روز پانزدهم از هر ماه دی بمهر نام دارد. به مناسبت برخورد نام ماه وروز دردی ماه، این روز جشن گرفته می شد كه به جشن دی دوم، دیبگان و بتیكان نامیده می گشت. به روایت ابوریحان:
(روز دی بمهر یسمی بتیكان، كان یتخذ شخ من عجین اوطین علی هیئته انسان ویوضع فی مداخل الابواب و لم یكن یستعمل ذالك فی در الملوك وترك الامان لما فیه من التشبه بالشرك والضلال)
ه ان معنی كه روز دی بمهر از ماه دی كه بتیكان نام دارد، از خمیر یا گل تندیسی از آدمی ساخته وآن را مدخل در یا راهرو خانه ها می نهادند. اما این رسم از روزگار قدیم میان مردم عامی وعادی معمول ود ودر میان ملوك وپادشاهان انجام نمی شده است، و در زمان ما۰زمان ابوریحان) نیز چنین رسمی حتی میان مردم عادی متروك شده، چون نشانی از شرك و ضلال دارد. خلف تبریزی اشاره كرده كه بعدآ این مجسمه را می سوزاندند. هم چنین رسومی دیگر در این شن برقرار بوده. معتقد بودند كه هركس در شب این رز، سوسن دود كندتمام سال ره به فراغت و شادمانی می گذراند واز تنگدستی ودرویشی در امان خواهد ماند. یا هر كه در بامداد این روز سیب بخورد ونرگس ببوید تمام سال بی آزار و گزند ماند وبه راحتی بگذراند. از رویدادهایی ه به این روز منسوب است آكه فریدون در چنین روزی از شیر گرفته شده و بر گاو نسته ودر همین روز بوده كه زرتشت از ایران رفته است.
چنانكه گذشت، این جشن حتی در زمان ابوریحان نیز فراموش شده وبه آن عمل نمیكردند.مطابق با اشاره، از جشن های مردم عادی وعامی بوده، وانگیزه فراموشی آن بی گمان همان ساختن مجسمه هایی از گل یا آرد بوده كه در اسلام شرك و كفر به شمار نی آید و به این جهت زرتشتیان جت ایمنی و دور بودن از اتهامات مراسم آن را ترك كردند. انا اساس توجیهی این رسم با توجه به نظایر كه میان اقوامی دیگر داشته و هنوز بقایایی از آن حتی میان مردم ما نیز مشهود است، دفع بیماری و طلب صحت و عافیت است. مجسمه ای را كه از خمیر گل یا ارد می ساختند، پشت در خانه نهاده و روز بعد می سوزاندند. این مجسمه تندیسی تمثیلی از مردم خانه و سرنشینان یك واحد مسكونی بود كه طی اعتقادان و مراسمی، بر آن بودند كه همه درد و رنج و بیماری افراد، به آن مجسمه{فرد خیالی} منتقل شده و با سوختن، مه امراض و آلام نابود میگردد.
امروز نیز هنوز میان بسیاری از خانواده ها رسم است كه در روزی معین از سال، آشی میپزند (آش اماج) به نام یكی از مقدسان كه به او توسل جسته اند. مجسمه ای از خمیر آرد در آش نهاده و در پایان كار مجسمه را به آب روان می افكنند با آن اعتقاد كه بیماریها و آلام بیمار یا كسان مورد نظر به آن مجسم منتقل شده و از بین می رود.
