ریپورتاژ آگهی
پل شاهی

پل شاهی

این اثر در تاریخ ۱۷ مرداد ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۰۱۵ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است
  • 1400/11/25
  • استان : خراسان رضوي
  • شهر : مشهد
  • دسته : پل های تاریخی ایران
آدرس : این پل كه امروزه به طور كامل ویران شده ، در گذشته بر روی رودخانه كشف رود ، كه در نزدیكی مشهد و بقعه خواجه ربیع قرار داشته است.
تلفن : 66059000-021

این اثر در تاریخ ۱۷ مرداد ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۰۱۵ به‌عنوان یكی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این پل كه امروزه به طور كامل ویران شده ، در گذشته بر روی رودخانه كشف رود ، كه در نزدیكی مشهد و بقعه خواجه ربیع قرار داشته است. پل مزبور ظاهراً در دوره تیموری ، در مسیر ارتباطی توس به كلات نادری و درگز ساخته شده و در دوره صفویه و قاجاریه تعمیر یا بازسازی شده است. پل شاهی به طول تقریبی حدود ۱۰۰ متر دارای ۱۱ دهانه یا چشمه بوده است. ابعاد دهانه ها با یكدیگر متفاوت بوده است. با توجه به عكسهایی كه از ۶ دهانه باقیمانده پل در سال ۱۳۶۶ برداشته شده است ، چشمه های پل دارای طاق هایی با قوس جناغی و در مواردی تقریباً طاق هایی مدور بوده ؛ اما قوس تمامی دهانه های بالای پایه ها ، جناغی بوده است. این اختلاف می تواند مربوط به بازسازی‌هایی باشد كه در دوره های بعد بر روی پل صورت گرفته است. مصالح مورداستفاده ، آجر و ملات ساروج و گچ و ظاهراً در قسمت پایه ها ، سنگ بوده است. پایه های پل در جهت مخالف جریان آب – برای شكستن فشار آب و تسهیل جریان آن – به صورت مثلثی ساخته شده بود. بر بالای این پایه ها و حدفاصل دهانه های اصلی ، دهانه های كوچكتری – باعرض كم و ارتفاع زیاد – ساخته بودند. وظیفه این دهانه ها ، علاوه بر كاهش فشار ناشی از سنگینی پل بر پایه ها و صرفه جویی در مصالح ، عبور دادن بخشی از آبهای طغیانی است. سطح گذر پل ، به نوشته یكی از سیاحان خارجی ، ۳۰ پا عرض داشته و با توجه به عكسهای موجود ، در طرفین آن ، جان پناهی بوده اشت. ۵ دهانه از پل شاهی مشهد بر اثر سیلاب های فصلی و شدید رودخانه در سال های اولیه دهه ۶۰ و ۶ دهانه باقیمانده آن نیز در سیلاب های سال ۱۳۷۵ به طور كامل ویران شدند.