روستای نوریاب در یك كیلومتری شمال غربی شهر پاوه و دامان كوه با عظمت شاهو قرار دارد كه ارتفاع آن از سطح دریا ۱۴۵۰ متر می‌باشد. آب و هوای این روستا همانند بیشتر روستاهای اورامان آب و هوای معتدل كوهستانی دارد و در فصول سرما نزولات آسمانی بسیار و مناظر زیبا و دیدنی در بهار و تابستان به ویژه در ییلاقی‌های این روستا كه در بلندترین نقطه كوهستان شاهو (پیازدول) می‌باشد، از مكان‌های بسیار جذاب گردشگری برای كوهنوردان و علاقه‌مندان به طبیعت می‌باشد. این روستا دارای ۳۶۰ خانوار با جمعیت نزدیك به ۱۵۰۰ نفر است.
وجه تسمه:
نوریاب كه در زبان كُردی آن را «نوریاو» می‌خوانند، تشكیل گردیده از دو كلمه‌ی «نور+ یاو» كه در كل می‌توان «نورآوا یا نوریاوا» و یا «نورآب و یا نوره آب» معنی نمود كه هركدام از این اصطلاحات برای خود بار معنایی ویژه‌ای دارند. مثلاً: نورآب یعنی چاه آب یا چشمه آب، كه این خود بر می‌گردد به زمانی كه نوریاب در مكان امروزی «كانی چه‌رمگ» (چشمه سفید) واقع شده بود. آب كانی چه‌رمگ هم از طریق چشمه تأمین شده است كه اكثر باغات نوریاب را هم اكنون نیز آبیاری می‌نماید و مابقی اصطلاحات فوق شرح مفهومی مبسوط‌تری دارند.
تاریخچه روستا:
ساكنین این روستا در زمان‌های گذشته كوچ‌رو بوده و معیشت آنان بیشتر از طریق دامپروری تأمین گردیده است. مراتع مورد استفاده‌ی آنان از مناطق دربندی‌خان و كلار گرفته تا غنی‌ترین چراگاه‌های كوهستان پر صلابت شاهو بوده است. برای نمونه حال مابین دربندی‌خان و كلار چند روستایی با ساكنان عشیره‌ی ولدی زیست می‌نمایند كه ولدی یا ولدبیگی‌های نوریاب هم در گذشته بخشی از كلیت آنان را تشكیل داده‌اند كه در گذر زمان و بنابر مقتضیات زندگی كوچ‌نشینی در منطقه‌ی جغرافیایی فعلی نوریاب ساكن گردیده‌اند.
برابر مدارك و اسناد تاریخی موجود قریب به ۳۵۰ سال قبل عشیره‌ی ولدبیگی‌های نوریاب معیشت كوچ‌روی را رها نموده و با سكونت در زمین‌ها و مزارع حاصلخیز اطراف كانی چه‌رمگ فعلی زندگی یكجانشینی را انتخاب نمودند كه بعد از چندین سال به نقطه‌ی جغرافیایی امروزی كه نوریاب نامیده می‌شود و در قدیم به آن «دلكنه» (دلربا) ملقب بوده نقل مكان نموده‌اند.
فرهنگی، اجتماعی و سیاسی
گویش محلی این روستا لهجه‌ی جافی از شاخه كرمانجی میانه می‌باشد و با توجه به اینكه شهر پاوه و اكثریت روستاهای همجوار آن دارای لهجه‌ی شیرین هورامی می‌باشند اما ساكنین نوریاب در نهایت احترام و ارتباط حسنه و صمیمانه با هورامی‌های منطقه توانسته‌اند، ماهیّت گویش جافی خویش را حفظ نمایند. حضور رنگین مبارزان سیاسی و جریانات روشنفكری معاند رژیم پهلوی بخشی از تاریخ پویای اجتماعی و سیاسی روستا را تشكیل می‌دهد. برای نمونه هنگامه‌ی اعمال سیاست‌های خشن رضاشاه در تمركز گرایی و بدنبال آن سركوب جریانات مخالف این پروژه، ساكنین نوریاب به علت مقاومت و مبارزه‌ی آگاهانه با این سیاست‌های ستیزه جویانه مورد خشم و غضب دستگاه حاكمیت پهلوی قرار گرفته و بیش از ۴۰ خانوار آنها به مناطق قروه و سریش‌آباد تبعید گردیدند. یا در دوران حكومت استبداد زده‌ی محمدرضا شاه، چندین نفر از فعالان و مبارزان سیاسی این روستا را در بند كشیده و نهایتاً آنان را به همراه مبارزان دیگری از منطقه در زندان جلدیان در حوالی ارومیه اعدام نمودند.
از گذشته تا به حال این روستا همواره مهد عالمانی بزرگ در حوزه‌های دینی، اجتماعی، فرهنگی، ادبی، پزشكی و … بوده است كه در حقیقت سرمنشأ خیر و خدمتگزاری به كل منطقه بوده و هستند و بخش بزرگی از افتخارات این دیار مدیون وجود شخصیت و زحمات گرانبهای آنان می‌باشد. روستای نوریاب از نظر مراكز خدمات‌رسانی عمومی دارای سه باب مسجد، مجتمع آموزشی ابتدایی و راهنمایی، كتابخانه عمومی، خانه بهداشت و مركز بسیج مقاومت می‌باشدو……..
