كرند،یكی از روستاهای بزرگ وباسابقه واقع در ۱۳۵ كیلومتری شمال شرق شهرستان گنبدكاوس در ۱۵كیلومتری كنار مرز تركمنستان می باشد. این روستا بابیش از ۱۰۰۰خانوار و۵۰۰۰نفر جمعیت بزرگترین روستای بخش داشلی برون بین مراوه تپه و داشلی برون در كنار رودخانه اترك قرار دارد. اهالی روستای كرند عمدتا دامدار وعشایر هستند وبه غیر از دامداری در حاشیه رود اترك ،كشاورزی نیزمی كنندكه هندوانه این منطقه با نام هندوانه اترك بسیار شیرین ومشهور است.
علاوه بر این، زنان كرند وروستاهای نواحی رودخانه اترك، در كار تولید صنایع دستی از قبیل قالی بافی،نمد وگلیم وسوزن دوزی فعالیت دارندبنابراین به لحاظ زندگی عشایری ودامداربودن نی ونی نوازی در بین چوپانان كرند بسیار رواج دارد. در این روستا هنرمندان نی نواز بسیاری زندگی می كنندكه اسامی آنان امین صابری ، قوادخان قولاقی غراوی ، بایرامقلی آقا شكری ،عبا پهلوانی ، ناز محمد سپاهی(وكیل) عبدالغنی سپاهی،نورنظر ستاری،قربان تقان خرسند،آق اویلی كوسه غراوی،عبدالجبار سپاهی(مجید) جان محمد نیازی وخوانندگان نی عبدالحمید سپاهی، بركعلی خرسند،سلیمان كوسه غراوی ، رحیم صابری ،اراز عالی فیروز زاده (ساتلیق) امانگلدی طعنه ای، عاشرمحمد قولاق،طاغن دردی كمالی(كوله) محمد رحیم سروی (ماتی) نور محمد عظیمی اراز محمد صحتی (تایتی)وغیره هستند.كه هنرمندان كهنسال این منطقه ، مرحوم قارلی بدخشان،سورتك قولاق،آنه تقان باخشی رابه عنوان استاد خود یاد می كنند.ودیگر نیز دراین روستا بخشی هایی چون قربان تقان خرسند، ابراهیم صابری حاجی آمان باطری زندگی میكنند وشاعرانی چون حاج بایرام ستاری، عاشرمحمد قولاق ، طاغن دردی كمالی (كوله) نیز ساكن این روستا بوده وعاشرمحمد قولاق كه جوانترین شاعر كرند محسوب می شود متولد ۱۳۵۱ می باشد كه حدود ۵۰۰۰بیت شعر در موضوعات مختلف سروده است ودر نشستهای ادبی ، همایشهایی كه در شهرهای مختلف ایران برگزار می شود شركت نموده ، وتاكنون صدها عنوان لوح تقدیر و گواهینامه در یافت نموده است.ودیگرچندین شعرازشاعر بایرام ستاری توسط باخشی های معروف تركمنصحرا از قبیل دردی طریك ، رحیم خیوه لی و…. اجرا می شود. در این روستا ۸باب مسجد و۴ باب مدرسه (دو شیفت)وجود دارد وتقریبا هزار نفر دانش آموز دارد. و۶ نفر شهید و۴نفر آزاده وچندین نفر جانباز دارد. واز روحانیون هم می توانیم گلدی آخوند عابد هوتنی ومحمدآخوند آمانی زاده و… نام ببریم.این روستا از امكانات آب ، برق، تلفن، جاده ، دامپزشكی، جنگلبانی، پاسگاه قضایی وپاسگاه های مرزی، خدمات كشاورزی، دفتر مخابرات ، دفتر ICT ارتباطات و… بهره مند می باشد.از نظر سرویس دهی حدود ۵۰ دستگاه ماشین سواری ، ۴ دستگاه اتوبوس دارد وبیشترین شهری كه تردد می كنند شهر ستان گنبدكاوس است.وچندی از ساكنین این روستا ازشهرمراه تپه كه در ۴۵ كیلومتری شرق روستای كرند قرار دارد نیازهایشان را برطرف می كنند.ودیگر هم چندین دستگاه سایپا وخاور وماشینهای جفت وشن كش ، تریلر ، وتراكتور، در روستا وجود دارد.ونزدیك به ۲۰۰ باب انواع فروشگاه را نیز داراست.تمامی مردم این روستا به زبان تركمنی صحبت می كنند. در قسمت شرق كرند تپه ای باستانی بنام (اویلیك دفه ) قرار گرفته است كه قدمت این تپه حدود یكهزارسال قبل از میلاد برمی گردد. در سمت شمال شرقی روستای كرند كوهی بنام (سونگی داغ) ایجاد شده ودراین مكانها شاعر بزرگ ونامی تركمن مختومقلی فراغی زندگی كرده است. وفراغی دریكی از شعرهایش می گوید :
