تیدجان روستایی نسبتا كوچك واقع در ۱۰ كیلومتری شهرستان خوانسار از توابع استان اصفهان می باشد . این روستا نزدیك به ۱۵۰۰ سال قدمت دارد . از شمال با روستاهای قودجان و بابا سلطان ، از غرب با روستا های ماكوله و خشكرود ، از جنوب با روستای وانشان و از شرق با روستاهای صفا دشت ، مهراباد ، تجره و خم پیچ همسایه است . دین مردم این روستا اسلام و مذهبشان شیعه دوازده امامی است . مردم این روستا دارای زبان خاصی نیستند ، اما كمی لهجه دارند و شغل اكثر انها كشاورزی و دامداری است . هوای نسبتا گرمی دارد ، وضعیت آب و خاكش نیز تا حدودی مساعد است . دارای ۵ محله اصلی است كه به ترتیب قدمت محله پایین ، محله سیل آباد ، محله دررباط ، محله قلعه و محله بالا یا شهرك یاسر سه نام دارند و باز هركدام از این محلات پنج گانه نیز دارای محله های كوچكتری می باشند . روستای تیدجان در حال حاضر تقریبا جمعیتی در حدود ششصد نفر دارد . معرفی محله قلعه روستای تیدجان محله قلعه یكی از ۵ محله اصلی روستای تیدجان به شمار می اید كه قدمتی كهن دارد . ساكنان كنونی این محله را افرادی تشكیل میدهند كه در روزگاران قدیم در هنگام گذر از این منطقه به علت خوش اب و هوا بودن این محله و علی الخصوص وجود قنات بسیار مهم در این منطقه با نام قنات كهریز كه تاثیر با لقوه ای در رونق كشاورزی تیدجان دارد در این منطقه سكونت یافته و به مرور زمان با خریداری زمینهای مجاور این قنات شروع به ساخت و ساز نموده تشكیل زندگی داده اند . علت نام نهادن قلعه نیز این بوده كه در طی سالیان پیش این محله دارای دروازه ورودی بوده واكنون نیز اثاری از برج های آن باقیست كه انشا الله در روز های آتی به نمایش خواهیم گذاشت . اكنون نیز ساكنین مهمان نوازاین محل از ملاكین روستای تیدجان به شمار میروند و در زمینه دامداری و دامپروری هم بسیا توانا میباشند . لازم به ذكر است كه عزیزانی كه در این محله ساكن هستند در زمینه فرهنگی هم بسیر فعال بوده و معلمانی زحمت كش تحویل جامعه داده اند . مسجد صاحب الزمان نیز در این محله واقع می باشد . خالی از لطف نیست كه در مورد عزاداری در ماه محرم در این محله صحبتی به میان نیاوریم چرا كه عزاداری های ساكنین خدا ترس این محله بسیار با شكوه بوده و زبانزد خاص و عام میباشد . معرفی محله در رباط روستای تیدجان در رباط اولین محله ای است كه هنگام ورود به تیدجان به آن برخورد خواهیم كرد . ساكنین این محله مردمانی اصالتا بومی بوده و بنا به گفته پیشینیان از جمله طایفه های هستند كه ذاتا رگ و ریشه تیدجانی دارند . به جرات میتوان گفت كه اكثر سید های ساكن تیدجان در محله این محله سكونت دارند . علت نام گذاری این محله نیز این بوده كه به عنوان درب ورودی روستای تیدجان به محله پایین تلقی میشده . محله در رباط از جمله محله هایی است كه شهیدان زیادی در راه وطن عزیزمان تقدیم اسلام و انقلاب كرده است . از بزرگان این محله میتوان آقا سید هاشم را نام برد كه از سید های به حق در زمان خود بوده و بنا به گفته بزرگان محل آب به اذن پروردگار برای ایشان همچون نفت چراغ را روشنایی می بخشیده . مسجد ولی عصر نیز در این محله واقع میباشد كه هر شب به خصوص شبهای جمعه با برگزاری نماز جماعت و دعای پر فیض كمیل و توسل ، برگزاری جلسه قران و روضه خوانی اهالی این محل را دور یكدیگر جمع میكند و به فیض میرساند . دومین مدرسه رسمی تیدجان نیز در این محله و در خانه آقای شریعتی قرار داشته و توسط خود ایشان نیز اداره می شده . نهر كهریز كه از قنات كهریز در محله قلعه سرچشمه میگیرد نیز از این محله رد میشود و به زمینها و باغات همین محله میرود كه به دشت پایین معروف هستند . اماكن تاریخی روستای تیدجان روستای تیدجان بنا بر شواهد و قراین و بنا بر گفته پیشینیان چیزی در حدود ۱۵۰۰ سال قدمت دارد و نام قبلی این روستا تیرجان بوده است . جالب اینجاست كه قدمت این روستا از خود شهرستان خوانسار نیز بیشتر است . در واقع این روستا با دو عصر متفاوت با دو دین متفاوت رو به رو بوده است . عصر مربوط به زردشتیان و عصر مربوط به مسلمانان كه در