منطقه حفاظت شده حرا رود گز

این تالاب ساحلی-دریایی هم سطح دریا متشكل از جنگلهای حرا،سواحل شنی و كفه های گلی است دارای اقلیم فرا خشك گرم است .توده های جنگلی حرا به مساحتی حدود ۹۰۰ هكتار به همراه تك درختان چندل پوشش گیاهی عمده این ناحیه را تشكیل می دهند .

حرا رود گز محل مناسبی برای زمستان گذرانی بسیاری از پرندگان مهاجر محسوب میشود .از جمله گونه های جانوری منطقه می توان به:خرگوش،خدنگ،صدف خور،گیلانشاه حنایی،گیلانشاه بزرگ،عقاب ماهی گیر،عقاب دریایی دم سفید و حواصیل هندی .سواحل و جنگلهای زیبای حرا و پرندگان متنوع زمینه فعالیتهای گردشگری را در منطقه فراهم ساخته است. توده جنگلی از درختان حرا به همراه معدودی از تك درختان چندل در دهانه رود حرا كه احتمالا یكی از شاخص ترین توده درختان از نظر بلندی وتراكم درختان حرا در ایران محسوب می شود.

مصب رودخانه های گز وحرا مكان زمستان گذرانی با ارزشی برای پرندگان آبزیی و كنار آبزی مخصوصا صدف خور .گیلانشاه حنایی . گیلانشاه بزرگ و چندین گونه پرنده دیگر محسوب می شود در این مكان احتمالا پرنده هایی از تیره حواصیل همانند حواصیل بزرگ و حواصیل هندی جوجه آوری می كنند .از پرندگان شكاری زمستان گذران در تالاب می توان به عقاب دریایی دم سفید اشاره كرد. تاكنون در این تالاب هجده گونه پرنده شناسایی شده كه از ان چهار گونه بومی وبقیه اغلب مهاجر زمستان گذران می باشند.

این منطقه براحتی قابل دسترسی است تا نزدیكی ساحل جاده آسفالته موجودمی باشد.در ساحل نیز با وجود اسكله ای كه قایقها به راحتی در ان پهلو می گیرند دسترسی به جنگل را به راحتی امكان پذیر می كند.

تاریخ تاسیس منطقه از ابتدا تا اكنون
این منطقه در سال ۱۳۸۰ به عنوان منطقه حفاظت شده مصوب گردید و طی مصوبه شماره ۳۰۳ در سال ۱۳۹۰ آگهی رسمی شد.۱۵۰۰۰ هكتارآن به عنوان تالاب بین المللی درفهرست كنوانسیون رامسردرسال ۱۳۵۴ برابرباسال ۱۹۷۵ میلادی به ثبت رسیده است .

موقعیت عمومی منطقه
منطقه حفاظت شده حرا رود گز و تالاب بین المللی درسواحل شرقی تنگه هرمز در۱۲۰ كیلومتری جنوب شرقی بندرعباس وهمتراز باسطح دریا درموقعیت جغرافیایی E5708 و N2619 واقع شده است .

ویژ گی و سیمای عمومی منطقه(شامل وضعیت توپوگرافی،چشم انداز، پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و كریدور ها)
دهانه دورودخانه حرا وگز تواماً یك تالاب ساحلی را به طول ۴۰ كیلومتر درامتداد شمال وجنوب درسواحل شرقی تنگه هرمز تشكیل داده اند این تالاب شامل مجموعه ای ازآبراهه های جزرومدی ، كفه های گلی ، جنگل حرا ، سواحل شنی وچندین جزیره كلی پست می باشد. رودخانه ها دربیشتر ماه های سال خشك هستند وتنها بعدازبارش سنگین مخصوصاً درزمستان جریان می یابند. اقلیم ایــــن منطقه حاره ای تا نیمه حاره ای است ودمای هوا درتابستان به ۴۵ درجه سانتی گراد می رسد . متوسط بارش سالانه ۱۰۰ تا۳۰۰ میلیمتراست، كه عمدتاً درماه های آبان تا فروردین می باشد.
این منطقه به عنوان یك اكوسیستم نمونه ماندابی از میان اكوسیستم های جنگل های حرا ایران می باشد. وجه تمایز این رویشگاه با سایر رویشگاه های ماندابی واقع در سواحل جنوبی ایران حضور دو گونه گیاهی حرا و چندل در كنار یكدیگر است.

موقعیت خور های منطقه
رویش های حرای این منطقه در امتداد ۱۲ كیلو متر در خور های حد فاصل رود گز و رود خانه حیوی قرار گرفته اند. خور هـای واجـد مانگرو در محـدوده ذكر شده كه در حد فاصـل عرض های ۱۵ º ۲۶ و ۲۵ º۲۶ شمالی و طول هـای ۰۴ º ۵۷ و ۰۸ º ۵۷ شـرقی قرار دارند، شامـل خور های پاچور، نخل زیارت، گـارندهو، زیارت، گـناری(آذینی) و كـرتان می باشند. كه صرفنظراز دو خور نخست در سایر خور ها اجتماعات حرا و چندل را می توان در كنار یكدیگر مشاهده نمود. نزدیك ترین خور واجد مانگرو به مصب رود گز خور پاجور است كه در فاصله ۱۵ كیلو متری از شهر سیریك قرار دارد. و آخرین خور ( خور كرتان) نیز تا سیریك ۲۷ كیلو متر فاصله دارد. گفتنی است در میان خور های نامبرده خور های زیارت، گناری و كرتان قابلیت پهلو گیری لنج هایی با وزن حدود یكصد تن را دارا می باشند.

