پالنگان از روستاهای دهستان ژاورود از توابع شهرستان كامیاران در استان كردستان است و در ۴۷ كیلومتری شمال‌غرب این شهر و در دره تنگیور قرار دارد
روستا در دامنه كوه و در ۲ طرف دره قرار گرفته و خانه‌های آن با سنگ و عموما به حالت پلكانی ساخته شده و پشت بام منزل پایین حیاط منزل بالا است.
این روستا علاوه بر داشتن معماری زیبا، دارای چشمه‌ها، آبشارها و طبیعتی سرشار از زیبایی منحصر به فرد در استان كردستان است و در كنار رودخانه‌ای قرار گرفته كه به رودخانه سیروان می پیوندد.
رودخانه خروشان تنگیور كه از میان آبادی می‌گذرد آن را به دو قسمت تقسیم كرده است و خانه های روستا با سنگ و بیشترشان به صورت خشكه چینی ساخته شده است.
این ناحیه از مراكز مهم استان كردستان در دوره سلجوقی به بعد بوده است و قلعه پالنگان كه مجاور روستا و در بالای كوه قرار دارد بیانگر این مطلب است. با توجه به بقایای مساجد، منازل قدیمی و باغ های زیبای این روستا به نظر می‌رسد كه شالوده اصلی آن به دوره سامانی بازمی‌گردد.
روستا دارای گورستان قدیمی است كه چند سنگ قبر با خط كوفی مربوط به قرن ششم و هفتم در آن وجود دارد، اما از همه مهم‌تر بافت معماری پلكانی روستا است كه دارای ارزش فراوان است.
روستای پالنگان افزون بر ۲۰ چشمه جوشان در دره تنگیور دارد كه آب زلال و خنك خود را به رودخانه تنگیور می‌ریزند و آبشارهای حاصل از ریزش آب این چشمه‌ها بسیار دیدنی است.
رودخانه تنگیور كه از میان آبادی می‌گذرد، بخش اعظم آب خود را از این چشمه‌ها كه در فاصله ۷۰۰ تا ۸۰۰ متری جنوب شرقی آبادی قرار دارند تأمین می‌كند و از همین رو آب رودخانه بسیار گوارا و خوش طعم است. رودخانه تنگیور بعد از گذر از آبادی در حدود ۱۲۰ متری غرب پالنگان به رودخانه پرآب سیروان می پیوندد.
به واسطه خصوصیات آب رودخانه تنگیور و این چشمه‌ها، بزرگ‌ترین مجتمع‌های پرورش ماهی در كنار این روستا ساخته شده است كه بیشتر گردشگران به علت تازگی و نوع ماهی‌ها و همچنین قیمت مناسب آن برای غذا و همچنین دستاورد سفر به پالنگان، اقدام به طبخ ماهی در محل می‌كنند و اهالی این روستا بخشی از مایحتاج خود را از این رودخانه تأمین می‌كنند.
روستای پالنگان بسیار سرسبز و دارای آب و هوای بسیار مطلوب و دل انگیز در فصل‌های بهار، پائیز و زمستان است و از این لحاظ از دیدنی‌ترین نقاط استان كردستان به شمار می رود.
روستای پالنگان نزدیك به هزار نفر جمعیت دارد كه مذهب اكثریت آنها سنی است و به لهجه اورامی صحبت می‌كنند.
با این كه پالنگان در یك منطقه كوهستانی قرار دارد اما به دلیل آسفالت بودن مسیر، در تمام طول سال امكان بازدید از این روستا وجود دارد. فعالیت یك واحد شیلات در كنار روستا نیز باعث شده تا بهترین خوراكی پذیرایی از گردشگران طبخ انواع ماهی باشد.
عمده محصولات تولیدی مردم این روستا، گندم، جو و انواع مواد لبنی است. گیوه بافی، جاجیم بافی و موج بافی از مهمترین صنایع دستی پالنگان محسوب می‌شود. همچنین كشك محلی، گیوه و روغن جزو سوغات پرطرفدار پالنگانی هاست.
تابستان گرم و بهار معتدل پالنگان باعث شده كه كوچ بهاری عشایر به ارتفاعات این روستا كه با اجرای بسیاری از مراسم سنتی عشایر كرد مانند اجرای موسیقی گریان، چپله و سیاچمانه همراه است گردشگران زیادی را به این روستا جذب كند.
مراسم مذهبی، عروسی، شب یلدا و خوش‌آمد گویی به نوروز در دوم اسفند نیز از مراسمی است كه گردشگران بومی را به خود جذب می كند.
اسب سواری، گرزبازی، قل قلان و چاك چاك از بازیهای محلی پالنگان است كه در ایام غیر كاری مانند پاییز و زمستان در اكثر كوچه‌ها و چشم اندازهای روستا برگزار می‌شود.
پالنگان یكی از ۷ روستای هدف در گردشگری استان كردستان است كه پس از انجام مطالعات كارشناسی بدون هیچ تغییری در بافت خود به روستای گردشگری تبدیل می‌شود.
روستاهای تاریخی صلوات آباد بیجار، اورامان تخت، خسروآباد گروس، نوره سنندج، آوی‌هنگ و ژاورود غربی دیگر روستاهای هدف كردستان هستند كه همگی دارای بافت قدیمی با معماری اورامانات هستند و تمام خانه‌های این روستاها به طریق سنگ چین ساخته شده‌اند.
تاریخ، تمدن و طبیعت این روستاها به همراه فرهنگ و آیین مردم آنها یكی از پتانسیل‌های بالقوه گردشگری در كردستان است كه مسئولان گردشگری استان قصد دارند در كمترین فرصت آنها را به پتانسیل‌های بالفعل تبدیل كنند.
در فاصله ۸۰۰ متری جنوب شرقی روستای پالنگان در دره تنگیور و در محل چشمه‌های پرآب، قلعه‌ای به نام قلعه پالنگان قرار دارد كه آثار و بقایای اتاق‌ها، آتشكده‌ها و پل‌های قدیمی آن نمایان است.