ان به سر می بریم . تیدجان در چند صد سال پیش محل سكونت زردشتیان بوده است كه بیشتر در دامنه كوه هیكل سكونت داشته اند . كوه هیكل كه در ضلع شمالی روستا واقع می باشد بنا به گفته پیشینیان عبادتگاه و به عبارتی اتشگاه انان بوده است كه همچنان اثاری از ان اتشكده به جا مانده است . تعدادی از روستاییان نیز هنگام كار در دامنه این كوه به قبرستان انان برخورده اند كه حتی در بعضی از موارد توانسته اند استخوانهای انان را مشاهده كنند . یكی دیگر از اثار تاریخی و باستانی روستای تیدجان پل ساسان می باشد كه به لفظ عامه به ان پل ساسون گفته می شود . این پل مربوط به دوره ساسانیان بوده كه البته به مرور زمان و شرایط محیط قسمتی اعظم پل ریزش كرده و در حال تخریب كامل می باشد . تا كنون هیچ گونه اقدامی هم از طرف سازمان میراث فرهنگی و دیگر سازمانهای مربوطه جهت مرمت و نگهداری ان نشده است . حسینیه روستا هم كه به ان اشاره شد از دیگر اثار تاریخی می باشد كه حدودا ۳۰۰ سال قدمت دارد . از دیگر اماكن تاریخی می توان به حمام خزینه ای قدیمی ، سه اسیاب قدیمی كه در سالهای دور از انها برای تبدیل گندم به ارد استفاده می شده و با جریان اب كار می كرده اند اشاره كرد . تیدجان دارای چندین برج كبوتر و چند كنده گوسفندیی قدیمی نیز هست . همچنین قدیمی ترین ساختمان روستا واقع در محله رباط واقع در محله پایین است كه این ساختمان نیز قدمتی ۲۵۰ ساله دارد و بنا به گفته بزرگان محل پی ان به اندازه ۸ خشت گلی یعنی حدودا دو متر می باشد . امكان مذهبی روستای تیدجان همانطور كه اشاره شد تیدجان ۵ محله دارد كه بحمدلله هر محله به غیر از محله شهرك یاسر سه به تنهایی دارای یك مسجد می باشد . مسجد جامع واقع در محله پایین ، مسجد ولی عصر واقع در محله دررباط ، مسجد حجت ابن الحسن عسگری واقع در محله سیل اباد و مسجد صاحب الزمان (عج) واقع در محله قلعه . هر كدام از مسجد های نام برده هر ساله با شروع ماه مبارك رمضان با برگزاری مراسم نماز جماعت ، روضه خوانی مداحی ، خواندن دعاهای كمیل و جوشن كبیر و دیگر دعاهای سفارش شده در این ماه ، اعمال شبهای قدر و روز عید فطر ، سینه زنی و افطاری و با شروع ماه محرم با بر گزاری مراسم نماز جماعت ، روضه خوانی ، مداحی ، سینه زنی ، زیارت عاشورا و شام پذیرای اهالی روستا می باشند . لازم به ذكراست كه در ماه محرم جمعیت روستا به ۳ برابر حد معمول خود رسیده و تعداد زیادی از افراد روستا كه قبلا به شهرها ، مخصوصا تهران مهاجرت كرده بودند برای بر پایی مراسم عزاداری به روستا باز می گردند . همچنین مراسم مشابهی در ده روز اخر ماه صفر برگزار میگردد . شبهای جمعه هر هفته نیز در مسجد ولی عصر محله در رباط مراسم نماز مغرب و اشاء ، روضه خوانی و دعای كمیل و شبهای شنبه نیز مراسم نماز مغرب و اشاء و جلسه قران منقعد میگردد . از دیگر مكان های مذهبی می توان به حسینیه روستا اشاره كرد كه حدودا قدمتی سیصد ساله دارد . هر ساله در دهه اول ماه محرم مراسم تعزیه خوانی در این حسینیه بر قرار می باشد كه پزیرای خیل عظیمی از مشتاقان و عزاداران امام حسین (ع) میباشد . بارها جهت بازسازی این حسینیه تصمیماتی صورت گرفته اما نظر اهل محل این است كه حسینیه بافت تاریخی خود را حفظ نماید ، البته در طی این سالها این بنا فرسوده شده و علیرغم تعمیرات صورت گرفته نیازمند یك فكر اساسی است . امام زاده بابا غیبی در محله پایین ، توت دو شاخه در حسینیه روستا ، حوزه علمیه در محله سیل اباد و مقبره اقا سید هاشم در محله سیل اباد از دیگر اماكن مذهبی این روستا به شمار میروند. در ضمن باید این را هم بگویم كه این روستا در جریان انقلاب و هشت سال دفاع مقدس حدود ۵۰ شهید ، یك مفقود الاثر و ده جانباز در راه دین اسلام و وطن اهدا نموده كه این نشان دهنده فرهنگ غنی مردم این روستا و ارادتشان نسبت به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است . محصولات كشاورزی روستای تیدجان روستای تیدجان خاك حاصلخیز و مرغوبی داشته و میزان بارندگی و و دارایی اب ان نیز در حد متوسط است . از این رو دارای محصولات