وضعیت اقلیمی
این منطقه دارای اقلیم گرم و نیمه خشك است. متوسط بارش سالیانه معادل ۷/۱۶۴ میلیمتر می باشد كه به طور متوسط در ۱۶ روز از سال ریزش می نماید، میانگین دمای ماهیانه منطقه مورد مطالعه ۸/۲۵ درجه سانتی گراد می باشد. حداكثر حرارت منطقه ۴۳ تا ۴۸ درجه و حداقل حرارت ۰ تا یك درجه سانتی گراد تعیین گردیده است. همچنین رطوبت نسبی منطقه معادل ۳/۶۳ درصد به تبت رسیده است. مرطوب ترین ماه سال مرداد ماه می باشد.
این منطقه تحت تاثیر باد هایی می باشد كه جهت وزش آن ها از غرب، جنوب شرقی و یا جنوب غربی در بهار و تابستان می باشد.

گیاهان
پوشش گیاهی منطقه شامل اجتماعاتی از گیاهان حرا با نام علمی(Avicennia marina)ودرخت چندل با نام علمی Rhizophoramucronataمی باشد كه این گونه به تیرهRhizophoraceae تعلق دارد. بهترین اجتماعات جنگل های چندل را می توان در این منطقه (به خصوص خور زیارت) مشاهده نمود.
كفه های گلی به استثنای اجتماعاتی از گیاه پیزرScirpus L. عاری ازپوشش گیاهیاست.دشتهای ساحلی مجاور دارای جنگلهای تنك پراكنده ای می باشند. كه از مهمترین گونه های آن می توان به آكاسیا چتری Acacia tortilis ، كهور ایرانی Prosopis cineraria، گزTamarix l.، عنابZiziphus jujubeاشاره كرد.

حیات وحش
مصب رودخانه های گزوحرا مكان زمستان گذرانی با ارزشی برای پرندگان آبزی وكنار آبزی مخصوصاً صدف خوار ، گیلانشاه حنایی ، گیلانشاه بزرگ وچندین گونه پرنده دیگر محسوب می شود دراین مكان احتمالاً پرنده هایی از تیره حواصیل همانند حواصیل بزرگ وحواصیل هندی جوجه آوری می كنند . ازپرندگان شكاری زمستان گذران درتالاب می توان به عقاب دریایی دم سفید اشاره كرد.

جاذبه های اكوتوریستی
جنگلهای حرا دارای ارزشهای مهمی جهت تفرج و گردشگری هستند از مهمترین فعالیتهای گردشگری جنگلهای مانگرو تفرج از طریق فعالیت های قایقرانی می باشد. یكی دیگر از فعالیت های گردشگری منطقه فعالیت پرنده نگری برای علاقمندان به طبیعت است وجود این جنگل ها و طبیعت زیبای آن عامل مهمی در جهت جذب علاقمندان به طبیعت بوده است.

وضعیت عمومی اقتصادی اجتماعی
دو شهر میناب و بندرسیریك بزرگترین كانون های زیستی اطراف منطقه می باشد. شـهر میناب دارای ۵۰۴۷۸ خانوار با جمعیتی بالغ بر ۲۵۴۳۰۴ نفر می باشد.
در حدود ۲۰ پارچه روستای كوچك و بزرگ در حاشیه جنگل های حرا ی این منطقه واقع گردیده اند كه هر یك به نحوی با این رویشگاه ها در ارتباط می باشند. از مهمترین این روستا ها می توان به كرتان، خرگوشی، گناری، مهرگی، سورگی، ددی، زر آباد، گارندهو، گز، گز پیر و بازگرد اشاره نمود.

از عمده ترین فعالیت هایمنطقهماهیگیری می با شد و ضمناًجوامع محلی از سرشاخه های حرا برای تعلیف دام ها بهره می برند. این منطقه از نقطه نظر توسعه اكوتوریسم از پتانسیل قابل توجهی برخوردار می باشد.

تعارضات و مشكلات مهم منطقه
آلودگیهای نفتی ناشی از ترددكشتیها و لنج ها ازعوامل عمده تهدیدكننده تالاب می باشد . و همچنین قطع درختان حرا برای سوخت یاتعلیف دام، و ماهگیر ی های غیر اصولی و حركت شن های روان از مشكلات اساسی منطقه می باشد.

تجهیزات و امكانات
این منطقه توسط اداره محیط زیست میناب و سیریك تحت حفاظت قرار دارد.

سایر ملاحظات
این منطقه به عنوان یك اكوسیستم نمونه ماندابی از میان اكوسیستم های جنگل های حرا ایران می باشد. وجه تمایز این رویشگاه با سایر رویشگاه های ماندابی واقع در سواحل جنوبی ایران حضور دو گونه گیاهی حرا و چندل در كنار یكدیگر است. همچنینمنطقه مذكور به دلیل وجود اسكله ها جهت رفت و آمد شناورها و لنج مورد استفاده قرار می گیرد .