سونگی داغ قوانجیم منینگ
گزه رین سرینگده سنینگ
صیاد من آولاب جره نینگ
سیاه یلچر مار گوزلار من
نزدیكترین روستای كرند ، روستای هوتن است كه در بین روستای كرند وهوتن رودخانه اترك جاری است وحدود یك كیلومتر فاصله دارد. اعضای سومین دوره شورای اسلامی كرند بنامهای عاشرمحمد قولاق با كسب ۱۰۴۵ رای نفر اول روستای كرند می باشد وآنه قلی نهاد، طاهر ماهری، پاراخت عالمی، صفرمحمد محمدآلق به ترتیب دوم تا پنجم شدند. ودهیار كرند برادر عبدا… نازی دارای مدرك كارشناس مدیریت شهری است . (بعد از پایان یافتن مهلت دهیاری برادر عبدالقادر شكری كه یكی از فعالین روستا بوده از طرف شورای اسلامی كرند به عنوان دهیار جدید معرفی شده است . وی در دوره دوم شورای اسلامی نیز دهیار روستا بود. عاشرمحمد قولاق یكی از فعالترین شورای كرند است كه در امر آبادانی عمران روستا از قبیل احداث چاه آب، مجتمع ورزشی ، باز كردن راههای بین روستا ،جدول كشی خیابانها، با همكاری دهیار زحمات زیادی كشیدند.
روستای كرند از نظر استانی هم اكنون شهر محسوب می شود ولی حكم قطعی شهر شدن كرند از مركز تهران اعلام نشده است . در این اواخر با تلاش وهمكاری بخشدار داشلی برون آقای هاشمی ونماینده مردم گنبد در مجلس شورای اسلامی وپیگیری های آنان چراغ سبزی برای شهر شدن كرند دادند كه لازم بود جمعیت روستا به ۶۰۰۰ نفر برسد .برای تكمیل جمعیت كرند به این نتیجه رسیده بودند تا دو روستای كرند وهوتن را به یك شهر تبدیل نمایند. شورا ودهیار واهالی هوتن نسبت به این خبر خیلی خوشحال شدند واعلام آمادگی نمودند. اما اكثر شورای اسلامی كرند كه همكاران بنده هستند ،آقایان آناقلی نهاد(آتایلمه)، پاراخت عالمی، صفرمحمد محمدآلق نسبت این موضوع بدون داشتن دلایل منطقی مخالفت شدیدی نمودند وجلوی یك امر خیر وخداپسندانه را با بهانه های هوتنی ها خودشان سازگاری ندارند چه برسه با كرندی ها سازگاری پیدا كنند. آنان با این فكر عصر قدیم برای پس روی روستا سهیم شدند وحتی شهر نشدن كرند را هم پذیرفتند. چند كلمه صحبت با این همكاران كوتاه فكر بد نیست در میان گذاشته شود. اگر ما منتظر سرشماری آینده باشیم تا جمعیت را بنا به آمار وزارت كشور به ۶۰۰۰ نفر برسانیم چه تظمینی وجود دارد كه همین آمار از ما خواسته شود وآیا احتمال نمی دهید كه همان موقع آمار جمعیت برای شهر شدن را ۱۰۰۰۰ نفر اعلام كنند؟ پس ما چرا تحت تاثیر بعضی از افراد قرار بگیریم وپافشاری بیجا داشته باشیم. اگر امسال با موافقت دو روستا نسبت به شهر اقدام كنیم مطمئن باشید تا چند سال آینده كه منتظر شهر شدن را داشته باشیم هم كرند وهم هوتن از پیشرفتهای قابل توجه ای برخوردار خواهند بود.
