خانه تاریخی پیرنیا در مقابل مسجد جامع نایین و محله باب المسجد این شهرقرار دارد . در حال حاضر این خانه محل نمایندگی میراث فرهنگی نایین و موزه مردم شناسی ناییین است . قدمت این خانه حدود ۴۰۰ سال است از بناهای دوره صفویه است كه یكی از قضات علی رتبه دوره صفویه به نام قاضی نور به عنوان حاكم شهر نایین مامور نایین شد و این خانه را بدلیل نزدیك بودن به مسجد ، دیوان خانه قضایی خود قرار داد. این خانه بوسیله بعضی از رجال خاندان معروف پیرنیا از اولاد قاضی نور خریداری شد و این خانه تا سال ۱۳۴۹ شمسی در اختیار خاندان پیرنیا بود و به خاطر ارزش های تاریخی این خانه ، از میرزا اخمد خان نایینی آخرین مالك این خانه خریداری شد و در اختیار میراث فرهنگی كشور قرار گرفت و به عنوان موزه مردم شناسی مورد كاربرد قرار گرفت . معماری این خانه یك معماری كویری است و بصورت گودال باغچه ساخته شده است . طرح گودال باغچه مخصوص خانه های كویری است كه از جهت عایق بودن حرارت ، نفوذ نكردن سرما و گرما و بویژه امكان نشستن آب قناتی كه معمولا در خانه های كویری یك رشته آب قنات از آن عبور می كند كه این خانه این ویژگی را دارد. قسمت شمالی این خانه رو به آفتاب است ، نور این خانه را تامین می كند و در زمستان ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد . در طرفین خانه ، معمولا اتاق هایی است كه در فصول مختلف سال استفاده می شود البته در تابستان بیشتر از قسمت پایین كه همان گودال باغچه هست ، استفاده می شود.