موقعیت و تاریخچه روستای اسفرجان از توابع بخش مركزی شهرستان شهرضا، با مختصات جغرافیایی ۵۱ درجه و ۵۶ دقیقه طول شرقی و ۳۱ درجه و ۴۰ دقیقه عرض شمالی، در ۵۰ كیلومتری جنوب شرقی شهرضا و ۱۳۰ كیلومتری اصفهان واقع شده است. روستای اسفرجان از سطح دریا ۲۲۰۵ متر ارتفاع دارد و آب و هوای آن گرم و خشك است. این روستا از جنوب غربی به كوه سیاه و از جنوب به كوه برددر محدود می‌شود و رودخانة هونجان از میان روستا می‌گذرد. روستای اسفرجان قدمتی طولانی دارد. سد قتلغ شاه واقع در تنگ اسفرجان، كه از آثار دورة آل مظفر است، نشانگر تاریخ كهن این روستاست. مردم روستای اسفرجان، دین اسلام و مذهب شیعه جعفری دارند و به زبان فارسی سخن می‌گویند. الگوی معیشت و سكونت براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، جمعیت روستای اسفرجان ۳۸۰۰ نفر بوده است در سال ۱۳۸۵، جمعیت روستا به ۴۳۰۰ نفر افزایش یافته است. اقتصاد این روستا بر فعالیت‌های زراعی، دامداری و صنایع دستی استوار است. محصولات عمدة زراعی روستا شامل گندم، جو و لوبیا است. سیب، بادام، گردو، زردآلو، آلبالو و آلو زرد از محصولات باغی آن است. گوشت و انواع فرآورده‌های لبنی نیز در این روستا به عمل می‌آید. دارهای قالی دستی در كارگاه‌های خانگی روستا برپاست و دختران و زنان روستایی با هنرمندی تمام طرح‌های بوته حوضی، گلدانی و خیابانی را بر روی آن‌ها نقش می‌زنند و می‌بافند. روستای اسفرجان در یك محدوده كوهستانی استقرار یافته و بافت مسكونی متمركزی دارد. این روستا از هشت محله با نام‌های محله پایین، محله میان، محله بالا، محله تقی، محله شهشهانی، محله عرب‌ها، محله ناحق و محله قتلغ شاه تشكیل شده است. مصالح به كار رفته در ساخت خانه‌های روستایی عمدتاً چوب، خشت، گل و آجر است و سقف مسطح آن‌ها با چوب، گل و سرشاخة درختان پوشیده شده است. سردرهای زیبایی در واحدهای مسكونی قدیمی وجود دارد. قسمت‌های مختلف فضاهای مسكونی به تفكیك شامل اتاق‌ها، ایوان، مطبخ، سرویس بهداشتی و انبار می‌باشد. معابر اصلی روستا عموماً آسفالت است. جاذبه‌های گردشگری درة هونجان، حاشیة رودخانه اسفرجان، باغ‌های میوة روستا، چشمه‌سارها و تفرجگاه‌های پیرامونی آن جلوه‌ای از طبیعت بكر و زیبای روستای اسفرجان را به نمایش می‌گذارند. چشمه بیشه و زرچشمه از جمله تفرجگاه‌ها و زیباترین ییلاقات روستا به شمار می‌آیند. دیگر جاذبه‌های گردشگری این روستا عبارتند از: سد قتلغ شاه كه از آثار دورة آل مظفر است، با مصالح سنگ و ساروج ساخته شده و در ۳۶ كیلومتری شهرضا قرار دارد. درختان كهنسال گردوی این روستا با قدمتی بیش از دویست سال عمر، همچنان ثمر می‌دهند و زیبایی شگفت‌انگیزی دارند. امام‌زاده عبدالمطلب در مركز روستای اسفرجان واقع گردیده و مورد احترام مردم روستاست. در روزهای خاصی به ویژه در ایام عزاداری، مراسم سوگواری در این محل برگزار می‌شود. از جمله مراسم ویژه این روستا كه به مناسبت‌های مختلف در طول سال برگزار می‌شود، می‌توان به تعزیه خوانی‌های ماه محرم، مراسم پریدن از روی آتش در چهارشنبه سوری و مراسم كوسه اشاره كرد. هفت سنگ، تركه بازی، بشور و بگرد و یه قل دوقل از جمله بازی‌های محلی رایج در بین نوجوانان و جوانان روستا است. مردم روستای اسفرجان، لباس‌های محلی خاصی بر تن می‌كنند. پوشاك مردان غالباً شامل كت، شلوار، پیراهن و كفش و كلاه است. پوشاك زنان نیز شامل پیراهن، چادر و دیگر لباس‌های رایج زنانه است. صنایع دستی در این روستا مرهون رونق دامپروری و تلاش دختران و زنان هنرمند روستا است. تولید پشم تا نخ‌ریسی و رنگرزی به مدد زنان هنر آفرین روستا صورت می‌گیرد. فرش‌های اسفرجانی با طرح‌های بوته حوضی، گلدانی و خیابانی از بهترین و معروف‌ترین صنایع دستی روستا است. بخش اعظم این نوع بافته‌ها در بازارهای فرش اصفهان، تهران، كاشان و قم به فروش می‌رسد. جوز قند، ترش گردو، هسته شور، زردآلو، برگه زردآلو و گیوه بهترین سوغاتی‌های این روستا به شمار می‌آیند. آش كشك، اشكنه، كلاجوش (كله جوش)، آش آجیلی و آش اسفندی در زمرة غذاهای محلی مورد علاقه گردشگران است كه در روستا طبخ می‌شود. دسترسی: روستای اسفرجان از طریق شهر شهرضا، با جاده‌ای مناسب و آسفالت قابل دسترسی است.