اما ای مردم عزیز آنان را كه برای حفظ آمانات خود وبه عنوان نمایندگان مردم با رای خودتان انتخاب نمودید امروز قدم به پس روی روستا گذاشتند ونسبت به شهر شدن كرند خیانت می كنند . شماها آگاه باشید ونگذارید براحتی در این دوره دولت خدمتگذار حق شهر شدن هوتن ، كرند را كسانی چون نمایندگان شورای شما بر باد بفرستد. وهمچنان به دنبال شهری سراب گونه باشیم كه اصلا نرسیم. خواسته نماینده مردم گنبد وبخشدار هم همین است كه هرچه زودتر این امر مهم را به تحقق برسانیم. شما از آنان بپرسید ، چه جوابی به غیر از مردم مخالف این موضوع هستند ، دارند؟ مردمی كه آنان می فرمایند اندكی از افراد همفكر خودشان است كه فكر آنان را هم خودشان بسوی منفی شستشو دادند. اگر بتوانید درخواستی از شورا داشته باشید تا در یك نشست عمومی رو در رو با مردم به این موضوع واقدامات انجام شده جواب بدهند. و منبعد هم آگاه باشید ودر انتخابات شورا مردم را آگاه نمایید تا بعضی از افرادی ، مثل این دوره را كه هیچ گونه استقلال فكری وكاری ندارند را نگذارند به عنوان نمایندگان مردم انتخاب كنند. و من مطمئنم كه این چیزی جز خیانت به مردم و موكلانمان نخواهد بود. ودر روز قیامت جوابگو خواهیم بود . امیدواریم كه مسوولین استانی وكشوری بدون گرفتن نظر از شوراهای روستا نسبت به تبدیل روستای كرند و روستای هوتن به شهر هوتن كرند دل اهالی روستایی هایمان را شاد نماییم . واین هم شعری از خودم است كه در وصف روستایم نوشتم .
دیلی اوبامینگ (قوشغی)
گیجه لر اوسنده سالقین شمالی
یوقیملی ایس برار یلی اوبامینگ
اكسه توقاییندا بوغدای دیر شالی
توكنمز هیچ واغیت پولی اوبامینگ
بیتیار چارانلاردا غامیش هم غییان
هم چایری ،سلمه دیر یلمیك هم بویان
باردیر ییگیدلری اوز دنگین سویان
آدی هم شهراتی اولی اوبامینگ
اویلیك دپه اوتیر اوباما باقیب
دنگیندن آجی سو گچیب دور آقیب
مالینی اترك سویندان یاقیب
صحرامی بزه یار مالی اوبامینگ
اوبامیز سویمه یار جدلی شری
سایرایار سرچه لر چیقسانگ داشاری
میخمانا ییقیاندیر دویه كشری
دورت یانا آچیق دیر یولی اوبامینگ
سونگی داغ دویبینده اول عبا ساری
سوبریار اوباما ناچه ییل باری
اكیار زیتون ، خورما، آلمانی ،ناری
رنگ برنگ اوویسیار گولی اوبامینگ
عاشر یاز وصفینی چیقماسین یاددان
یووریك دیر اشه گی غولاندان آت دان
آرادا اترك آنگیرسی هوتن
تركمن دیر كبله یان دیلی اوبامینگ
