روستای دلی بهرام بیگی (سمندی) از توابع بخش مركزی شهرستان دنا است كه با مختصات جغرافیایی ۵۱ درجه و ۱۰ دقیقه طول شرقی و ۳۰ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی، در۵۰ كیلومتری شمال غربی سی‌سخت و ۷۰ كیلومتری مركز استان ( یاسوج ) قرار دارد.
ارتفاع این روستا از سطح دریا ۱۵۵۰ متر است. آب و هوای روستای دلی بهرام بیگی در فصول بهار و تابستان مطبوع و دلپذیر و در زمستان سرد است.
روستای دلی بهرام بیگی از دیرباز ییلاق عشایر بویراحمدی بوده است و براساس برخی منابع محلی،یكی از كانون‌های پرورش اسب‌های خوانین عشایری به شمار می‌رفته است.
مردم روستا
مردم روستای دلی بهرام بیگی به زبان لری سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
جمعیت روستای دلی بهرام‌بیگی در سال ۱۳۸۵، تعداد ۲۹۰۰ نفر گزارش شده است.
اقتصاد روستا
اقتصاد این روستا بر پایه فعالیت‌های زراعی، باغداری، دامداری و پرورش زنبور عسل استوار است. گروهی از مردم در بخش خدمات و تولید صنایع دستی مشغول هستند.
مهم‌ترین محصولات زراعی روستا گندم ، جو، برنج و حبوبات می‌باشد. باغداری نیز، با تولید انگور، گردو و سیب رونق خوبی دارد. انواع فراورده‌های دامی مانند گوشت قرمز، شیر، دوغ، روغن و كره محلی در روستا تولید می‌شود. شرایط مساعد اقلیمی و طبیعی موجبات رونق زنبورداری را فراهم آورده است.
عمران روستا
روستای دلی بهرام بیگی دریك محدودۀ كوهستانی استقراریافته است و بافت مسكونی متراكمی دارد. واحدهای مسكونی این روستا بر روی شیبی ملایم و غالباً در یك طبقه، با دیوارهای قطور و سقف مسطح احداث شده‌اند. از طبقه همكف، در واحدهای مسكونی دو طبقه، به عنوان آغل استفاده می‌شود. ایوان، از جمله فضاهای مشترك خانه‌های روستایی است.
مصالح به‌كاررفته در ساخت خانه‌های قدیمی، خشت، گل و تیرهای چوبی است. در ساخت خانه‌های جدید از مصالح مقاوم نیز استفاده می‌شود.
معابر روستا باریك و پیچ در پیچ می‌باشند. كاربری فضاهای مسكونی از نوع فعالیت و معیشت خانوار تأثیر پذیرفته است، به‌طوری كه در منزل شاغلین در بخش كشاورزی، انبار غله نیز احداث شده است.
جاذبه های گردشگری
آبـشار زیـبای بـهرام بیگی در نـاحیۀ جـنوبی رشـته كوه دنا، در حد فاصل روستاهای پاتاوه و لوداب واقـع شـده است. ارتفاع تقریبی آبشار ۳۰ متر می‌باشد. تفرجگاه پـیرامونی ایـن آبـشار در ایـام مختلف سال نظر گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب می‌كند. آبشار بهرام بیگی، در یك كیلومتری روستا قرار دارد.
در دشت‌های انبوه و سرسبز پیرامون روستای دلی بهرام بیگی، جنگل‌های انبوه بلوط گسترده شده است. چشم‌انداز آرام‌بخش این جنگل‌ها، خستگی روزمره را از گردشگران روستای دلی بهرام بیگی دور می‌سازد.
آداب و رسوم
برگزاری مراسم تعزیه‌خوانی همراه با حمل عَلَم و كُتَل، رسمی دیرینه است كه در ایام سوگواری انجام می‌گیرد. مویه‌خوانی در مراسم عزاداری ویژه ماه محرم و صفر از مراسم خاص روستا است.
رسم حنابندان همچنان در عروسی‌های سنتی روستا پابرجاست.
در مناسبت‌های مختلف، جوانان و نوجوانان روستا، به نمایش مهارت‌های خود در مسابقۀ تیراندازی می‌پردازند.
از دیگر بازی‌های بومی و سنتی روستای دلی بهرام بیگی می‌توان به گرنا و الختر اشاره كرد.
بهره‌گیری از موسیقی سنتی در مراسم عروسی، جشن برداشت محصول و مراسم سوگواری مرسوم است.
سازهای سُرنا، دهل و كمانچه مهم‌ترین آلات موسیقی در این روستا به شمار می‌روند.
از انواع رقص‌های محلی مرسوم در روستا، می‌توان به رقص دو پا، رقص سه پا، رقص چوب و چوب بازی اشاره كرد.
مردم روستای دلی بهرام بیگی به ندرت از پوشاك محلی استفاده می‌كنند. گروهی از مردان كهنسال روستا كت و شلوار و جلیقه بر تن می‌كنند و پاپوش آن‌ها كفش و گیوه است. پوشاك غالب زنان روستا نیز پیراهن، شلوار، روسری و چادر است.
از مهم‌ترین صنایع دستی این روستا كه به دست هنرمندانه زنان و دختران تولید می‌شود می‌توان به قالی، قالیچه، گبه، گلیم و خورجین اشاره داشت.
عسل، گردو، خشكبار، صنایع دستی و انواع فراورده‌های لبنی مانند كشك،
كره و روغن حیوانی، سوغات روستای دلی بهرام بیگی به شمار می‌روند.
كلگ، نان محلی، برنج كنگری و آش كارده، غذاهای محلی و خوش طعم روستای دلی بهرام بیگی هستند.
دسترسی: روستای دلی بهرام بیگی از طریق شهر سی‌سخت و پاتاوه با جاده‌ای مناسب قابل دسترسی است.
