روستای بُجد، روستایی است در دهستان باقران از توابع بخش مركزی شهرستان بیرجند، واقع در استان خراسان جنوبی كه بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ مركز آمار ایران، جمعیت آن بالغ بر ۷۶۲ نفر بوده است. بجد در ۸ كیلومتری جنوب شرقی شهر بیرجند، در حاشیه جاده اصلی بیرجند – زاهدان قرار گرفته است. بیشتر اهالی این روستا با كشاورزی و دامداری روزگار میگذرانند. بجد خاستگاه مشاهیر و بزرگان زیادی از جمله نظام الدین عبدالعلی بیرجندی بوده كه چهره شاخصی در علم ریاضیات و نجوم به شمار میرود چنانكه مشهوراست برزو یكی از نوادگان انوشیروان، قرنها قبل از ظهور و بروز اسلام، كاریز (قنات) بجد را جاری ساخت و بنای این دیار كهن را كه در آغاز به نام خود او برزو نامیده میشد، پی نهاد. در طول قرون و اعصار متمادی و سالیان درازی كه بر این دیار تاریخی گذشت، همزمان با تحوّل و تطوّر زبان و فرهنگ مردم این سرزمین نام آن نیز، دچار تطوّر شده و نهایتاً به شكل امروزی خود (بجد) درآمد. نگاهی به اسناد مكتوب و مدارك تاریخی موجود بیانگر این است كه حداقل از هشتصد سال پیش تاكنون در نام بجد تغییری رخ نداده است. درباره علل شهرت بجد در مناطق وسیعی از بلوچستان، خراسان، مناطق غربی افغانستان و پاكستان و حتی در مكه معظمه و مدینه منوره و علت اشتهار بجد به بجد شریف، میتوان به وجود مدفن سه تن از یاران پیامبربزرگ اسلام در بجد، مدفن سلطان زید از نوادگان سلطان ابراهیم رضا مدفون در آبگرم گزیك كه ایشان نیز از نوادگان امام موسیالكاظم(رضی الله عنه) می باشند در بجد و برخاستن علمای برجسته و تراز اول، بیش از ۳۶۰ نفر از عرفاً و اولیاء الله و قرآن نویسان فراوان از این دیار كه خدمات شایانی به اسلام و مسلمین نمودند شغل اصلی مردم بجد كشاورزی و دامپروری است. از آثار باستانی به ثبت رسیده در این روستا میتوان به مسجد ازبك در میانه این روستا، كه مربوط به دوره تیموریان میباشد؛مسجد خواجه های نقشبندی(جامع)، مسجد آخوندصالح، مسجد عطاءالله خان، خانه (كاروانسرا)ابراهیم گلمحمد، قبرستان اولیاءالله بجد، آرامگاه سلطان زید(رحمةالله علیه)، آرامگاه علامه عبدالعلی بیرجندی(رحمةالله علیه)، حوض حاجی هاشم، آب انبار سرده بجد و…اشاره كرد. این تك درخت در بالا ترین قسمت روستا قرار داشت و برای زنده ماندنش سالیان سال جوانان روستا با امید برآورده شدن آرزوهایشان طرف آبی را از كاریز بجد پر نموده و مسافت زیادی را تا پای این درخت طی می نمودند. از نشانه های قدیمی معروف دیگر، خاك دختر شهید در قسمت جنوبی روستا میباشد كه قدیمیها این قبر را متعلق به دختر پادشاهی در زمان های خیلی دور میدانند. در سالهای نزدیك آب و برق و تلفن و نانوایی و گاز با تلاش شورای و دهیاری پر تلاش آن مرحوم داودی به امكانات این روستا اضافه شده است