دهستان شوریجه(شورجه) در كوهپایه كوه گشتاسب بلندترین كوه دشت سروستان (با ارتفاع حدود ۲۸۰۰متر) واقع در استان فارس در طول و عرض جغرافیایی “۱۴.۲۸ ’۱۱ °۲۹+ , “۳۵.۷۶ ‘۴ °۵۳+ و با ۱۵۰۴ متر (۴۹۳۷ پا) ارتفاع از سطح دریا یكی از روستاهای قدیمی شهرستان سروستان از توابع شیراز با مردمی خونگرم و سختكوش می باشد.دارای قلعه ای قدیمی با قدمت حدود ۲۰۰ سال در دشتی وسیع و مساعد جهت كشاورزی و دامداری در منطقه ای نیمه خشك با آب و هوای كویری با روز های گرم و شبهایی خنك،تابستانهای گرم و زمستانهای سرد می باشد.تا حدود ۱۰سال پیش نیز قلعه قسمت اصلی مسكونی روستا را تشكیل می داد ولی در حال جز معدودی خانه بقیه خالی از سكنه می باشد و اهالی به بیرون قلعه نقل مكان كرده اند.قلعه قدیمی كه آثار كمی از آن باقیمانده دارای ۱۰ بارو(برج) مرتفع می باشد كه چهار بارو در ضلع جنوبی و چهار بارو نیز در ضلع شمالی و دو بارو نیز در دیوارهای ضلع شرقی و غربی قلعه واقع است.این قلعه دارای دو عدد درب ورود وخروج بزرگ بین دو باروی مرتفع در ضلع شمالی و جنوبی آن بوده كه در زمانهای قدیم جهت حفاظت از جان ومال ساكنین شبها دربها بسته می شده است.
در حال حاضر شغل اكثر ساكنین كشاورزی و دامداری می باشد كه متاسفانه خشكسالی های پیاپی چند سال اخیر مردم زحمتكش این دیار را با مشكلاتی روبرو كرده است.شغل زنان روستا خانه داری است والبته با دامداری و قالیبافی در اقتصاد خانواده هم نقش بسزایی دارند.پایه گذاری این روستا حدود دویست سال قبل بوده و به عنوان قلعه ای نظامی بمنظور كنترل عبور ومرور در راههای مواسلاتی بین روستاهای موجود آن زمان وبرقراری امنیت منطقه بنا شده است. ساختمان قلعه بسیار مستحكم بوده به طوریكه نفوذ به آن تقریبا غیر ممكن بنظرمی رسیده است.
ساختمان قلعه تقریبا مربع دارای ده عدد بارو (برج) ودیوارهای بسیار بلند حدود هفت متر كه یك متربالای آن دارای تاج آجری و سوراخهای تیركش جهت دیدبانی وتیراندازی بوده است. چهارعدد از باروها درضلع شمالی و چهاربارو درضلع جنوبی و دو عدد دیگر در قسمت وسط دیوارهای شرقی وغربی قرارداشته است.در بالاترین قسمت هر بارو تاجی دو متری وجود داشته و قسمتهای داخلی هر برج سكوهای متعدد جهت نشستن وموضعگیری تیراندازان وجود داشته است . همچنین قلعه دارای دو درب ورود وخروج در میانه دیوارهای شمالی وجنوبی بوده كه دربین دو بارو قرارداشته كه آثار آن هم اكنون نیز باقی مانده است ودربخش داخلی درب ورودی وخروجی قلعه نیز شبه كاروانسرائی با ده حجره درطرفین وجود داشته است. مسافرینی كه شب هنگام به این محل می رسیدند و ادامه مسیر شبانه خطر گرفتاری در كمین راهزنان واشرار را در پی داشته و یا معامله گرانی كه برای خرید و فروش كالای خود بیش از یكروز زمان نیاز داشتند در این محل شب را بیتوته می كردند .
درقسمت شمال شرق قلعه،عمارت فرماندهی واداره قلعه قرارداشته،ساختمان فرماندهی دارای دوطبقه بوده كه طبقه فوقانی محل تشكیل جلسات وتصمیم گیری وطبقه اول محل استراحت آنان بوده ودرچهارطرف ساختمان عمارت اتاقهای متعدد جهت انبارنمودن آذوقه وعلیق (علوفه ) چهار پایان بنا گردیده بوده است و یك حوض بزرگ با دیواره سنگی نیم متری وكف مفروش از كاشی لعابی در میانه حیاط عمارت جهت استفاده ساكنین عمارت وجود داشته كه آب آن از چاه موجود در عمارت تامین می شده است . كف حیاط عمارت پوشیده از آجرهای چهارگوش بزرگ معروف به آجر نظامی بود این ساختمان بعدها حدودسال ۱۳۲۰ به مدرسه روستا تبدیل شد كه دانش آموزان كلاسهای اول تا ششم ابتدائی روستا دراین مدرسه مشغول تحصیل می شدند همچنین پزیرای دانش آموزان دهات اطراف ( هزاردره – طالبیگی – كنو- ركن آباد – دهنو )نیزبوده و یك باب حمام خزینه ای دركنارعمارت فرماندهی وجود داشته كه در ابتدا مخصوص سیستم فرماندهی بوده كه بعدها مورد استفاده اهالی قرارمیگرفته است .صبح ها تاطلوع آفتاب مردانه ودر طول روز زنان از آن استفاده می نمودند .
دراواخردوران زندیه ،حاكم وقت فارس تصمیم به جمع آوری روستاهای كم جمعیت و آسیب پزیر مانند دهگار در جنوب غرب شوریجه قرارداشته وقلعه خانچی (عماد اباد) وقلعه كهنه در شرق قرارداشته وآثار آنها بصورت مخروبه موجود است وهمچنین عشایرغیر كوچ رو”عرب هستانی” وسكونت آنهادر قلعه می گیرد و در اینكار هم موفق می گردد كه این افراد هسته اولیه روستای شوریجه راتشكیل می دهند دراواخر دوران قاجاریه تعدادی از افراد سركش كه دربرابر قوای دولتی مقاومت می كردند ازشهرهای دیگراستان فارس ( فسا.جهرم.خفر.داراب و…) جمع آوری ودرقلعه سكونت داده میشوند كه بتوانند آنها را كنترل كنند وزمینه دامداری وكشاورزی آنها را فراهم می سازند.
آب كشاورزی شوریجه توسط دو رشته قنات كه سرچشمه آنها از كوههای سرو نخودی ومظهر آن حوالی قلعه كهنه در شرق روستا بوده و توسط ۶۰ نفر كشاورز(رعیت )زیر نظر مباشرمالك منطقه بنام حاج محمد شفیع شوشتری اداره می شده است و بخشی از درآمد روستا از سهم مالك جهت كمك به بیمارستان شیروخورشید شیراز اختصاص داشته است.لازم به ذكر است كه مداوای بیماران روستا در این بیمارستان با معرفی مالك مجانی انجام می شد.اراضی متعلق به شوریجه بعدا بطور كامل از طرف مالك (حاج محمد شفیع شوشتری ) به سازمان اوقاف وامور خیریه شیراز واگذار شد.
