این آیین نشانه عشق و ارادت قوم تركمن به پیامبر اكرم (ص) است كه در ایام ربیع الاول در مناطق تركمن نشین اجرا می شود.
آیین آق آش و یا آق قوین، از بهترین و متداول ترین آیین های سورانی رایج در بین تركمن هاست و در واقع جشن ۶۳ سالگی و جشن هم سن شدن با طول عمر مبارك حضرت محمد (ص) است و شاید در بین هیچ یك از فرقه های اسلامی وجود نداشته باشد.
این آیین دینی، سال های سال است كه در بین تمامی تركمن های جهان مرسوم و متداول است و در بین برخی از افراد طایفه های تركمن، مثل جعفربای و ساحل نشینان دریای خزر، با نام آق آش و در بین برخی دیگر مثل آتابای و گوگلان، با نام آق قوین، معروف و مرسوم است.
این جشن كه نمادی از رفتار شایسته و فاصله گرفتن از تیرگی ها و بدی هاست در گذشته همراه با مراسمهای خاصی اجرا می شد و مردان تركمن كه به آق آش نائل می شدند، با ذبح گوسفندی سفید ولیمه می دادند و غذاهایی به رنگ سفید طبخ می كردند. جشن آق آش یا آق قوین از جشنهایی است كه بین اقوام تركمن از دیرباز تاكنون رایج بوده است.
آق قوین به معنای گوسفند سفید بوده و به آن معناست كه برای قربانی كردن و ذبح از گوسفند سفید استفاده می شد. گرفتن این جشن نوعی خوش یمن و خوش صواب محسوب می شد و علت برگزاری این جشن را باید در فرهنگ تركمن جستجو كرد.
محتوا و شكل برگزاری آیین در همه جا یكی است و فرقی با هم ندارند، بنابراین این آیین اسلامی در نزد همه تركمن ها با قداست و احترام خاص همراه است.
براساس این مراسم، هر فرد تركمن، اعم از مرد و یا زن، در طول عمر خود همیشه آرزو می كند و دعا می كند كه طول عمرش با طول عمر مبارك رسول الله برابر شود، یعنی سنش به ۶۳ سالگی برسد و آن وقت او بتواند آیین آق قوین را برگزار كند.
این مسئله نشان دهنده ارادت خاص تركمن ها به دین محمدی(ص) و شخص رسول الله است، كه به عنوان پیامبر برحق خدا مورد ستایش قرار می گیرد.
آیین آق آش یا جشن ۶۳ سالگی یكی از مراسم مربوط با پیامبر(ص) است و هر تركمن وقتی ۶۳ ساله می شود به افتخار ۶۳ سال زندگی پر ارج و با عزت پیامبر اكرم (ص) جشن بر پا می كند. در این مراسم، ریش سفید ها، آخوند ها، طلبه ها و اقوام دور و نزدیك، دعوت می شوند.
تركمن ها، با ذبح گوسفندی سفید ولیمه می دهند و غذاهایی به رنگ سفید طبخ شده و فردی كه روز تولدش جشن گرفته می شود، به دست روحانی محل دُون می پوشد.
دُون پیراهنی با دامن بلند است كه تا زیر زانو می رسد و نشانه ای از پوشش حضرت رسول اكرم(ص) است. اگر ولیمه دهنده زن باشد چارقدی سفید بر سر او می اندازند.
این جشن نمادی است كه افراد پس از این روز از بدی ها و تیرگی ها فاصله گرفته و رفتار شایسته ای در پیش می گیرند، همچنان كه امروزه یافته های روانشناختی نشان داده است رنگ سفید، آرامش دهنده روح و روان آدمی و مظهر پاكی و صفا و صلح و دوستی بوده و در روایات اسلامی نیز بر استفاده از لباسهایی سفید رنگ تاكید شده است.
