كردن دام‏ها برگزار می‏شود. مراسم این عید از روز هفتم ذیحجه شروع می‏شود، این روزها را، روزهایی كه از بوی خوش جشن، خبری دهد، می‏نامند. در این روز خانه و تمام اسباب وسایل را تمیز می‏كنند روز هشتم روز «عید مردگان» است كه برای مردگان «پاسدق» نذر می‏كنند كه نوعی نان است. روز نهم «دیری عید» روز زنده‏‌هاست و بهترین و تمیزترین لباس‏هایشان را می‏پوشند. شب قبل از عید استحمامی مخصوص می‏كنند كه به آن «قربان شوره» می‏گویند. دهم یا «قربانلیق» روز قربانی كردن در راه خداست. روزهای یازدهم و دوازدهم روزهای صدقه دادن یا «چاقرمق» به معنی دعوت كردن است و برای خوردن آبگوشت قربانی، همدیگر را دعوت می‏كنند.
روز عید قربان بنا به تكلیف شرعی هر كسی به حدی كه شرع معین كرده است، گوسفند یا بز یا گاوی را ذبح می‏كند. چنانكه كسی یك اسب و یك جفت گاو برای شخم زدن داشته باشد (امروزه یك موتور سیكلت و تراكتور، دو گاوی كاری حساب می‏شود) قربانی بر او واجب است. صبح روز عید مردان برای نماز جماعت به مسجد رفته و نماز عید قربان می‏خوانند و پس از آن در موقع ذبح چاله‏ای در زمین حفر می‏كنند و وسط آن قدری برآمدگی خاك را باقی می‏گذارند، روی آن مقداری خاكستر، نمك و گندم (آرد) می‏گذارند. وقتی خون قربانی در چاله ریخت آن را با مواد فوق مخلوط كرده و برای تبرك به پیشانی می‏مالند (این كار امروز توسط روحانیون منع شده است).
همچنین در روزهای عید بر سینة تپه‏‌ها، بر میدانچه‏‌ها و ایوان‏خانه‏‌ها تاب «سالانچق»هایی برپا می‏دارند و دختران و پسران، زنان و مردان و كودكان به تاب بازی مشغول می‏شوند، چرا كه چنین باور دارند كه بار گناه بر شانه‏‌های انسان است و با تاب خوردن (كه كنایتی است از صعود) گناه از شانه‏‌ها فرو می‏ریزد. گفته می‏‌شود این روز، روز آشنائی جوانان با یكدیگر است.