كشاورزی متعددی می باشد كه در زیر به چند مورد اشاره خواهیم كرد : از مهمترین تولیدات كشاورزی منطقه گردو و بادام می باشد و می توان به جرات گفت كمتر باغی را می توان در روستا یافت كه در ان درخت گردو و بادام نباشد . میوه هایی همچون سنجد ، زردالو ، البالو ، گیلاس ، گلابی ، سیب و الوچه را نیز می توان نام برد كه افراد روستا بنا به سلیقه و نیاز خود در باغهایشان یا حیاط منزلشان دست به كاشت این درختان می زنند . از دیگر محصولات كشاورزی می توان به انگور اشاره كرد كه معمولا اكثر افراد روستا دارای باغهای انگوری هستند . گندم ، جو ، یونجه شبدر و ماشك كه كشاورزان جهت تامین علوفه دامهایشان به كاشت بذرانها در زمینهایشان می پردازند. در گذشته نه چندان دور یعنی یكی دو نسل پیش از ما نیز در مردم روستا پا از زمینهای كشاورزی اطراف روستا فراتر گذاشته و در بیابان های اطراف كه دارای اب لازم بود دارای مزرعه بودند و در این مزارع اقدام به كشت علف و درخت برای كسب مایحتاج زندگی و تامین اذوقه دامهایشان میكردند، كه از طرفی با مهاجرت مردم روستا و بخصوص جوانان روستا به شهرهایی همچون تهران ، اصفهان و گلپایگان برای كار پس از پیروزی انقلاب و كم شدن نیروی كار و سالخورده شدن نیروی موجود و از طرف دیگر كم شدن میزان بارندگی و خشكسالی این مزارع به تدریج رها شدند . از جمله این نزارع مزرعه دكتر ، مزرعه رباطی ها ، مزرعه درگنگ و مزرعه باب چل گزی را میتوان نام برد كه از میان این مزارع مزرعه دكتر بر خلاف بقیه مزرعه ها به خاطر داشتن اب بیشتر و اسپانسر قویتر در حال پیشرفت است و علاوه بر داشتن كشاورز و درخت و زمین علوفه دارای استخر اب ، استخر ماهی ، مرغداری و نعمت برق نیز میباشد. همه ساله در ماه شهریور و مهر مردم روستا مشغول چیدن و جمع كردن محصولات كشاورزی خود به خصوص گردو و بادام هستند كه این كار لذت خاصی دارد. از دیگر محصولات كشاورزی تیدجان میتوان سیب زمینی و چغندر را ذكر كرد . وضعیت اشتغال و اقتصاد در روستای تیدجان به طور كلی می توان گفت كه سطح اشتغال و اقتصاد در روستا پایین می باشد . بیش از دو سوم افراد روستا به كار كشاورزی و دامداری مشغول می باشند كه به خاطر مكانیزه نبودن كشاورزی و كهولت سن كشاورزان و بسیاری دلایل دیگر رونق خوبی ندارد . تعدادی در كارخانه های اطراف مشغول به كار هستند كه اكثر انها نیز به صورت قرارداری كار میكنند . تعداد اندكی كارمند مراكز دولتی می باشند . برخی نیز یا مرغداری و گاوداری دارند یا مغازه سوپر ماركتی و یا گلخانه . در واقع از مهمترین دلایل مهاجرت افراد روستا به شهر ها همین میزان اشتغال و در امد پایین می باشد . از انجایی كه جوانان نمی توانند كار مورد علاقه خود را پیدا كنند تصمیم به مهاجرت گرفته و برای یافتن كار پر درامد به شهر های دیگر از جمله تهران مهاجرت می كنند. دامداری این روستا بیشتر معطوف به دامداری خانگی و غیر مكانیزه میباشد . كشاورزان شاید فقط بتوانند علوفه دام خود را به دست اورند و وضع محصولات دیگر مثل میوه جات ، سیب زمینی و انگور نیز بهتر از دیگر محصولات نیست و چیز زیادی برای فروش باقی نمیماند. دام های این روستا منحصر به گاو ، گوسفند ومرغ و خروس میشوند . تعدادی از اهالی روستا دامدار هستند و گله های گوسفند دارند كه به صبع ان دارای كنده نیز میباشند كه این شغل نیز به سبب گران شدن علوفه و كاه مورد نیاز گوسفندان و فقر گیاهی بیابان های اطراف چندان در امدی ندارد در صورتی كه در قرن گذشته همین بیابانها كشت میشدند و حتی گاو درون انها می چراندند . آبیاری سنتی ، خشكسالی ، افات ، نبودن نیروی كار ، عدم سم پاشی بموقع ، كاشت و برداشت نادرست و بسیاری از عوامل دیگر باعث كاهش چشمگیر كشاورزی و محصولات كشاورزی در این روستا شده و هم اكنون این شغل در روستا در خطر است . پرورش مرغ و خروس در اكثر خانه های در این روستا نیز وجود دارد . بخشی از درامد مردم روستا نیز از فروش مستقیم شیر گاو و گوسفندانشان به كارخانه پگاه گلپایگان یا فروش غیر مستقیم ان به صورت ماست و كره و دوغ و امثالهم به دیگران است.
