دهنه سر سفید رود یكی از بخشهای بسیار زیبا در سواحل دریای خزر از توابع شهرستان آستانه اشرفیه در استان سرسبز گیلان میباشد.این بخش یكی از مراكز صید انواع ماهیان دریای خزر از جمله ماهی سفید , ازون برون و مرغوبترین برنج آستانه اشرفیه از جمله صدری حسن سرایی و هاشمی می باشد.
منطقه ی سرسبز گیلان دارای شهرها و روستاهای زیادی است و یكی از آنها دهنه سر سفیدرود می باشد كه مورد تحقیق اینجانب است. روستای مورد نظر با اینكه از قدمت تاریخی طولانی برخوردار ا ست ولی پیشرفت چشمگیری نكرده و امروزه حدود ۳۰۰ خانوار در این روستا زندگی می كنند .از نظر فرهنگی و اجتماعی نیز مردم روستا در سطح قابل قبولی هستند.وحدت و همبستگی در كارهای اجتماعی و اقتصادی عام المنفعه بسیار زیاد است.
موقعیت جغرافیایی دهنه سر سفید رود
روستای دهنه سر سفید رود بر كنار دریای خزر و در شمال شهرستان آستانه اشرفیه و شرق بندر كیاشهر قرار دارد. فاصله ی روستا با شهرستان لاهیجان و آستانه اشرفیه حدود ۳۸ كیلومتر می باشد. این روستا از طرف شمال به دریا و از طرف جنوب به روستای حسنعلی ده و از شرق روستای جیر باغ و از غرب روستای دستك و لوخ منتهی می شود. دهنه سر سفید رود جزء دهستان دهكاء و دهستان مذكور جزء بخش بندر كیاشهر می باشد.
بخش بندر كیاشهر جزء شهرستان آستانه اشرفیه و دارای ۲۷ روستا می باشد و این تعداد روستا در دو دهستان دهكاء و حومه كیاشهر تقسیم شدند. دهستان دهكاء با ۱۳ روستا و دهستان حومه كیاشهر با ۱۴ روستا،دو دهستان بخش بندر كیاشهر می باشند. شاخه اصلی سفیدرود از كیاشهر عبور كرده و به دریای خزر می ریزد. مزار دو امام زاده آقا سید ابوجعفر و آقا سید ذكریا در این شهر قرار دارد.
جغرافیای تاریخی دهنه سر سفید رود
قدمت تاریخی روستا حدود سه قرن است و علت نام گذاری روستا به دهنه سر سفید رود به دلیل قرار گرفتن در دهنه رودخانه سفید رود به دریای خزر بوده و به دهنه سپید رود كهنه نام گذاری شده بوده كه در دوره معاصر به دهنه سر سفید رود تغییر نام یافته است.
شنیده های بزرگان محل حكایت از این دارد :آن زمانكه سد منجیل ساخته نشده بود رود خانه سفید رود از این محل به دریا راه داشته و این روستا توسط روسها بنیان گذاری شده بود و بعد از دهكاء دومین روستای منطقه آستانه اشرفیه بوده و دارای شیلات ,بندر گاه , پاسگاه انتظامی بوده.از زمانی كه سد منجیل ساخته شد(حدود ۴۵ سال پیش) و دهنه رودخانه سفید رود به بندر كیاشهر تغییر یافت این روستا پیشرفتی نداشته بلكه به گفته بزرگان ۱۵ كیلومتر از مساحت روستا زیر آب دریا رفته كه در این ۱۵ كیلومتر ۳ قبرستان از محل و بالغ بر ۸۰۰ خانه و بازار محل قرار داشته.
زبان مردم گیلكی است كه با زبان مردم رشت تفاوت دارد و بیشتر شبیه زبان مردم لاهیجان و شرق گیلان است.
