قریه علی
قریه علی یكی از قدیمی ترین روستاهای بخش همایجان روستای دالین است كه در قدیم به قریه علی مشهور بوده است كه قدمت آن به پیش از اسلام بر می گردد و دین انها زرتشت بوده است . در در قبرستان این روستا آثار متعددی به دست آمده است كه حاكی از تمدن و فرهنگ خاص این بخش در گذشته می باشد. نام این روستا قبل از اسلام پنجكاه بوده است كه پس از گرایش مردم این روستا به دین اسلام قریه علی را انتخاب مینمایند كه این اسم حدود هشتادسال پیش به پیشنهاد مرحوم میرزا محمد باقرخلیلی به مرحوم ملا ناصر اسدی ومدحوم حاج اقارضامرادی و….. به دالین تعغیر داده شده است
دالین در لغت نامه دهخدا
دهی است ازدهستان همایجان بخش اردكان شهرستان شیراز واقع در ۲۴هزارگزی جنوب خاور اردكان . كنار شوسه شیراز به اردكان . جلگه است و سردسیر و مالاریائی و دارای ۷۳۰ تن سكنه . آب آن از رودخانه شش پیر است و محصول آنجا غلات و حبوبات و شغل اهالی زراعت است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۷).
نام محلی كنار راه شیراز به اردكان میان سنگر و ده پاگا در ۷۲هزارگزی شیراز.
درخت سرو در كنار امامزاده شاه علمدار در روستای دالین
امام زاده سلطان نورالدین علی غازی علوی:
نسب شریف آن عارف بزرگوار با سیزده واسطه به محمد بن حنیفه و با چهارده واسطه به علی بن ابی طالب می رسد.
وجود سنگ قبری به نام پناه محمد تقی ابن مولانا شامحمد متوفی صفر ۱۰۹.ه.ق
قدمت بنای امامزاده:
مزار شریف بنای دوره سلجوقی و دیلمیان است و نقش كلیدی در منطقه داشته است.تعمیرات بقعه چندین بار در زمانهای مختلف (صفویه و قاجاریه ) صورت گرفته است از جمله در سال ۱۲۳۸و محرم الحرام سال ۱۳۰۹ هجری-قمری(در زمان ناصرالدین شاه توسط معتمدالدوله ثانی.) همچنین دارای نقوشی است كه هم اكنون به همان سبك و سیاخ مانده است . آینه كاری و نقاشی های داخل بقعه توسط آقای عبادالله جاهد از سلسله ذهبیه از املاك داران فارس صورت گرفته است.(بعد از انقلاب)
در سالهای اخیر علاوه برمحوطه سازی قسمتی از ساختمان سنگ نما و سنگ كاری شده و هنوز به تعمیرات اساسی نیاز دارد.
بنای تاریخی بقعه امام زاده سید نورالدین به شماره۹۵۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قدمت درختان چنار:
همانطور كه می دانید در آئین زرتشتی درخت سمبل عبادتگاه بوده است ، و وجود درختان كهنسال بر فراز بلندی ها و جویبار در نزدیكی بنایی یا زیارتگاهی ، نشانه آتشكده یا نیایشگاهی بوده است و وجود سه درخت چنار كهنسال روبروی امازاده سلطان سید نورالدین و درخت سرو در كنار امامزاده شاه علمدار در روستای دالین این گفته را ثابت می نماید.
درخت چنار سمت چپ امام زاده با قدمتی نزدیك به ۱۴۰۰ سال دلیل وجود قبرستان در آنجا بوده است دو درخت دیگر كه قدمت آن نزدیك ۳۰۰-۲۵۰ سال حدس زده می شود به خاطر بنای امامزاده كاشته شده است .
قدمت روستای دالین
روستای دالین یكی از قدیمیترین روستاهای ایران می باشد كه قدمت ان به زمان هخامنشیان هم می رسد این روستا قبل از اسلام وهمچنین بعد از ان به پنجگاه معروف بوده و ساكنین ان تا چند قرن بعد از اسلام یعنی تا حدود قرن ۶ و ۷ هجری زرتشتی بوده اند و بعد از اسلام اوردن نام قلعه شان را به قلعه علی تغییر دادند و ظاهرا بعد از اتش زدن روستا به دست افغانها در دوران هرج ومرج ایران یعنی بعد از نادر شاه و به روایت دیگری در دوره كریم خان زند مردم این روستا نام قلعه علی را به دالین تغییر دادند.